Miriam Guensberg: Held zonder vaderland. Mijn vader: Pools,

Lech
Berichten: 4933
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Miriam Guensberg: Held zonder vaderland. Mijn vader: Pools,

Bericht door Lech » di nov 05, 2019 5:39 am


Oosterbeekse schrijfster Mirjam Guensberg eert haar vader, held zonder vaderland


In ongekend korte tijd schreef Miriam Guensberg de biografie van haar vader, een Poolse Jood en bevrijder die arts werd in Twente. Tijdens een reis naar Polen stuitte de Oosterbeekse schrijfster op een dramatisch verhaal over haar grootouders.


Hoe een interview een schrijver op een ander spoor kan zetten. In maart van dit jaar verscheen Vrachtbrief van Miriam Guensberg, een roman deels gebaseerd op het leven van haar vader, Dolek Guensberg. Deze Jood van Poolse komaf zou na de oorlog de eerste anesthesist van Twente worden.

Tijdens het interview hoorde Miriam Guensberg - ze werd geboren in Losser in 1950 en woont al een tijdje in Oosterbeek - zichzelf zeggen dat ze in dat boek voor het eerst over de moord op haar grootouders kon schrijven. Grootouders, het woord had ze nooit eerder in deze zin gebruikt. ,,Ik heb altijd gezegd: de ouders van mijn vader zijn vermoord'', zei ze.

Die middag kondigde ze aan dat ze na de roman over haar vader ook met zijn biografie zou komen. Het is ongekend snel gegaan: het boek werd op 24 oktober in Breda gepresenteerd. De titel: Held zonder vaderland. ,,Mijn opmerking over mijn grootouders heeft heel wat in gang gezet'', zegt de schrijfster nu.

Ze reisde naar Nowy Targ, de plaats in Polen waar de ouders van haar vader hebben gewoond en waar ze in 1942 zijn vermoord. ,,Ik heb hun graf bezocht. Het werd een heftig bezoek.''
Afbeelding
Miriam Guensberg. © Erik van 't Hullenaar

Uitkleden

Onderzoek ter plaatste leverde op dat haar grootvader in die tijd de voornaamste man was binnen de Joodse gemeenschap. Hij moest onderhandelen met de nazi's, voor zover daar sprake van kon zijn. ,,Ze zijn dramatisch aan hun einde gekomen. Op een dag in 1942 zijn alle Joden naar het kerkhof gedreven. Daar moesten ze zich uitkleden. Daarna werden ze allemaal doodgeschoten. Voor de ogen van mijn grootouders. Hij werd als laatste vermoord.''

Het was maar goed, zegt ze, dat ze al aan de biografie van haar vader was begonnen. ,,Was ik eerst naar Nowy Targ gereisd, dan weet ik niet of ik wel door had gekund. Maar ik wist dat ik voort moest.''

De reis verschafte haar extra inzicht in de zwijgzaamheid van haar vader. De gruwelen waren te erg. Eerder vertelde de Oosterbeekse dat ze, omdat hij nooit iets vertelde, zelf de verhalen ging invullen. ,,Maar dat wilde ik niet meer. Dat was de restrictie die ik me heb opgelegd bij zijn biografie. Zoek het bij de feiten, al heb ik ze wel vanuit mijn gevoel geduid.''

Omdat hij de taal niet sprak

Dolek Guensberg zweeg over de oorlog. Dat hij later anesthesist werd, een dokter die mensen tijdelijk laat zwijgen, is literair natuurlijk een prachtig gegeven. ,,Maar hij werd anesthesist omdat hij de taal niet sprak.''

Zoals in Vrachtbrief is beschreven, werd hij eerst chirurg in Italië. ,,Eigenlijk wilde hij gynaecoloog worden, maar dat gaat moeilijk als je de taal niet beheerst. Wat ik wel weet is dat hij altijd heel aimabel was richting zijn patiënten.''

Sluimerend verhaal

Het was de bedoeling dat Held zonder vaderland in Breda zou worden aangeboden aan Frans Timmermans, de Eurocommissaris die zich in 2005 sterk had gemaakt voor de erkenning van de Polen als medebevrijders van Nederland. Maar Timmermans was door zijn rug gegaan. Met hem wordt een nieuwe bijeenkomst gepland.

En is ze nu klaar met haar vader? ,,Nou, met mijn vader misschien wel, maar in mijn Poolse familie sluimert nog wel een verhaal. Ik ga nog terug naar Nowy Targ. Maar eerst wil ik, na al deze ellende, een vrolijk liefdesverhaal schrijven. Daar heb ik zin in! Misschien wordt het wel een Twents liefdesverhaal, wie weet.''

Miriam Guensberg: Held zonder vaderland. Mijn vader: Pools, Joods en bevrijder. 19,99 euro. Uitgeverij De Kring.




https://www.gelderlander.nl/renkum/oost ... ~a96b65fe/

Plaats reactie