Sla de navigatie over en ga direct naar de inhoud.
7 min
Share Tweet E-mail
Hoog spelEssaypolexit
Morgen spreken Polen zich in lokale verkiezingen uit over hun nationalistische regering. Nationale en Europese verkiezingen volgen. Inzet: het lidmaatschap van de EU.
Ekke Overbeek Uit de krant van gisteren
©TRFOTO
De EU, dat is volgens president Andrzej Duda, ooit een pro-Europeaan, een 'denkbeeldige gemeenschap die voor ons weinig betekent'. "Ze moeten ons met rust laten en ons Polen laten repareren. Dat is het belangrijkste."
Polen heeft volgens eigen opgaven de afgelopen jaren netto 102 miljard echte euro's ontvangen van deze 'denkbeeldige gemeenschap' (omgerekend zo'n 6 miljard van de Nederlandse belastingbetaler). Dat geld komt Polen gewoon toe, benadrukte de president: "Wij hebben het recht het een en ander te verwachten van Europa dat ons in 1945 uitleverde aan de Russen."
In werkelijkheid waren het de Amerikanen die besloten dat er geen Derde Wereldoorlog kwam en dat Polen achter het IJzeren Gordijn belandde. Maar op bezoek in Washington zweeg diezelfde president Duda erover. Hij toonde begrip voor Trumps handelsoorlog tegen Europa, alsof Polen geen lid is van de EU.
Het voormalige Oostblok is mede dankzij de EU veranderd in een veilige, welvarende zone. Maar sinds het grootste land van de regio wordt geregeerd door nationalisten, ligt de Unie onder vuur. Brussel maakt bezwaar tegen de autoritaire regeerstijl van de Recht en Rechtvaardigheidspartij (PiS). Die beschuldigt Brussel van 'een ontoelaatbare inbreuk op de nationale soevereiniteit'. Premier Mateusz Morawiecki noemde het 'gegrom uit het buitenland'.
Behalve met het ook door nationalisten geregeerde Hongarije onderhoudt Polen met geen enkel EU-land nog een hechte relatie. PiS heeft het overheidsapparaat de afgelopen twee jaar stevig in haar greep gekregen. Haar toon wordt stapje voor stapje anti-Europeser.
Menige Europeaan heeft de buik vol van de 'nieuwkomers'. Waarom financieren wij landen die een loopje nemen met de democratie? Polen heeft in zijn eentje al meer uit Brussel ontvangen dan heel West-Europa tijdens het na-oorlogse Marshallplan (13 miljard toenmalige dollars, ongeveer 100 miljard dollar nu). Als ze zo graag weer onder de knoet willen leven in een grijze zone tussen Rusland en het Westen, laat ze.
Nationalisten zien de EU dan liever gereduceerd tot een vrijhandelszone zonder verdere verplichtingen. PiS-leider Jaroslaw Kaczynski bepleitte al in 2016 een Europees verdrag met 'hervormingen die ook een aanbod voor Groot-Brittannië zijn'. Vergaande verwatering van de Unie dus.
Kaczynski en de Hongaarse premier Viktor Orbán passen in het rijtje Wilders, Le Pen, AfD, Zweden Democraten. Ze delen hun nadruk op het nationaal eigenbelang, angst voor verandering en strooien met sociale beloftes voor les oubliés. En ze hebben het allemaal gemunt op de EU, immigranten, en 'de liberale elites'. Onder het mom van strijd tegen deze elites plaatst Kaczynski het hele staatsapparaat, inclusief rechtbanken, >> onder controle van zijn partij. Na morgen hoopt hij hetzelfde te doen met lokale overheden die nu nog grotendeels in handen zijn van de oppositie.
Na twee jaar waarschuwen heeft de Europese Commissie procedures aangespannen tegen Polen (en het Europarlement tegen Hongarije) om de rechtsstaat te redden. Een sprankje hoop voor de oppositie die niet kan opboksen tegen het mengsel van gul sociaal beleid, gesmeerde propaganda en ronkend nationalisme, aangewakkerd door vreemdelingenangst.
Maar in plaats van Polen te behouden voor een democratisch Europa, kunnen de stappen van de Commissie precies het omgekeerde veroorzaken: een PolExit. Dat woord duikt steeds vaker op. In de media die nog niet zijn gemuilkorfd door de nieuwe orde is de vraag steeds minder óf Kaczynski Polen uit de EU wil loodsen, maar hoe. "De EU is de laatste garantie voor onze vrijheid, en daarom moeten zij [PiS, red.] er wel tegen zijn", aldus Michal Kaminski, ooit medewerker van Kaczynski, nu oppositie-parlementariër. "Ik ben heel bang dat dit conflict eindigt met het vertrek van Polen uit de EU."
