Armenië, Azerbeidzjan, Georgië; EU-leiders denken al aan uit

[bertvaneck]

Armenië, Azerbeidzjan, Georgië; EU-leiders denken al aan uitbreiding



Leonoor Kuijk − 01/10/11, 14:01



De voorzitter van de Europese Commissie Barroso, de voorzitter van de Europese Raad Van Rompuy en de Poolse en Hongaarse premiers Tusk en Orban. © reuters

Geen spoor van terughoudendheid was er gisteren aan EU-zijde over toekomstige uitbreiding van de Europese Unie. "Polen is een duidelijk voorbeeld van wat mogelijk is als landen willen hervormen", zei voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy na afloop van een EU-top in Warschau. Ook Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland waren op die top uitgenodigd. "Ik wil duidelijk stellen dat de EU de Europese aspiraties en de keuze voor de EU van sommige van onze partners erkent."
De voorzitter van de Europese Commissie José Barroso zei dat dit niet een gewone diplomatieke bijeenkomst was: "Dit gaat over de blijvende verandering van de relatie tussen de EU en onze buren."

De Hongaarse premier Viktor Orban, die de top mede had georganiseerd, zei: "Uitbreiding is geen bedreiging, maar juist een oplossing voor onze gezamenlijke problemen". Hij zei te begrijpen dat het doorvoeren van democratische en economische hervormingen tijd kost. "Het heeft ons ook veertien jaar gekost na de val van het communisme".

De EU-voormannen noemden 20 november als datum waarop de EU onderhandelingen met Oekraïne wil afronden voor een zogeheten associatieovereenkomst, een belangrijk opstapje voor EU-lidmaatschap. Met Georgië en Moldavië wordt op die dag gepraat over een vrijhandelsverdrag.

De toezegging aan Oekraïne komt er ondanks de bezorgdheid van de Europese Unie over de dubieuze gevangenschap van de Oekraïense oud-premier en oppositiepolitica Joelia Timosjenko. De gastheer van de top, de Poolse premier Donald Tusk wees erop dat de associatieovereenkomst een diepe wens was van de Oekraïense oppositie. "We zijn in voortdurend contact met Timosjenko en haar vertegenwoordigers", zei Tusk.

Nederland behoort, samen met onder meer Frankrijk en Duitsland, tot de landen die huiverig zijn voor verder uitbreiding van de EU. Zij willen ook Rusland niet voor het hoofd stoten met het aanhalen van de banden met deze voormalige Sovjetstaten. Onder druk van Nederland en Duitsland werd twee jaar geleden in de oprichtingsverklaring van het Oostelijk Partnerschap de woorden 'Europese landen' geschrapt als verwijzing naar de zes oostelijke buren. Die woorden zouden als een opmaat voor EU-lidmaatschap gelezen kunnen worden. De landen werden in die tekst vervolgens 'partners'.

Premier Rutte was donderdagavond aanwezig bij het welkomstdiner van deze Oostelijke Partnerschaps-vergadering. Hij deed gisteren niet mee aan de eigenlijke vergadering. De Duitse bondskanselier Merkel was er, maar zij sprak alleen in de marge van de top en alleen over economische investeringen.

Wit-Rusland verraste gisteren door niet te komen opdagen. Het stuurde zelfs geen diplomaat. Het land is ernstig gebrouilleerd met de EU over mensenrechtenschendingen en sancties. De EU had deze week op aandringen van de oostelijke buren een kritische veroordeling afgezwakt. Nu Wit-Rusland zich weinig coöperatief toonde, liet de EU die afzwakkingen varen. In een verklaring liet de EU weten dat Brussel pas weer zaken doet met Wit-Rusland als alle politieke gevangenen zijn vrijgelaten