Een verzameling nooit eerder vertoonde foto's van de opstand in het getto van Warschau in 1943 is vrijgegeven, nadat ze op een zolder waren ontdekt door de familie van een Poolse brandweerman die een camera het getto had binnengesmokkeld om ze in het geheim mee te nemen.
De beelden laten niet de gevechten zelf zien, waarbij honderden verzetsmensen deelnamen aan de grootste joodse opstand tijdens de oorlog.
Maar ze laten wel de vernietiging zien die werd aangericht door de nazi-Duitse represailles – die resulteerden in de dood van tienduizenden Joden – evenals de deportaties waarbij tienduizenden anderen naar de gaskamers van het vernietigingskamp Treblinka werden gestuurd.
De foto's zijn gemaakt door Zbigniew Leszek Grzywaczewski, toen begin twintig. Zijn foto's - waarvan sommige al eerder zijn gepubliceerd - zijn de enige waarvan bekend is dat ze tijdens de opstand door een niet-Duitse bron zijn gemaakt.
Hij maakte deel uit van brandweerploegen die door de Duitsers naar het brandende getto waren gestuurd om eigendommen te beschermen die ze niet wilden vernietigen. Tijdens zijn verblijf daar maakte hij stiekem foto's met een geleende, gecamoufleerde camera.
"Grzywaczewski is als een ondergrondse verzetsfotoreporter, de enige die tegen de Duitse propagandabeelden ingaat", vertelde historicus Jacek Leociak aan Notes from Poland.
Leociak legt uit dat de beeldtaal van de opstand in het getto - zoals gepresenteerd in zowel de populaire cultuur als in onderzoek - is gebaseerd op foto's die zijn gemaakt door de nazi's - "door de folteraars die hun ontmenselijkte slachtoffers gevangennemen". De foto's van Grzywaczewski doorbreken dat perspectief.
De nieuwe beelden – waarvan sommige gisteren zijn vrijgegeven door het POLIN Museum voor de Geschiedenis van Poolse Joden in Warschau voorafgaand aan een tentoonstelling – zijn afkomstig van een 35-mm fotografische film die Grzywaczewski’s zoon, Maciej, ontdekte op de zolder van zijn zus.
"Onze vader heeft ons heel weinig verteld over wat er tijdens de oorlog is gebeurd", zegt Maciej, die decennia lang niets wist van het bestaan van de foto's. In de dagboeken die zijn vader tussen 1938 en 1948 bijhield, werd er niets over gevonden.
Sommige foto's zijn genomen vanuit een raam van het St. Zofia-ziekenhuis op de hoek van de straten Żelazna en Nowolipie in Warschau, andere op binnenplaatsen van werkplaatsen ergens in het getto, en ook vanaf daken en ramen.
Om zoveel mogelijk afbeeldingen op de film te passen, gebruikte Grzywaczewski soms een tool waarmee slechts de helft van het frame op een bepaald moment een foto kon maken.
Zie het gehel verhaal met nog meer foto`s hier: https://notesfrompoland.com/2023/01/19/ ... ish-attic/