De linkse journalist Cezary Michalski concludeerde eind vorig jaar al dat Kaczynski de PolExit in gang heeft gezet: "Hij isoleert Polen van de meeste bondgenoten en buurlanden, zet de grondwet overboord, maakt de rechtsstaat kapot en beperkt de rechten van de oppositie. Daarmee verwerpt hij consequent alle Europese standaarden."
De Europese Commissie heeft nu al haar juridische middelen ingezet om het tij te keren. Rijkelijk laat, want PiS heeft alle tijd gehad om alleen al het Constitutionele Hof, het OM, presidenten van rechtbanken en de Raad voor de Rechtspraak (die rechters benoemt) onder partijcontrole te plaatsen. Nu het Hooggerechtshof als laatste dreigt te worden 'overgenomen' door de partij, heeft de Commissie besloten in te grijpen.
Het is een duivels dilemma voor Brussel. Nog langer lijdzaam toekijken was geen optie. Maar tegelijkertijd drijft een openlijke confrontatie Kaczynski nog verder in anti-Europees vaarwater. De kans dat híj aan het langste eind trekt is groot. Net als Orban stelt hij Brusselse dreigementen en sancties voor als buitenlandse aanvallen op zijn land. Hij raakt daarmee een gevoelige snaar, in een land waar buitenlandse bezetting drie eeuwen lang eerder regel dan uitzondering was. Kritiek uit Brussel kan worden omgesmeed in electorale winst, op één voorwaarde: het vertrouwen in de EU moet omlaag.
Nu is de EU onder veel Polen nog te populair om openlijk anti-EU te zijn; ze vinden het EU-lidmaatschap goed voor hun land. Daarom zegt Kaczynski dat 'Polen in de EU willen zijn' - maar hij hoopt dat ze van inzicht veranderen.
De tijd daarvoor is rijp zodra de Brusselse spoeling dunner wordt. Polen krijgt vrijwel zeker aanzienlijk minder geld uit de structuurfondsen in de nieuwe EU- begroting. Want Polen is rijker geworden, en de Unie heeft andere prioriteiten, en PiS heeft veel goodwill verspeeld. Donald Tusk, oud-premier van Polen, nu voorzitter van de Europese Raad, constateerde al: "Ik kan me goed voorstellen dat Polen zelf nettobetaler wordt en de Poolse regering denkt: tijd om de Polen te vragen of ze nog wel EU-lid willen blijven." De populaire rechtse schrijver Rafal Ziemkiewicz had het antwoord klaar: "Waarom staan we zo te trillen voor de EU? We hebben binnengesleept wat er binnen te slepen viel. Meer valt er niet te halen. De hoogste tijd om op te rotten."
Een ander middel om de populariteit van de EU te ondermijnen, is de migrant; 51 procent van de Polen ziet liever dat hun land uit de EU stapt, dan dat het niet-Europese vreemdelingen opneemt, zelfs als ze daarmee alle EU-fondsen verspelen.
Kaczynski dankte zijn overwinning in 2015 mede aan de Europese Commissie. Deze drong tijdens de verkiezingscampagne aan op een verdeelsleutel voor vluchtelingen, waardoor moslims opeens een onderwerp werden in het vrijwel homogene - katholieke, blanke - Polen.
Zoiets dreigt nu weer te gebeuren: de Commissie start procedures, de Polen zijn wars van Brusselse inmenging. Daar kan Kaczynski zijn electorale voordeel mee doen.
De eerste stapjes richting PolExit zijn al gezet. Het Europese Hof oordeelde dit jaar dat een verdachte niet zomaar aan Polen kan worden uitgeleverd, omdat er twijfel is aan een eerlijk proces. Het vertrouwen in het Poolse rechtssysteem is dus officieel al aangetast. De ENCJ, een organisatie van Europese instituties die rechters benoemen, schorste in september de Poolse Raad van de Rechtspraak, omdat deze te afhankelijk is van politici.
Het is goed te beseffen dat een (grote) minderheid (45 procent) van de Polen in 2003 voor toetreding tot de EU heeft gestemd, 13,5 procent was tegen. De rest bleef thuis. Veel Polen staan, aangemoedigd door de RK geestelijkheid, wantrouwig tegenover West-Europa met zijn "mengelmoes van culturen en rassen, een wereld van fietsers en vegetariërs die alleen duurzame energiebronnen gebruiken en elke uiting van religie bestrijden. Dat heeft weinig gemeen met traditionele Poolse waarden." Om deze woorden van oud-minister Witold Waszczykowski moesten West-Europeanen erg lachen, maar voor de PiS-achterban was het de spijker op de kop. PiS-leider Kaczynski zal, nu de ruzies met de EU talrijker worden, geen moment aarzelen om te breken met Brussel, als hij zijn macht daardoor kan behouden.
