Vrijwillig naar Auschwitz door Jack Fairweather

Plaats reactie
Lech
Berichten: 4933
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Vrijwillig naar Auschwitz door Jack Fairweather

Bericht door Lech » do okt 03, 2019 5:01 am

Vrijwillig naar Auschwitz door Jack Fairweather
De titel triggert je gelijk: vrijwillig naar Auschwitz? Ja, inderdaad. De pool Witold Pilecki besluit om zich in september 1940 op te laten pakken en op te laten sluiten in Auschwitz. Pilecki was voor de oorlog een kleine herenboer en vocht als officier in het Poolse leger toen de de Duitser met overmacht Polen binnenvielen in 1939. Hij sluit zich aan bij het Poolse verzet. Het kamp Auschwitz wordt dan al snel opgezet en het verzet wil graag van binnenuit informatie over wat er in het kamp gebeurt. Pilecki wordt min of meer als vrijwilliger aangewezen.
Afbeelding
Auschwitz is in september 1940 nog een werkkamp. In die zin dat mensen zich er letterlijk doodwerken. Het regime is barbaars maar vooral nog een kamp voor Poolse mensen. Het is dan nog niet het vernietigingskamp dat wij kennen. Pilecki verblijft tot 1943 in het kamp en laat zien hoe langzaam het karakter van het kamp verandert. Hoe experimenten worden uitgevoerd in ziekenbarakken en hoe de eerste gaskamers worden uitgetest. En hoe vervolgens een tweede veel groter kamp wordt gebouwd en hoe transporten vanuit vele plekken uit Europa met Joden op gang komen. Ook de bekende trein uit Westerbork komt voorbij.

Pilecki weet vanuit het kamp het interne verzet te organiseren, weet informatie door te spelen nar geallieerden en verzoekt meerdere malen om bombardementen op het kamp. Fairweather laat zien hoe de geallieerden een groter machtsspel spelen waarin de algehele bevrijding centraal staat en hoe Stalin beloofd wordt dat hij Oost-Europa mag gaan beheersen. Wat ook direct gebeurt na de bevrijding van Polen.

Pilecki weet in 1943 zelf uit het kamp te ontsnappen - na 10 andere vluchtpogingen voor anderen te hebben georganiseerd - en zet zich tot het eind in om het kamp Auschwitz met verzetstrijders aan te vallen. Telkens krijgt hij nul op het rekest. Na de oorlog wordt Pilecki opgepakt door het communistische regime en ter dood veroordeeld voor hoogverraad. Hij weigerde te dansen naar de pijpen van de communistische overheerser.

Pas na de val van de muur komen de notities van Pilecki, die gelukkig zijn bewaard, beschikbaar en zijn dan 60-jarige zoon leest dan voor het eerst wat zijn vader allemaal heeft meegemaakt. Fairweather maakt op basis hiervan een meer dan indrukwekkend boek.

Lech
Berichten: 4933
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Re: Vrijwillig naar Auschwitz door Jack Fairweather

Bericht door Lech » vr mei 26, 2023 5:41 am

Een van de grootste helden uit Tweede Wereldoorlog was bijna vergeten
Afbeelding
Polen herdenkt vandaag oorlogsheld Witold Pilecki, die 75 jaar geleden is overleden. Hij liet zich tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig vangen door de nazi's om de gruwelijkheden van Auschwitz bloot te leggen. Dat leverde hem na de oorlog geen standbeeld, maar een executie op. "Tientallen jaren heeft hij in het collectieve geheugen van Polen niet bestaan."
Pilecki wordt in mei 1901 geboren in het toenmalige Russische Rijk. Al op jonge leeftijd raakt zijn nationalistische kant geprikkeld. Als Polen na de Eerste Wereldoorlog in ere wordt hersteld, dreigt de Sovjet-Unie de gebieden alsnog te annexeren. Pilecki verzet zich daartegen.

Het kenmerkt Pilecki, die uitgroeit tot een van de fascinerendste verzetsstrijders in de Poolse historie. In zijn 47-jarig bestaan maakt hij beide wereldoorlogen en de Pools-Russische Oorlog mee.

Bij de start van de Tweede Wereldoorlog wordt opnieuw een beroep op Pilecki gedaan. Als cavalerieofficier vecht hij tegen de Duitsers die Polen binnenvallen. Maar Polen valt na een maand. De twee militaire brigades waarin hij dient worden vrijwel volledig vernietigd. Van de weinige overlevenden slaat een groot deel op de vlucht.

