CORONAVIRUS – De toestand in Polen
Algemene toestand
Ook Polen werd getroffen door het coronavirus COVID-19, het aantal besmettingen nam de laatste weken opnieuw zeer snel toe en de gezondheidssector staat onder druk. De preventieve maatregelen van de Poolse overheid om de verspreiding tegen te gaan die in de zomer 2020 versoepeld werden, werden vanaf eind oktober 2020 terug strenger. De epidemie en deze maatregelen hebben een impact gehad (en hebben nog altijd) op de economische activiteiten en op zakenreizen naar Polen.
1. Voorzorgsmaatregelen
Vanaf zaterdag 24 oktober viel heel Polen onder de beperkingen van de rode zone.
De belangrijkste voorzorgmaatregelen omvatten:
Openbare ruimte:
- op straat, in openbaar vervoer, ziekenhuizen, winkels, openbare instellingen e.d.m. : het dragen van een mondmasker is verplicht. Uitzondering: in parken en op stranden mits afstand van 1,5 meter tussen personen (familieleden en personen die in hetzelfde huis/appartement wonen hoeven geen afstand van elkaar te houden).
- winkels met levensmiddelen, apotheken, drogisterijen, bloemenwinkels, opticiens: 5 personen per kassa of 1 persoon per 15m² indien de winkeloppervlakte groter is dan 100m². Andere winkels (bv. kledij of schoenen) zijn dicht.
- cafés, pubs en restaurants gaan dicht (er mogen wel afhaalgerechten bereid en verkocht worden).
- openbaar vervoer: 50% zitplaatsen of 30% zitplaatsen en staanplaatsen samen genomen.
- hotels: beperkte werking (enkel voor personen die op zakenreis zijn).
Onderwijs en kinderen:
- kleuterscholen volgen standaardonderwijs.
- basisscholen, middelbare scholen en universiteiten: online-onderwijs.
Evenementen:
- culturele evenementen: enkel online.
- kerken: 1 persoon per 7m².
- bruiloften en familiereünies: verboden.
- zwembaden, aquaparken, fitnesscentra e.d.m. : gesloten.
- buitendemonstraties en bijeenkomsten: max. 5 personen.
Voor het niet-naleven van de maatregelen wordt een boete opgelegd van PLN 5.000 tot 30.000 (ca. EUR 1.200 - 7.100).
Quarantaine van 10 dagen:
- voor alle reizigers die in Polen aankomen (vliegtuig, trein of een ander openbaar vervoermiddel).
Meer info voor reizigers:
https://www.gov.pl/web/koronawirus/info ... rozujacych
Gedetailleerde informatie over coronamaatregelen zijn op de officiële website terug te vinden:
https://www.gov.pl/web/koronawirus
2. Exitstrategie
De bovengenoemde maatregelen gelden tot 17 januari 2021.
De eventuele exitstrategie zou na 18 januari 2021 worden bekendgemaakt.
3. Economie
a. Economische impact
De uitbraak van het coronavirus heeft verschillende economische gevolgen die in Polen gelukkig nog niet zo sterk zijn zoals in andere landen.
De bedrijven raadden hun werknemers aan zoveel mogelijk thuis te werken. De overheid adviseerde om zo weinig mogelijk het openbaar vervoer te gebruiken. De scholensluiting heeft ook een aanzienlijke impact gehad op de economie, want vele ouders waren en zijn nog steeds verplicht thuis te blijven om ook voor de kinderen te zorgen.
Vanwege de sluiting van winkels andere dan levensmiddelenwinkels, apotheken en drogisterijen e.d.m. werden veel mensen gedwongen werkloos. Dit heeft een negatieve invloed op de Poolse economie gehad.
Er zijn nog geen studies over de koopkracht in Polen na de uitbraak van de epidemie. De internetwinkels hebben al vanaf het begin van de lockdown een omzettoename geregistreerd. De eerste schattingen van verkoop via traditionele kanalen zijn echter ook positief.
Tegen eind maart 2020 hadden 50.000 Poolse bedrijven hun activiteiten geschorst. Er werden 11.000 aanvragen voor het sluiten van activiteiten ingediend. Volgens een onderzoek van het Pools Economisch Instituut PIE (
http://pie.net.pl/) plant een vierde van de Poolse firma’s een reductie van banen en ontslag van hun werknemers. Dit heeft natuurlijk invloed gehad op de werkloosheidcijfers.