Aversie in Polen is de ene kant van het verhaal. Aan de andere kant, in West-Europa, is de aanwezigheid van de nieuwe EU-lidstaten evenmin vanzelfsprekend. De Commissie doet haar best om de eenheid te bewaren, maar veel West-Europeanen zien Polen vooral als arbeidsmigranten met alle problemen vandien. Orban en Kaczynski hebben vele fans in West-Europa; doorgaans mensen die de EU het liefst zo snel mogelijk zien verdwijnen. EU-enthousiastelingen daarentegen zien beide heren als tijdbommen onder het Europese project, dat desnoods maar zonder Polen of Hongaren verder moet.
Voor het bedrijfsleven is een keurige democratie geen noodzaak. Bedrijven maken zich zorgen over de verminderde rechtszekerheid, maar ze passen zich calculerend aan. Investeringen op de lokale markt - banken, supermarkten - zijn riskant, maar voor de productie is er weinig loos. De Poolse premier schimpt de ene dag op de EU en opent de dag daarop lachend een nieuwe Mercedesfabriek. Voor het bedrijfsleven is niet het EU-lidmaatschap, maar de vrijhandelszone het belangrijkste.
Autoritaire regeringen zuigen de staat leeg en bevorderen vriendjespolitiek, wat leidt tot oligarchisering en corruptie. Dat remt de ontwikkeling. Voor Kaczynski is dat geen probleem: "Ik ben bereid een lagere economische groei te accepteren als dat de prijs is om mijn visie van Polen door te drukken." Daar schuilt een cynische logica achter: liever een kleinere koek, maar de hele koek, dan een klein stukje van een grote taart. Even cynisch kan het West-Europese bedrijfsleven concluderen dat een zwak Polen zo zijn voordelen heeft - dat hindert de concurrentie, terwijl het land een reservoir blijft van arbeidskrachten en hersenen. Nog altijd migreren meer Polen naar West-Europa dan er terugkeren.
En dan is er nog de grote politiek. Volgens de oud-minister van buitenlandse zaken Radoslaw Sikorski 'zit je als land aan tafel, of sta je op de menukaart'. Polen heeft zich geïsoleerd - en staat daarmee op het menu. Aan tafel zitten Macron en Merkel. Als het aan Macron ligt, kunnen Polen en Hongarije direct hun biezen pakken. "Landen die zich niet aan de regels van Europa houden, moeten daar politieke consequenties aan verbinden." Frankrijk is niet bereid om voor zulke landen te betalen; het heeft weinig moeite met een kern-Europa zonder Polen.
In Parijs denkt men met weemoed terug aan de tijd voor de uitbreiding van de EU en van voor de Wiedervereinigung, die aan het machtsevenwicht tussen de oude Bondsrepubliek en Frankrijk een einde maakte. Duitsland is nu onbetwist de grootste speler in de EU en ligt weer centraal in Europa. Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije zijn vóór alles onderaannemers van de Duitse industrie.
Dus is Berlijn terughoudend. Neem oud-minister Wolfgang Schäuble over Polen: "We mogen niet praten alsof alleen wij weten wat een rechtsstaat betekent. Het is fout iemand te behandelen als een leerling die een zesje heeft gekregen. Ik waarschuw voor een dergelijke arrogantie."
Dat was in Griekenland wel anders. Daar was diezelfde Schäuble voor een keiharde aanpak. De miljarden die de Europese belastingbetaler ophoestte voor Grieken- land, redden Noord-Europese banken die roekeloos hadden geleend aan Athene. In Polen heeft Duitsland andere belangen. Het Duitse bedrijfsleven heeft er een dikke 30 miljard euro geïnvesteerd, veelal maakindustrie die open grenzen en stabiliteit nodig heeft.
Dat levert een paradox op. Kaczynski stookt graag anti-Duits sentiment op om zijn achterban te bespelen, maar ondertussen is Berlijn - uit welbegrepen eigenbelang - de grootste voorvechter van Polens blijvende aanwezigheid in de EU.