Pilecki blijft. Hij voegt zich bij het ondergrondse verzet tegen de Duitse bezetters. In die groepering ontstaat het idee om in Duitse concentratiekampen te spioneren. Over die kampen is dan nog relatief weinig bekend. "Maar Pilecki wist dat hij zijn leven op het spel zette", zegt cultuurhistoricus Iwona Gusc tegen NU.nl.
Afbeelding
Witold Pilecki in de gevangeniskleding van Auschwitz.Foto: AFP


Bijna drie jaar vrijwillig in Auschwitz
Pilecki, vader van twee kinderen, biedt zich vrijwillig aan. "Hij wist precies wanneer en waar razzia's werden georganiseerd", zegt Gusc. "Hij zorgde ervoor dat hij toen in die wijk was, zodat hij met de massa werd gearresteerd."

In september 1940 arriveert hij in Auschwitz, in het hoofdonderdeel dat door de Duitsers Stammlager werd genoemd. Enkele tientallen medegevangenen worden ter plekke doodgeslagen. Anderen worden gewaarschuwd dat ze het niet lang zullen volhouden.

Pilecki verblijft er uiteindelijk bijna duizend dagen. In het kamp moet hij het moreel van Poolse politieke gevangenen hoog houden en de situatie in het kamp vastleggen. Dat doet hij door brieven via gevangenen naar buiten te smokkelen.

Bombardeer Auschwitz. Zelfs als iedereen hier daarbij omkomt.

Witold Pilecki, spion in het concentratiekamp


Zijn bevindingen worden gebundeld in een rapport dat de geallieerden voor het eerst een inkijkje biedt in de gruwelijke misdaden die de nazi's er begaan. Zijn eerste bericht liegt er niet om. "Bombardeer Auschwitz", citeert The Washington Post. "Zelfs als iedereen hier daarbij omkomt. De omstandigheden zijn weerzinwekkend."

Mede door de berichten van Pilecki en verzetsstrijders als Jan Karski ontstaat er in de loop van de oorlog een steeds beter beeld van de massale volkerenmoord. "Vanuit alle bezette landen worden Joden onder vreselijke omstandigheden naar Oost-Europa gebracht", zegt de Britse minister van Buitenlandse Zaken eind 1942.

"Mensen werken zich langzaam dood. De zwakkeren laten ze verhongeren of opzettelijk afmaken in massa-executies. Het aantal slachtoffers loopt waarschijnlijk in de honderdduizenden: allemaal volstrekt onschuldige mannen, vrouwen en kinderen."

Hij heeft in onmenselijke omstandigheden onderzoek gedaan.

Iwona Gusc, cultuurhistoricus


Pilecki zet in zijn drie jaar in Auschwitz een ondergrondse organisatie op die gevangenen probeert te helpen. In 1942 weet zijn organisatie via een handgemaakt radiozendtoestel de buitenwereld te bereiken. Dat terwijl de leden zelf ook blootstaan aan de wreedheden in het concentratiekamp: ze worden uitgehongerd en onderworpen aan zwaar werk.

"Hij heeft in onmenselijke omstandigheden onderzoek gedaan", zegt Gusc. "En voor zover bekend was Pilecki altijd ontzettend empathisch naar anderen toe. Hij liet duidelijk merken dat hij onbevooroordeeld was qua etnische achtergrond. Hij zag de menselijke tragedie."

De discussie over de vraag of een bombardement de juiste aanpak zou zijn geweest, zal vermoedelijk nooit worden beslecht. Pilecki blijft tijdens zijn jaren in Auschwitz wél hopen op hulp van buitenaf. In 1943 laat hij die hoop definitief varen en besluit hij te ontsnappen. Een baantje buiten de kampgrenzen biedt hem die kans.

Pilecki vecht mee in Opstand van Warschau
Pilecki duikt een jaar later weer op. Dan bij de befaamde Opstand van Warschau. Het Poolse verzetsleger probeert de Poolse hoofdstad te bevrijden van de Duitse bezetters.

De verzetsstrijders verliezen. Tienduizenden komen om of raken gewond en Warschau wordt bijna helemaal vernietigd. Pilecki wordt opgesloten in een kamp voor Poolse oorlogsgevangenen. Daar wordt hij een jaar later bevrijd door de Amerikanen.

