Door Leo op 4 december 2016 om 08:35, in de categorie Karakteristiek Klassiek.
Onbekend maakt onbemind? Dat is maar hoe je het bekijkt. In autoland bestaan heel wat ondernemingen die achter de schermen opereren en ons voorzien van vervoer terwijl we geen benul hebben wie wat eigenlijk bouwt. Een van die bedrijven is FSM uit Polen. Niet te verwarren met FSO dat hier vooral bekend werd door de Poolse Fiat 125 en latere Polonez. Nee FSM (Fabryka Samochodov Malolitrazowych) oftewel de fabriek voor auto’s met een kleine cilinderinhoud, is te vinden in het Poolse Bielsko-Biala. De fabriek bestond al in 1872, maar maakte toen nog slechts mechanische onderdelen voor machines. Later werden dat onderdelen voor auto’s van anderen. fsm-syrena-105l_5c61dIn dat kader raakte men bekend met de productie van tweetaktmotoren. Indertijd in Oost-Europa zeer populair vanwege het lagere onderhoud en hogere rendement. Die motoren deden o.a. dienst als pompen voor de brandweer of zo. Begin jaren zeventig werd FSM een autofabrikant. Men nam de wat wonderlijke Syrena over van FSO dat Fiat’s ging bouwen.
De Syrena was de Poolse tegenhanger voor de Oost-Duitse Trabant. De Polen maakten diverse uitvoeringen van de Syrena en het ding vond al snel veel kopers in het Poolse autolandschap. Meer dan 7000 mensen waren bezig om die wagentjes in elkaar te zetten. En dat bleven ze doen ten en met 1984.FSM_Syrena_105L_in_Kraków_(3) Erg veel Syrena’s werden er overigens niet gebouwd, het bedrijf maakte er jaarlijks enkele tienduizenden. Belangrijker was de licentiebouw van de kleine Fiat 126 in Polen. Door die wagens in het Oost-Europese land te laten bouwen bespaarde Fiat veel op de kosten en kon zo de prijzen drukken, de Polen werden in staat gesteld hun toch wat verloederde productielijnen te moderniseren. De Poolse 126 kreeg een kleine p als toevoeging aan de typeaanduiding, maar werd ook gewoon in het westen verkocht. In Oost-Europa werden ze vanwege de herkenbaarheid als Polski-Fiat 126 verkocht, in West-Europa gingen ze als Fiat over de plank. FSM 126p whiteDe echte productie van de 126 kwam trouwens pas in 1973 een beetje op gang, maar toen men eenmaal bezig was ging het snel bergopwaarts. Ook mocht men voor Pools gebruik wat 127’s bouwen, maar die productie bleef bescheiden.
De in efficiency van het communisme werd geïllustreerd door het feit dat men steeds meer mensen nodig had toen de productie-aantallen bij FSM omhooggingen. Daarnaast groeide FSM ook doordat men onderdelen ging leveren voor FSO en het verwante Russische Lada. Denk maar eens aan deursloten, beslagen en elektrische onderdelen. De Polen ontwikkelden ook eigen ontwikkelingen die de Syrena moesten doen vergeten of die op basis van de 126p nieuwe klanten moesten vinden. Opvallend was wel dat men voor in Polen te leveren 126’s andere motoren toepaste dan voor de export-modellen. In 1978 bouwde FSM al 200.000 126’s, een jaar later werd de fabriek de enige leverancier van het kleine model, de Italianen hielden er mee op. FSM_Beskid_106_at_the_Muzeum_Inżynierii_Miejskiej_in_Kraków_2_(4)Zoals dat ging in die communistische landen, zonder al te veel geld voor ontwikkeling hield men de productie op gang. Tot en met 2000. FSM had toen 18 verschillende bedrijven onder haar beheer en 28.000 medewerkers in dienst. Intussen probeerde men wel met een eigen auto het aanbod te verbreden. Een karretje dat uit de 126p was ontwikkeld werd de Beskid genoemd. Die zou met dezelfde motor als de 126p worden uitgerust maar een veel aantrekkelijker vormgeving krijgen en een ultra-laag verbruik van net 4ltr/100km. En dat in 1983.
Helaas bleek dat de toekomst er anders uit zou zien. Fiat wilde weer een auto laten bouwen in Polen, dit keer de moderne Cinquecento. Die kwam in 1991 in productie nadat Fiat FSM had overgenomen. Fiat 500 2015 wit voorVanaf dat moment is het een veel efficiëntere productielijn geworden waar o.a. de nieuwe Panda, 500 en zelfs Ford Ka wordt gebouwd. Made in Poland heeft nu een andere klank gekregen. En de investeringen van Fiat uit het verleden brengen de Italianen een enorme hoop rendement. Voor de aloude Syrena en 126p zijn wel wat liefhebbers te vinden. Al zal het onderhoud van die eerste niet zo eenvoudig zijn. Maar leuke wagens zijn het wel, en ze kosten bijna niets.
[img]http://auto.blog.nl/files/2016/12/Fiat-500-2015-wit-voor.jpg[img]
http://auto.blog.nl/karakteristiek-klas ... g-onbekend