Geen lidstaat heeft zoveel baat bij de EU als Polen. Niet alleen economisch, maar vooral ook politiek. Verankerd in de Unie ligt het land eindelijk niet tussen potentiële vijanden ingeklemd. Binnen de EU heeft Polen met zijn 38 miljoen inwoners als enig Oost-Europees land een flinke stem in het kapittel. Als de EU implodeert, is Polen een van de grootste verliezers.
Kaczynski speelt met vuur en niet alleen de Russen gooien daar graag wat olie op. Of het een uitslaande brand wordt, beslissen de Polen uiteindelijk zelf, bij de stembus. <<
Ekke Overbeek
Ekke Overbeek (1970) is filosoof en romanist en Trouwcorrespondent voor Centraal-Europa. In 2014 publiceerde hij 'Eurotopper Tusk; het nieuwe Polen
Verkiezingen
Re: Verkiezingen
Poolse conservatieven winnen regionale stemming: 'late poll'
Grzegorz Siwicki 22.10.2018 12:30
De heersende conservatieve partij (PiS) heeft de meeste stemmen gewonnen bij de verkiezingen voor de regionale assemblees van Polen, zo meldde het PAP-persagentschap maandag en noemde het een 'late poll'.
In de belangrijkste verkiezingstest van Polen sinds wet en rechtvaardigheid aan de macht kwamen bij de parlementsverkiezingen van eind 2015, won de partij op zondag 33 procent van de stemmen bij de verkiezingen voor regionale vergaderingen, volgens de peiling, die eerdere schattingen enigszins heeft herzien.
De Civic Coalition, een alliantie tussen de Civic Platform (PO) en Nowoczesna (moderne) partijen, kwam op de tweede plaats met 26,7 procent, volgens de studie van pollster Ipsos.
De landelijke Poolse Volkspartij (PSL) eindigde als derde met 13,6 procent, volgens de peiling.
Andere partijen scoorde minder dan 10 procent, de studie gevonden.
Ipsos schatte in een exitpoll op zondag dat PIS 32,3 procent van de stemmen won bij verkiezingen voor regionale assemblees, terwijl de steun voor de Civic Coalition 24,7 procent bedroeg en die voor de PSL 16,6 procent.
Verwacht word dat de officiële verkiezingsrendementen in de komende dagen worden aangekondigd.
Opvallend is dat het afgelopen jaar PIS continu meer dan 43% van de stemmen had bij de kiezers volgens de lokale Maurice van de Hond.
De vraag is natuurlijk hoe betrouwbaar die polls waren het afgelopen jaar en hoe betrouwbaar de media was die de cijfers presenteerde
Grzegorz Siwicki 22.10.2018 12:30
De heersende conservatieve partij (PiS) heeft de meeste stemmen gewonnen bij de verkiezingen voor de regionale assemblees van Polen, zo meldde het PAP-persagentschap maandag en noemde het een 'late poll'.
In de belangrijkste verkiezingstest van Polen sinds wet en rechtvaardigheid aan de macht kwamen bij de parlementsverkiezingen van eind 2015, won de partij op zondag 33 procent van de stemmen bij de verkiezingen voor regionale vergaderingen, volgens de peiling, die eerdere schattingen enigszins heeft herzien.
De Civic Coalition, een alliantie tussen de Civic Platform (PO) en Nowoczesna (moderne) partijen, kwam op de tweede plaats met 26,7 procent, volgens de studie van pollster Ipsos.
De landelijke Poolse Volkspartij (PSL) eindigde als derde met 13,6 procent, volgens de peiling.
Andere partijen scoorde minder dan 10 procent, de studie gevonden.
Ipsos schatte in een exitpoll op zondag dat PIS 32,3 procent van de stemmen won bij verkiezingen voor regionale assemblees, terwijl de steun voor de Civic Coalition 24,7 procent bedroeg en die voor de PSL 16,6 procent.
Verwacht word dat de officiële verkiezingsrendementen in de komende dagen worden aangekondigd.
Opvallend is dat het afgelopen jaar PIS continu meer dan 43% van de stemmen had bij de kiezers volgens de lokale Maurice van de Hond.
De vraag is natuurlijk hoe betrouwbaar die polls waren het afgelopen jaar en hoe betrouwbaar de media was die de cijfers presenteerde
Re: Verkiezingen
Mensen die PiS steunen gaan bijna allemaal wel fanatiek naar het stemhokje. Dat is voor hun een heel sterk punt. PiS-mensen veranderen niet zo snel van opvattingen. Volgens mij passen de PiS-opvattingen goed bij de karakters van de PiS-kiezers. Niet PiS-kiezers lopen niet zo snel naar het stemhokje. En hoe meer partijen er zijn om te stemmen, des te minder makkelijk kan een partij een vuist tegen PiS maken omdat de rest van de stemmen 'verdwijnen' in partijen die bij voorbaat nooit iets zullen kunnen betekenen. De concurentie slaat zichzelf dood, zo bekijk ik dat.
