Wilkolak: hoopvolle Poolse horror

Lech
Berichten: 4935
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Wilkolak: hoopvolle Poolse horror

Bericht door Lech » do aug 22, 2019 4:59 am

Wilkolak: hoopvolle Poolse horror

Wilkolak is Pools voor weerwolf. Maar verwacht in Adrian Paneks arthousehorror geen behaarde beesten: ‘Het grootste monster is de mens zelf.’
Joost Broeren-Huitenga21 augustus 2019, 9:24


Al op de filmschool wilde de Poolse regisseur Adrian Panek (44) een horrorfilm maken. Bepaald niet vanzelfsprekend, stelt hij: “In Europa worden vooral romcoms en krimi’s gemaakt; horrorfilms zie je veel minder.” Met zijn tweede speelfilm Wilkolak is het hem desondanks gelukt. Al kun je de film evengoed in een ander, veel minder zeldzaam Europees genre plaatsen: de Tweede Wereldoorlogfilm. “Ik wilde een genrefilm maken, maar niet met de ­bekende Amerikaanse monsters,” vertelt Panek op filmfestival Imagine, waar zijn film in april in voorpremière ging. “Ik zou nooit het budget hebben om die geloofwaardig te maken. Dus ik ging nadenken over waar we hier bang voor zijn en het leek me dat de mens zelf het grootste monster is. De Tweede Wereldoorlog, de Holocaust: dat is de echte horror.”


Wilkolak begint aan het eind van de oorlog. Een groep kinderen die de concentratiekampen overleefden, wordt opgevangen in een afgelegen weeshuis. Al snel worden ze daar belaagd door een nieuwe dreiging: een roedel bloeddorstige kamphonden, die nu hun nazibazen verdwenen zijn jagen op mensenvlees. Dat gegeven baseerde Panek op een moderne Poolse mythe. “In Polen draaien veel legendes om wolven en weerwolven en na de Tweede Wereldoorlog vervormden die naar verhalen over bloeddorstige kamphonden die in het wild zouden rondrazen.”

Zwartste kanten

Hij combineerde dat met het verhaal van een vriend. “Hij groeide op in het plaatsje Oświęcim, beter bekend onder de Duitse naam Auschwitz. Hij had een normale jeugd, maar wel in de schaduw van de restanten van dat concentratiekamp. Dat idee fascineerde me – dat het leven altijd weer een nieuwe balans zoekt na zulke vreselijke gebeurtenissen.”

In feite, stelt Panek, doen genrefilms nu wat fabels vroeger deden: ons confronteren met de zwartste kanten van de mens, maar wel met net genoeg afstand. “Die verhalen gaan over de vreselijkste dingen – van kannibalisme tot verkrachting – maar dan verteld via sprookjes over meisjes met rode kapjes. Als je naar de oorsprong van al die mythes kijkt blijken die telkens gebaseerd op gewone mensen die zich monsterlijk gedragen. In de loop van de tijd vervormt dat naar een meer mythisch verhaal.”

Nu hij eindelijk de kans kreeg zijn eigen mythische horrorverhaal te vertellen, bleek dat nog niet zo eenvoudig. “Mensen denken maar al te vaak dat genrefilms plat vermaak zijn, maar zo simpel is het niet; je moet een sfeer neerzetten, spanning opbouwen, het gevoel van gevaar oproepen.”

Arthousecontext

Dat was het belangrijkste voor Panek: dat zijn film zou werken als genrefilm. Om een effectieve horrorfilm te maken, zegt hij, moet je jump scares kunnen creëren. Maar hoe werkt dat precies? “Dat is een vak apart. Ik werkte met gerenommeerd editor Jaroslaw Kaminski, die eerder succesvolle films als Ida heeft gemonteerd. Maar we wisten allebei niet hoe je mensen bang kunt maken – dat leer je niet op de Poolse filmschool!”
Afbeelding
Adrian Panek: ‘De Tweede Wereldoorlog, de Holocaust: dat is de echte horror.’

In Wilkolak worden die klassieke horrortechnieken ingezet binnen een arthousecontext. Panek ziet daarin geen botsing tussen onverenigbare werelden. “Volgens mij zie je wereldwijd dat horror en arthouse dichter bij elkaar komen te liggen. Horror laat sowieso veel ruimte voor andere genres – een film als A Quiet Place is een familieverhaal, terwijl Get Out voluit satire is.” Het duistere gegeven ten spijt hoopt Panek met Wilkolak uiteindelijk ook een hoopvolle film te hebben gemaakt. Een hoop die ook veel zegt over het Europese heden. “De Holocaust is een dieptepunt van het menselijke kwaad. Maar de Europese cultuur heeft dat trauma verwerkt en er met de EU iets op gebouwd dat positief is. Toen ik aan de film begon had ik nog het idee dat Europa één was en dat extreemrechtse regeringen tot het verleden behoorden. Inmiddels weten we beter.”

Wilkolak draait in Eye en Rialto


https://www.parool.nl/kunst-media/wilko ... ogle.nl%2F

Plaats reactie