'Het lijdt geen twijfel dat meer dan 100.000 mensen hun baan hebben verloren als gevolg van de epidemie en de lockdown', zei prof. Joanna Tyrowicz van de Faculteit Management van de Universiteit van Warschau en het GRAPE Research Center (NGO). Professor Tyrowicz is een van de auteurs van de 'Diagnosis +' -studie, een gezamenlijk project van de Universiteit van Warschau, GRAPE en het Centrum voor Sociaal-Economische Analyse.
Volgens 'Diagnosis +' registreerden zich slechts ongeveer 120 duizend van de 660 duizend werklozen (18%) op arbeidsbureaus, terwijl normaal 51% geregistreerd is. “Deze mensen schreven zich niet in omdat de arbeidsbureaus gesloten waren, of omdat ze in de opzegtermijn waren, dus ze konden het niet eens doen of gingen ervan uit dat ze op deze manier geen nieuwe baan zouden vinden”, zei prof. Tyrowicz. Sommige van deze mensen kunnen zich pas inschrijven als de gezondheidsdreiging verdwijnt - als ze dan niet snel een nieuwe baan vinden. Sommige werkgevers herplaatsen hun werknemers wel binnen hun organisatie/bedrijf. De onderzoeker wijst er ook op dat, als gevolg van de epidemie, wervingsprocessen bij bedrijven moeilijk verliepen en veel mensen niet konden geloven dat het in de huidige situatie zinvol was om een baan te zoeken.
In de studie werd ook gevraagd of de respondenten tijdens de epidemie hetzelfde loon ontvingen. Een derde van de huishoudens heeft in april een daling van hun inkomen uit werk aangegeven, hoewel het - zoals aangegeven in het rapport - betrekking heeft op de periode vóór de invoering van het Anticrisisschild. "Na het introduceren van oplossingen en steunmaatregelen uit het zogenaamde Anticrisisschild, zullen huishoudens een verdere daling van het arbeidsinkomen zien, zelfs als ze hun baan niet verliezen. Ten eerste is het voor werkgevers gemakkelijker om het basissalaris te verlagen. Ten tweede is het voor werkgevers gemakkelijker om de werktijd van hun werknemers te verkorten. Ten derde zal het, in het licht van een moeilijke situatie op de arbeidsmarkt, voor werknemers moeilijker worden om over loonvoorwaarden te onderhandelen”, aldus 'Diagnosis +'.
De studie werd uitgevoerd in de periode 20-26 april in een groep van 11,5 duizend mensen. 'Diagnosis +' loopt verder. Onderzoekers moedigen mensen aan om de vragenlijst in te vullen op
www.diagnoza.plus.
Bedrijven proberen de moeilijke situatie te overleven door staatssteun aan te vragen. Tot eind april zijn bijna 900.000 aanvragen ingediend om vrijstelling van de sociale zekerheidsbijdragen. Meer dan 100.000 bedrijven hebben leningen aangevraagd. De cijfers blijven stijgen.
b. Handelsbelemmeringen
De Poolse economie maakt deel uit van de wereldwijde waardeketen. De grootste afzetmarkten zijn landen die vanwege coronavirus economische moeilijkheden ondervinden waardoor ook de Poolse buitenlandse handel in de problemen kan komen. Op dit moment zij er geen officiële analyses beschikbaar.
Naar aanleiding van de coronavirusepidemie werden in Q1 2020 de Poolse grenzen gesloten. Iedereen die de grens passeerde, moest een quarantaine van 14 dagen ondergaan. Het heeft een enorme negatieve invloed op de handelsbetrekkingen tussen Poolse en buitenlandse bedrijven gehad. Het belemmerde de uitwisseling van arbeidskrachten en maakte de uitvoering van vele projecten onmogelijk.
Er bestaat geen verbod op in- of uitvoer van concrete producten.