Ik ben geen voorstander van PiS, maar ik ben eigenlijk geen voorstander van welke partij dan ook.
Ik ben geen voorstander van PiS, maar ik ben eigenlijk geen voorstander van welke partij dan ook.
Re: Verkiezingen
PIS zal nu naar mijn verwachting nog fanatieker te keer gaan tegen alles en nog wat om hun zin te krijgen.
Re: Verkiezingen
Oppositiekandidaat gekozen burgemeester van Warschau
24.10.2018 13:00
Oppositiekandidaat Rafał Trzaskowski is gekozen tot de nieuwe burgemeester van Warschau, de Nationale Verkiezingscommissie die woensdag officieel heeft aangekondigd en de bevindingen van een exit poll bevestigt.
Rafał Trzaskowski (midden) praat maandag met journalisten in Warschau.
Trzaskowski, een kandidaat gesteund door de oppositie Civic Coalition, een alliantie tussen de Civic Platform (PO) en Nowoczesna (Modern) partijen, won een beslissende eerste overwinning in de race voor burgemeester na het verzamelen van 56,67 procent van de stemmen, zei de commissie.
Sommige enquêtes voorafgaand aan de verkiezingen hadden gesuggereerd dat de strijd om Warschau in een tweede ronde zou moeten plaatsvinden.
De conservatieve kandidaat Patryk Jaki, die volgens sommige waarnemers in de peilingen nek-aan-nek met Trzaskowski aan het lopen was voorafgaand aan de lokale verkiezingen van zondag, eindigde op de tweede plaats met 28,53 procent van de stemmen, meldde de commissie.
Een totaal van 505.187 Varsovians wierpen hun stembriefjes om Trzaskowski te steunen, terwijl 254.324 stemden voor Jaki, zei de commissie.
De 12 andere kandidaten kregen marginale steun, waarbij de derde en vierde finishers ieder slechts 2,99 procent van de stemmen wonnen, aldus de Nationale Kiescommissie.
Kiezersopkomst in Warschau was 66,8 procent, vergeleken met 54,96 procent landelijk, de commissie aangekondigd.
Ondertussen waren de burgemeestersraces in verschillende andere grote steden, waaronder de zuidelijke stad Krakau, niet doorslaggevend en er komt een 2e ronde.
De heersende conservatieven van Polen werden overtroffen door de oppositie in burgemeesterraces in verschillende grote steden, waaronder Łódź, Poznań en Wrocław, zonder dat daar een tweede ronde nodig was, aldus de Nationale Kiescommissie.
Een tweede stemronde, waar nodig, vindt plaats op 4 november.
Afvloeiingen tussen de twee populairste burgemeesterskandidaten vinden plaats waar de winnende kandidaat in de eerste ronde niet meer dan 50 procent van de stemmen vergaarde.
Ondertussen heeft de heersende conservatieve Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (PiS) de meeste stemmen gewonnen bij verkiezingen voor de regionale assemblees van Polen, het PAP-persagentschap eerder deze week, met vermelding van wat het omschreef als een 'late peiling'.
De officiële resultaten van de regionale stemming werden naar verwachting later op woensdag bekendgemaakt.
24.10.2018 13:00
Oppositiekandidaat Rafał Trzaskowski is gekozen tot de nieuwe burgemeester van Warschau, de Nationale Verkiezingscommissie die woensdag officieel heeft aangekondigd en de bevindingen van een exit poll bevestigt.
Rafał Trzaskowski (midden) praat maandag met journalisten in Warschau.
Trzaskowski, een kandidaat gesteund door de oppositie Civic Coalition, een alliantie tussen de Civic Platform (PO) en Nowoczesna (Modern) partijen, won een beslissende eerste overwinning in de race voor burgemeester na het verzamelen van 56,67 procent van de stemmen, zei de commissie.
Sommige enquêtes voorafgaand aan de verkiezingen hadden gesuggereerd dat de strijd om Warschau in een tweede ronde zou moeten plaatsvinden.
De conservatieve kandidaat Patryk Jaki, die volgens sommige waarnemers in de peilingen nek-aan-nek met Trzaskowski aan het lopen was voorafgaand aan de lokale verkiezingen van zondag, eindigde op de tweede plaats met 28,53 procent van de stemmen, meldde de commissie.