Maar na het einde van de Tweede Wereldoorlog is de onrust in Polen nog niet voorbij. De Sovjet-Unie wil de greep op het land verstevigen. Tot afkeer van Pilecki keert de afgezette Poolse regering niet terug.

"In Polen woedde een burgeroorlog. Een communistisch regime was nog niet geïnstalleerd, maar wist uiteindelijk wel de macht te grijpen. In die tussenperiode - tot 1947 - probeerden Poolse groeperingen dat regime tegen te werken. Ook de groep van Pilecki", legt Gusc uit.

Van oorlogsheld tot staatsvijand
Pilecki zet een spionagenetwerk op, waarmee hij informatie blijft delen met de afgezette Poolse regering. "Maar toen de geheime politie op gang kwam, begon het communistische regime ook politieke tegenstanders te vervolgen", zegt Gusc. "Door de staatspropaganda werd hij als vijand van de staat neergezet."

De verzetsheld wordt door het regime veroordeeld en wreed gemarteld. Op 25 mei 1948 wordt hij uiteindelijk geëxecuteerd. Alle documenten die zijn heroïsche daden beschrijven, worden weggestopt in een besloten archief. De geschiedenis wordt uitgewist.

"Er kwam zelfs censuur op het gebruik van zijn naam", zegt Gusc. Mede daarom is het verhaal van Pilecki internationaal niet breed bekend, vermoedt zij. "Hoe kan het internationaal worden opgepikt als hij in eigen land niet in de geschiedenisboeken wordt opgenomen?"

In de jaren negentig krijgt Pilecki toch de eer die hij verdient. Het communistische regime komt ten val en onder het nieuwe bewind wordt het Poolse oorlogsarchief opengebroken. Oorlogshelden als Pilecki ontvangen postuum alsnog de onderscheidingen. Pilecki wordt onder meer toegelaten tot de Orde van de Witte Adelaar, de hoogste Poolse onderscheiding.

Sindsdien worden talloze instituten, straten en monumenten naar hem vernoemd. "Iedereen ziet nu dat hij onterecht is veroordeeld en gemarteld. Hij was een soort vergeten held. Zijn bijdragen aan het ondergrondse verzet waren niet goed naverteld. Als dat meteen was gedaan, had hij direct medailles gekregen."

Familie van Pilecki is uit op schadevergoeding
In november vorig jaar stapte Pilecki's zoon naar de rechter om een vergoeding te krijgen voor de arrestatie en executie van zijn vader. De familie eist bijna 6 miljoen dollar.
Gusc: "Ook zijn familie heeft een lastig leven gehad. Ze werden gezien als vijand, want hun naam was besmet."









https://www.nu.nl/buitenland/6265185/ee ... geten.html

Lech
Berichten: 4933
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Re: Vrijwillig naar Auschwitz door Jack Fairweather

Bericht door Lech » wo mei 31, 2023 5:14 am

Cel waar Witold Pilecki werd vastgehouden voordat hij werd geëxecuteerd, is open voor het publiek
Afbeelding
De opening van de cel van 2 x 3,5 meter waar Pilecki wachtte op executie door de door de Sovjet-Unie geïnstalleerde communisten valt samen met de 75ste verjaardag van zijn executie in de gevangenis in 1948.
IPN/PAP


De gereconstrueerde cel waar cavaleriekapitein Witold Pilecki gevangen zat in de beruchte communistische gevangenis aan de Rakowiecka-straat in Warschau, is voor het eerst opengesteld voor het publiek.

De reconstructie van de cel van 2x3,5 meter waar Pilecki wachtte op executie door de door de Sovjet-Unie geïnstalleerde communisten, werd gereconstrueerd naar het uiterlijk van de jaren 40.
Afbeelding
Op 8 mei 1947 werd Pilecki gearresteerd door agenten van de afdeling Veiligheid. Hij werd gemarteld, beschuldigd van spionage voor de Poolse regering in ballingschap, en op 3 maart 1948 werd hij berecht voor de militaire rechtbank van het district in Warschau.
Stanisław Dąbrowiecki/PAP


De opening gisteren valt samen met de 75e verjaardag van Pilecki's executie in de gevangenis in 1948.

