Senator Krzysztof Brejza is tijdens de verkiezingscampagne in 2019 intensief bespioneerd.Beeld AP
‘De affaire aller affaires’ noemt het weekblad Polityka het al. Na zes jaar nationaal-populistisch bewind zijn de Polen wel wat gewend als het gaat om corruptie, nepotisme, inperken van politieke vrijheden en partijpropaganda. Maar dit is anders.
Ekke Overbeek26 december 2021, 16:57
Dit lijkt het Poolse ‘Watergate’ te worden, de afluisteraffaire die in 1974 de Amerikaanse president Richard Nixon ten val bracht. Afgelopen week werd duidelijk dat de Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) geheime diensten gebruikte om de oppositie te bespioneren en in diskrediet te brengen. Dat zou betekenen dat de verkiezingen die PiS in 2019 een nipte meerderheid gaven, niet eerlijk zijn verlopen.
De affaire is vernoemd naar Pegasus, een Israëlisch telefoonvirus dat elk mobieltje kan veranderen in een hypergeavanceerd spionagewerktuig. Pegasus neemt gesprekken op, zuigt alle tekstberichten en mails uit elke app en kan bovendien via de microfoon en de camera alles registreren wat er binnen het bereik van de gehackte telefoon gebeurt.
Gestolen sms’jes aan elkaar geplakt voor nepmails
Donderdag werd bekend dat senator Krzysztof Brejza tijdens de verkiezingscampagne van 2019 intensief werd bespioneerd. “Toen wij ons verkiezingscampagne planden, zaten Jaroslaw Kaczynski, Zbigniew Ziobro en Mariusz Kaminski dus bij ons aan tafel”, aldus senator Brejza, met een verwijzing naar PiS-leider Kaczynski, minister van justitie Ziobro en chef van de veiligheidsdiensten Kaminski. “Ze hadden informatie over onze plannen, tactiek, strategie en verkiezingsacties.”
Brejza was chef was van de verkiezingscampagne van Burgerplatform, de belangrijkste oppositiepartij. Sms-berichten gestolen uit Brejza’s telefoon werden aan elkaar geplakt tot compromitterende nep-mails, waarmee de staatstelevisie – onder straffe regie van de PiS-partij – een lastercampagne begon. ‘Niet zo vreemd dat PiS met het toepassen van dit soort methodes de verkiezingen won’, twitterde Brejza donderdag.
Bij eerdere affaires konden PiS-politici nergens voor worden aangeklaagd of vervolgd, omdat justitieminister Ziobro ook baas van het Openbaar Ministerie is. Elke aantijging aan het adres van PiS-politici wordt steevast geseponeerd. Maar de Pegasus-affaire is een ander verhaal.
Zaak aanspannen in het buitenland
In de eerste plaats heeft de PiS-partij in dit geval geen controle over het bewijsmateriaal. Iedereen die vermoedt dat zijn of haar telefoon is gehackt, kan dit laten controleren aan de universiteit van Toronto. “Mijn mond viel open van verbazing”, aldus een Canadese specialist nadat hij constateerde dat de telefoon van Brejza 33 keer was gehackt. Naar verwachting krijgen de Canadezen het de komende tijd druk met verzoeken uit Polen.
In de tweede plaats kan iedereen die buiten Polen is afgeluisterd een zaak aanspannen in het buitenland. De bekende oppositie-advocaat Roman Giertych kondigde dinsdag aan een aanklacht in te dienen bij de Italiaanse justitie. Giertych verdedigde onder meer oud-premier en oppositieleider Donald Tusk tegen aantijgingen van het door minister Ziobro aangestuurde OM. Giertych werd niet alleen afgeluisterd in Polen, maar ook in Italië.
Als blijkt dat Donald Tusk, die lange tijd als voorzitter van de Europese Raad in Brussel woonde, slachtoffer was van Pegasus, kan hij de Belgische justitie vragen om een onderzoek. Over de daders kan geen twijfel bestaan. Alleen geheime diensten beschikken over Pegasus. Een woordvoerder van de Poolse geheime diensten ontkende niettemin alle aantijgingen: “Alle veronderstellingen dat de geheime diensten dit soort methodes gebruiken voor politieke spelletjes zijn foutief.”
https://www.trouw.nl/buitenland/pools-p ... ~b2222cca/