Een totaal van 505.187 Varsovians wierpen hun stembriefjes om Trzaskowski te steunen, terwijl 254.324 stemden voor Jaki, zei de commissie.
De 12 andere kandidaten kregen marginale steun, waarbij de derde en vierde finishers ieder slechts 2,99 procent van de stemmen wonnen, aldus de Nationale Kiescommissie.
Kiezersopkomst in Warschau was 66,8 procent, vergeleken met 54,96 procent landelijk, de commissie aangekondigd.
Ondertussen waren de burgemeestersraces in verschillende andere grote steden, waaronder de zuidelijke stad Krakau, niet doorslaggevend en er komt een 2e ronde.
De heersende conservatieven van Polen werden overtroffen door de oppositie in burgemeesterraces in verschillende grote steden, waaronder Łódź, Poznań en Wrocław, zonder dat daar een tweede ronde nodig was, aldus de Nationale Kiescommissie.
Een tweede stemronde, waar nodig, vindt plaats op 4 november.
Afvloeiingen tussen de twee populairste burgemeesterskandidaten vinden plaats waar de winnende kandidaat in de eerste ronde niet meer dan 50 procent van de stemmen vergaarde.
Ondertussen heeft de heersende conservatieve Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (PiS) de meeste stemmen gewonnen bij verkiezingen voor de regionale assemblees van Polen, het PAP-persagentschap eerder deze week, met vermelding van wat het omschreef als een 'late peiling'.
De officiële resultaten van de regionale stemming werden naar verwachting later op woensdag bekendgemaakt.
Re: Verkiezingen
Een tweede stemronde, waar nodig, vindt plaats op 4 november.
Ik ben benieuwd wat de uiteindelijke stemming gaat opbrengen.
Re: Verkiezingen
Lokale verkiezingen in Polen
Poolse regeringspartij krijgt klappen, maar kan de oppositie haar ook verslaan?
Jonas Vanderschueren . 31 oktober 2018
Op 21 oktober vonden ook in Polen lokale verkiezingen plaats. En dat waren de eerste verkiezingen sinds de klinkende overwinning van het populistische PiS (Recht en Rechtvaardigheid) in 2015. Alle ogen gericht op Polen, dus. En wat blijkt? Er komen barsten in de burcht van PiS. Verliest partij straks zijn absolute meerderheid en is er weer hoop voor de liberale en linkse oppositie? Er duikt al een nieuwe naam aan de horizon op: Robert Biedroń, een populaire openlijk homoseksuele burgemeester die premier wil worden.
Een tegen allen
Recht en Rechtvaardigheid (PiS) verliest fors. Ze blijven met stip de grootste partij van het land, maar in vergelijking met de parlementaire uitslagen in het najaar van 2015 verliezen ze 4,5% van de stemmen, van 37,5% naar 33%. Dit moet zeker met een flinke korrel zout genomen worden, omdat het om andere kieskringen gaat en lokale omstandigheden meespelen.
De liberale opossitie behaalt geen grote overwinning, maar wel voldoende om de meerderheid van de regering te kelderen.
Toch duidt dit resultaat op een duidelijke kentering: de meeste peilingen wezen net op winst voor de regering, waar ze regelmatig de kaap van de 40% wist te ronden. De liberale oppositie – de twee grootste oppositiepartijen Burgerplatform (de partij van Donald Tusk) en Nowoczesna die samen naar de kiezer trokken onder de naam Burgercoalitie – haalt 26,7%. Geen grote overwinning, maar wel voldoende om de meerderheid van de regering te kelderen.
Nochtans haalde PiS de afgelopen drie jaar echt alles uit de kast: ze voerden een ware propagandaoorlog tegen de voltallige oppositie, zetten het staatsapparaat naar hun hand door partijgetrouwen te benoemen in instellingen en overheidsbedrijven, en vormden de ooit prestigieuze openbare omroep TVP om tot een propagandakanaal voor de regering.
Ze werden openlijk gesteund door de invloedrijke Katholieke Kerk en Radio Maryja, en voerden in diezelfde periode ook een reeks populaire sociale programma’s door die het inkomen van het modale gezin gevoelig deden stijgen. Al die “inspanningen” verhinderen niet dat de regering van PiS achteruit gaat. Als die tendens zich doorzet bij de parlementaire verkiezingen in 2019 is PiS haar meerderheid kwijt.
Konstytucja
Het feit dat de regering besloot om op ongrondwettelijke manier juridische hervormingen door te voeren, en daarna ook elke kritiek op die hervormingen hardhandig af te wijzen, heeft ervoor gezorgd dat haar legitimiteit drastisch ondermijnd is.
