Vier Midden-Europese landen weigeren niet-westerse immigranten op te nemen. Aangezien de EU-landen bij meerderheid hebben besloten dat dit wel moet, is de Europese Commissie een inbreukprocedure begonnen. Het fanatisme van de Commissie is opmerkelijk. Dat heeft twee redenen, schrijft Jelte Wiersma.
De Europese Commissie en de Midden-Europese EU-landen Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije hebben een steeds hoger oplopende ruzie. In 2015 besloot een gekwalificeerde meerderheid van de EU-landen dat meer dan 100.000 Afrikanen en Aziaten die via Griekenland en Italië illegaal Europa waren binnengekomen, zouden worden verdeeld. Zuid-Europese landen waren vóór want zij ontvangen de meeste immigranten, Noord- en West-Europa waren ook vóór want de immigranten trekken uiteindelijk vooral naar die contreien. De vier Midden-Europese landen stemden tegen; Roemenië, Oostenrijk en Bulgarije waren sceptisch.
Poolse regering dreigt met juridische stappen over migrantenquotum: ‘Timmermans voert oppositie’
In het Europese machtsspel hebben kleinere landen beslissingen van meerderheden maar te slikken, grote landen kunnen beslissingen negeren of saboteren. Maar ditmaal accepteerden de vier Midden-Europese kleineren hun nederlaag niet. Dat Frankrijk de euroregels niet naleeft, leidt nooit tot actie van de Europese Commissie. Ook de Duitse beslissing in 2015 om ruim 800.000 immigranten binnen te laten, was illegaal, maar Brussel deed opnieuw niets. Maar nu vier kleinere landen weigeren EU-besluiten uit te voeren, is de boot aan. Met steeds fellere retoriek van eerste vicevoorzitter Frans Timmermans (PvdA) probeert de Commissie Midden-Europa te dwingen om immigranten op te nemen.
Vooral de Polen en Hongaren zijn retorisch al net zo fel in hun repliek. De Europese Commissie is een zogenoemde inbreukprocedure begonnen die uiteindelijk kan leiden tot boetes en zelfs het schorsen van het stemrecht van de Midden-Europese immigrantenweigeraars. Polen wil als reactie de Europese Commissie voor het Europees Hof van Justitie dagen. Oog om oog, tand om tand.
Onder dit conflict liggen twee heel gevoelige kwesties.
Uitdagen Duits-Franse willekeur
Kunnen landen die niet Duitsland of Frankrijk zijn ook EU-regels negeren? Als het antwoord ‘ja’ is, zou dat een revolutie betekenen. Uiteraard houden kleinere landen zich weleens niet aan de regels, bedonderen ze de boel of proberen ze anderszins een weg te vinden rond ongewenste EU-regels. Maar dit doen ze bij voorkeur in stilte, ze regelen een uitzondering of ze proberen te onderhandelen over een voordeliger uitkomst.
Dat Midden-Europa duidelijk zegt dat het iets niet wil, geen compromis zoekt en hoe dan ook zal weigeren de EU-besluiten uit te voeren, is zelden vertoond. Als zij volhouden, zetten ze de deur open voor andere kleinere landen om Duitsland en Frankrijk uit te dagen en niet alleen maar te integreren op Duits-Franse voorwaarden. Dat leidt óf tot een EU à la carte, waarbij een land alleen doet wat het uitkomt. Óf het dwingt Duitsland en Frankrijk als de grote twee eindelijk om verantwoordelijkheid te nemen en het goede voorbeeld te geven door EU-regels te volgen.
Dat laatste is een utopie. Grote landen laten zich nooit de wet voorschrijven door kleinere, anders verliezen burgers van grote landen het enige voordeel van groot zijn: macht. Blijft over: een EU à la carte. Dat zou het einde betekenen van de EU als één en ondeelbaar.
Multiculturalisme versus monoculturalisme
De tweede gevoelige kwestie is de wenselijkheid van het model van multiculturalisme. Grootschalige immigratie in westelijk Europa heeft geleid tot samenlevingen met substantiële minderheden, met soms nogal andere opvattingen. Onrustbarend grote aantallen moslims vinden islamitische boven statelijke regels gaan. Ook plegen islamitisch geïnspireerde mannen en vrouwen aanslagen.
Dat werpt de vraag op of de democratische rechtsstaat en islam wel samengaan. Als het antwoord daarop ‘nee’ is, heeft westelijk Europa een probleem. Dit is nog afgezien van de kosten en andere nadelen die niet-westerse immigratie met zich meebrengen. Het is op zijn minst twijfelachtig of het in het Westen toegejuichte multiculturalisme wel zo aantrekkelijk is.
In de vier Midden-Europese landen wonen geen (of nauwelijks) niet-westerlingen. Zeker Polen is een monocultureel land. Zolang dat zo is, kunnen multiculturele landen worden vergeleken met monoculturele landen. Het laat Europeanen telkens zien dat immigratie geen natuurverschijnsel is maar een politieke keuze. En dat westerse leiders op zijn minst medeverantwoordelijk zijn voor de gevolgen van immigratie. Ook bewijzen monoculturele landen door hun bestaan en de afwezigheid van aanslagen dat bij multiculturalisme op zijn minst vraagtekens kunnen worden gezet. Zo concurreert Midden-Europa met een alternatief samenlevingsmodel met het Westen.
In het Europese machtsspel hebben kleinere landen beslissingen van meerderheden maar te slikken
Deel op Twitter
Krachtmeting
Dat kunnen de leiders van Duitsland, Frankrijk en al die andere multiculturele landen niet laten voorbestaan. Na elke aanslag wordt hun jubel over de zegeningen van het multiculturalisme twijfelachtiger. Telkens wrijven de Poolse en Hongaarse regeringen het Westen in dat zij hun burgers wél willen beschermen en daarom geen niet-westerse immigratie willen. Ook melden zij vol zelfvertrouwen dat Europa christelijk is. Zo maken zij een koppeling tussen de westerse beschaving en een specifieke religie. Dat ondermijnt de leidende westerse opvatting dat religie een privékwestie is en de westerse cultuur ook kan voortbestaan als iedereen islamitisch is.
De weigering van Midden-Europa om niet-westerse immigranten op te nemen, is dan ook veel meer dan het negeren van EU-regels alleen. Het is een aanval op de Duits-Franse willekeur, hun macht en op multiculturalisme. Dat is waarom de Commissie als uitvoerder van de Duits-Franse wil zo fanatiek is.
Lees ook dit artikel: EU-budget als chantagemiddel – eurosceptisch? Dan geen geld en ik geef Polen en Hongarije gelijk ...