Binnen de interne EU-markt mogen er in principe geen handelsbelemmerende maatregelen bestaan. Vindt u dat de overheid van een andere EU-lidstaat tegen dat principe zondigt? Worden de interne marktregels verkeerd toegepast? Dan kan u terecht bij het Enterprise Europe Network. Dit netwerk geeft advies bij klachten van bedrijven tegen andere bedrijven of tegen overheidsadministraties.
c. Relancemaatregelen
Eind maart 2020 werd door president Duda een pakket van wetten ondertekend, genoemd 'Anticrisisschild', ter bescherming van de Poolse economie. De regering wil de Poolse ondernemers economisch steunen zodat ze niet failliet gaan. Eind mei 2020 werden er wijzigingen aan aangebracht om de werking ervan de optimaliseren.
De laatste update van het Anticrisisschild wordt 'Schild 3.0' genoemd.
Door de nieuwe restricties die invloed zullen hebben op de industrie, werden anti-crisismaatregelen voorbereid voor de Poolse ondernemers. Op 4 november heeft de premier Morawiecki 10 nieuwe anti-crisismaatregelen voor bedrijven aangekondigd.
d. Economische vooruitzichten
Zoals veel andere economieën, zal de Poolse economie getroffen worden door de pandemie. Hoe verstrekkend de gevolgen zullen zijn is nog moeilijk te voorzien.
Het Pools Economisch Instituut (
http://pie.net.pl/) toont drie mogelijke scenario’s voor de tweede helft van 2020:
een optimistisch scenario: bbp-groei van 1,1% (een daling t.o.v. de prognose vóór de pandemie die van 2,4% groei uitging). Het zou mogelijk zijn indien de maatregelen vanaf begin mei versoepeld zouden worden en het economisch leven geleidelijk terug normaal zou worden. Na een maand of twee zou de economische situatie min of meer stabiel zijn.
een tussenliggend scenario: bbp-krimp van -0,7%, ingeval de besmettingspiek zich in de eerste helft van mei zou bevinden, zouden de maatregelen eind juni versoepeld worden en zouden de economische activiteiten pas eind juni/begin juli starten. Het zou dan nog enkele maanden duren vóór de economie terug op gang komt.
een pessimistisch scenario: bbp-krimp van -4,7%. De pandemie neemt lichtjes in de zomerperiode af en komt sterk in het najaar terug. De economische activiteiten worden beperkt herstart, veel mensen verliezen hun werk, de internationale handel is beperkt.
e. Opportuniteiten op korte termijn
productie van antivirus- en beschermingsmiddelen (materiaal voor productie van mondmaskers, antibacteriële gels, e.d.),
e-commerce: de huidige situatie dwingt consumenten om online te kopen: internetwinkels noteren een steeds grotere omzet;
bouw: de meeste projecten worden verder uitgevoerd.
f. Opportuniteiten op lange termijn
Nog moeilijk te bepalen.
4. Nuttige links
Officiële instellingen websites
Regering (PL+ ENG):
https://www.gov.pl/web/koronawirus
Anti-crisis Shield (PL):
https://www.gov.pl/web/tarczaantykryzysowa
Ministerie van Gezondheid (PL):
https://www.gov.pl/web/zdrowie; Twitter:
https://twitter.com/MZ_GOV_PL
Kanselarij van de Eerste Minister - algemene informatie:
https://www.premier.gov.pl/en/news.html ; FB:
https://www.facebook.com/kancelaria.premiera/ ; Twitter ENG:
https://twitter.com/PremierRP_en
Sanitaire Hoofdinspectie (PL):
https://gis.gov.pl/
Ministerie Binnenlandse Zaken en Administratie (PL) -> grenzen controle:
https://www.gov.pl/web/mswia/aktualnosci
Medische infrastructuur
86 COVID-19 laboratories in PL:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/lista-laboratoriow-covid
91 isolatie ziekenhuizen in PL:
https://www.gov.pl/web/koronawirus/lista-szpitali
344 sanitair-epidemiologische stations in PL:
https://www.gov.pl/web/koronawirus/stac ... iologiczne
Statistieken
Officiële website van de regering:
https://www.gov.pl/web/koronawirus/wyka ... sars-cov-2 en op officiële Twitter van het Ministerie van Gezondheid:
https://twitter.com/MZ_GOV_PL
COVID-19 Map - Johns Hopkins Coronavirus Resource Center (inclusief Polen):
https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps ... l#/bda7594...
https://www.flandersinvestmentandtrade. ... tand-polen