De bulldozer-strategie van de regering heeft er dan ook vooral voor gezorgd dat de oppositie zich steeds meer verenigde en dat geen enkele andere partij nog samen wil werken met PiS.
In tegenstelling tot Hongarije, waar de regerende Fidesz-partij een tweederde meerderheid in het parlement had toen het de Hongaarse grondwet aanpaste, heeft PiS slechts een parlementaire meerderheid van drie zetels. De bulldozer-strategie van de regering heeft er dan ook vooral voor gezorgd dat de oppositie zich steeds meer verenigde en dat geen enkele andere partij nog samen wil werken met PiS.
En dat zorgt voor problemen. Bij deze lokale verkiezingen is PiS de grootste partij geworden in een meerderheid van de zestien regio’s, maar zal ze waarschijnlijk in de meeste gevallen opnieuw in de oppositie belanden. De partij vreest zo’n scenario op nationaal niveau: als ze haar parlementaire meerderheid kwijtspeelt, is de kans groot dat ze weggestemd zal worden door de voltallige oppositie.
Linkse oppositie: onbestaand?
Toch wil dat niet zeggen dat die oppositie dan meteen aan de macht komt: met de huidige cijfers zou een coalitie tussen Burgerplatform, Nowoczesna, de Poolse Volkspartij en de sociaaldemocratische SLD met moeite een nipte meerderheid halen. Het is daarbij ook maar de vraag of zo’n coalitie van de verenigde oppositie het lang uit zou houden zonder verbindend politiek programma.
De zwakte van de oppositie maakt het daarom des te opmerkelijker dat Recht en Rechtvaardigheid het zo relatief slecht deed. De oppositie kenmerkt zich vandaag vooral door middelmatigheid, gebrek aan visie, en een gebrek aan antwoorden op de sociale problemen waar de regering wél een antwoord op biedt met haar sociale programma’s.
De linkse oppositie is er het slechtst aan toe. Dat er nood is aan meer eenheid op links, maakten deze lokale verkiezingen opnieuw pijnlijk duidelijk. De sociaaldemocratische SLD strandde nationaal op 6,6% — fel onder de peilingen amper boven de kiesdrempel van 5%. De links-radicale partij Razem (Samen) haalde amper 1,4% en de Poolse Groenen zelfs maar 1%. Samen halen de drie partijen amper 9% van de stemmen, waardoor ze politiek irrelevant zijn en amper vertegenwoordigers leveren. In het Poolse parlement zetelen sinds 2015 zelfs geen enkele linkse partijen meer.
Robert Biedroń: de Poolse Macron?
Maar er is licht aan de linkse horizon: Robert Biedroń. Al vier jaar is deze openlijk homoseksuele politicus erg geliefd is als burgemeester van de kleine stad Słupsk. Hij kondigde in september aan zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen voor deze lokale verkiezingen. De reden daarvoor was duidelijk: in februari 2019 wil Biedroń een nieuwe progressieve beweging lanceren, met het oog op de Europese verkiezingen in mei en de nationale verkiezingen in oktober.
Na de vernietigende verkiezingsnederlaag van de sociaaldemocratische SLD in 2015 en het falen van de links-radicale afscheuring Razem, gaan er steeds meer stemmen op in het publieke debat die zeggen dat Biedroń de enige is die het potentieel heeft om de linkerzijde achter zich te scharen en te verenigen.
Biedroń leverde al een blijvende bijdrage aan de linkerzijde door in 2001 als 25-jarige activist Campagne tegen Homofobie op te richten, een LGBTQ-organisatie die strijd tegen homofobie en voor gelijke rechten. De LGBTQ-beweging in Polen is vandaag een van de sterkste sociale bewegingen. Dat activisme leidde hem tot een parlementair mandaat in 2011 voor een centrumlinkse partij en daarna tot het burgemeesterschap in Słupsk.
Het feit dat Biedroń erin slaagde om te winnen in een kleine stad als Słupsk, in een land waarin de conservatieve moraal van de Katholieke Kerk nog steeds domineert, en zich een competente bestuurder bewees, geeft hem in de ogen van links een bijna ontastbaar aura.
Zo slaagt Biedroń in het onmogelijke: gezien worden als een progressief politicus met duidelijke principes, maar tegelijkertijd ook als iemand die boven de dagdagelijkse politieke gevechten staat. Het leverde Biedroń vergelijkingen op met de Franse president Emmanuel Macron in de internationale pers, al lijken die vergelijken eerder gebaseerd op oppervlakkige gelijkenissen dan politieke visie.