In de avond van 25 mei 1945 werd Pilecki door twee bewakers uit zijn cel geleid. Zijn mond was bedekt met een witte band.
Afbeelding
Om 21.30 uur op 25 mei voerde de beul van de Mokotów-gevangenis, sergeant van de veiligheidsafdeling Piotr Smietański (foto), het doodvonnis op Pilecki uit met een schot in het achterhoofd.
Publiek domein


Om 21.30 uur voerde de beul van de Mokotów-gevangenis, sergeant Piotr Smietański van de veiligheidsafdeling, het doodvonnis op Pilecki uit met een schot in het achterhoofd.

Nadat hij zich vrijwillig had aangemeld om naar Auschwitz te worden gestuurd om verslag uit te brengen over de verschrikkingen die daar plaatsvonden, werd hij later een doelwit van de naoorlogse veiligheidspolitie.
Afbeelding
Certificaat van Pilecki's executie ondertekend door Piotr Śmietański op 25 mei 1948 in de gevangenis van Mokotów.
Publiek domein


Op 8 mei 1947 werd Pilecki gearresteerd door agenten van de afdeling Veiligheid. Hij werd gemarteld, beschuldigd van spionage voor de Poolse regering in ballingschap, en op 3 maart 1948 werd hij berecht voor de militaire rechtbank van het district in Warschau.

Hij bekende aan zijn vrouw dat zijn tijd in Auschwitz "kinderspel" was geweest in vergelijking met wat hij meemaakte in de martelkamers van het Ministerie van Openbare Veiligheid.
Afbeelding
De cel is gereconstrueerd naar het uiterlijk van de jaren 40.
IPN



Pilecki's proces was een geënsceneerd rechtszaalspektakel waarin de door het regime aangestelde deelnemers van tevoren wisten welke beslissingen ze moesten nemen.

Op 15 maart 1948 werd Pilecki ter dood veroordeeld. President Bolesław Bierut weigerde gratie te verlenen nadat hij het verzoek van Pilecki had ontvangen, waarin hij schreef: "Mijn hele leven heb ik voor Polen gewerkt."
Afbeelding
Pilecki's dochter Zofia Pilecka-Optułowicz was aanwezig in het Museum van Soldaten en Politieke Gevangenen van de Poolse Volksrepubliek aan de Rakowieckastraat 37 in Warschau om getuige te zijn van de opening van de cel.
IPN


De locatie waar de overblijfselen van Pilecki verborgen waren, is nooit ontdekt. Er wordt algemeen aangenomen dat zijn lichaam samen met andere slachtoffers van het communisme in de dodenkuilen werd gegooid in het Łączka-gedeelte van de militaire begraafplaats Powązki in Warschau.

Pilecki's dochter Zofia Pilecka-Optułowicz was aanwezig in het Museum van Soldaten en Politieke Gevangenen van de Poolse Volksrepubliek aan de Rakowieckastraat 37 in Warschau om getuige te zijn van de opening van de cel, waar haar vader werd vastgehouden.
Afbeelding
Pilecka-Optułowicz zei: "Op het laatste moment gaf mijn vader mijn moeder wat hij het meest dierbaar was, geen brief, maar het boekje 'Over de navolging van Christus' van Thomas à Kempis, en zei: 'Lees het zelf elke dag en lees het elke dag voor aan je kinderen, waar je ook bent. Het zal je de kracht geven om moeilijke tijden te overleven', en vandaag schenk ik het."
IPN

Ze schonk ook aandenkens aan haar vader aan de collectie van het museum, waaronder het boek dat Pilecki bij zich had in zijn cel in de Rakowiecka-gevangenis terwijl hij wachtte op zijn executie.

"Op het laatste moment gaf mijn vader mijn moeder wat hij het meest dierbaar was, geen brief, maar het boekje 'Over de navolging van Christus' van Thomas à Kempis, en zei: 'Lees het zelf elke dag en lees het elke dag aan je kinderen, waar je ook bent. Het zal je de kracht geven om moeilijke tijden te overleven", en vandaag schenk ik het aan het museum. Ik raad iedereen aan om het te hebben, als hulp in moeilijke tijden, zei ze.

25 mei, de verjaardag van de executie van Pilecki, werd door het Europees Parlement uitgeroepen tot de Internationale Dag van de Helden in de strijd tegen het totalitarisme.





https://www.thefirstnews.com/article/ce ... blic-38704

Plaats reactie