Bij Biedroń gaat het niet enkel om de verdediging van de status quo, aangezien die al doorbroken is door de verkiezingsoverwinning van PiS. In plaats daarvan gaat het hem om constructieve antwoorden te vinden op de structurele tekortkomingen van het land na de transitie van communisme naar een markteconomie.
Biedrón zoekt manieren om de sociale ongelijkheid te temperen zonder de democratische instellingen van het land te verzwakken.
Net zoals de regering kijkt Biedroń daarvoor naar herverdeling en voor het temperen van sociale ongelijkheid, maar zoekt hij manieren om dat te doen zonder de democratische instellingen van het land te verzwakken. Dat koppelt hij aan een emancipatorische politiek, waarin de strijd om vrouwen- en LGBTQ-rechten centraal staat, en een wereldbeeld waarin Polen terug een centrale rol speelt in de Europese Unie. Zijn retoriek en zijn presidentieel voorkomen, doen dan ook eerder denken aan de voormalige Duitse bondskanselier Willy Brandt dan aan de huidige Franse president.
In september kondigde Biedroń aan dat hij de ambitie had om premier van het land te worden, maar het is nog niet duidelijk hoe hij die ambitie waar zou kunnen maken. Op dit moment haalt zijn beweging 8% in de peilingen. Daarmee zou ze meteen de grootste op links worden, maar dat staat mijlenver af van regeringsdeelname, laat staan de premier te leveren.
Het lijkt realistischer dat in 2019 met zijn beweging deelneemt aan de parlementsverkiezingen, enkele verkozenen haalt, en dan probeert om een linkse coalitie te bouwen die hem kan steunen in de presidentsverkiezingen in 2020.
Het is weinig zinvol om twee jaar op voorhand te speculeren over hoe waarschijnlijk het is dat Biedroń president kan worden, maar het feit dat peilingen hem consistent derde plaatsen in de eerste ronde met ruwweg 15-19% van de stemmen (amper 2% verwijderd van Donald Tusk), toont aan dat de kandidatuur van Biedroń wel leeft onder mogelijke kiezers.
In ieder geval is het een vaak gehoorde verzuchting dat de huidige leiders van zowel links als het politieke centrum volstrekt incompetent zijn. Dat laat een grote politieke ruimte over voor een meer presidentieel ogende kandidaat als Biedroń.
Lichtpunten
Er zijn nog meer lichtpunten voor de oppositie. Kandidaten van de liberale Burgercoalitie en onafhankelijke kandidaten worden de grootste in de grote steden, tegen alle verwachtingen in. In vele gevallen zelfs met een absolute meerderheid. Warschau: Rafał Trzaskowski met 56%. Łódz: Hanna Zdanowska met 70%. Poznań: Jacek Jaśkowiak met 56%.
Kandidaten van PiS slagen er met moeite in om meer dan 30% te halen. PiS lijkt dus te plafonneren rond de 30%. Een mooi resultaat, maar volstrekt waardeloos als geen enkele andere partij nog met je wil samenwerken.
Hierbij rijst de vraag hoe het komt dat de liberale kandidaten in de steden het zoveel beter deden dan hun partijen tijdens nationale verkiezingen. Hun lokale kandidaten zijn erin geslaagd om een antwoord te formuleren op de sociale programma’s van de PiS-regering, in tegenstelling tot de nationale leiding van hun partijen. Trzaskowski wil in Warschau nieuwe sociale programma’s lanceren die de sociaaldemocraten doen blozen.
Op die manier slaagde de oppositie erin om de voedingsbodem voor de populariteit van de regering voor een belangrijk deel weg te nemen – iets waar de nationale partijen tot nu toe niet in geslaagd zijn.
Terwijl PiS in de kleine gemeenten vlot meer dan 40% van de stemmen haalt en de Burgercoalitie naar derde plaats herleidt, is het beeld in de grote steden precies omgekeerd.
Tegelijkertijd zijn de grote steden ook een stuk diverser en toleranter dan kleinere plaatsen, waardoor het conservatieve en religieuze wereldbeeld van PiS ook veel minder weerklank vindt. De cijfers spreken hierin boekdelen: terwijl PiS in de kleine gemeenten vlot meer dan 40% van de stemmen haalt en de Burgercoalitie naar derde plaats herleidt, is het beeld in de grote steden precies omgekeerd. In die laatste is het net de Burgercoalitie die meer dan 40% haalt, terwijl PiS met moeite de kaap van de 20% kan ronden.
Het is een tendens die in andere landen ook op te merken is: kleinere steden en gemeenten zien een enorme uittocht naar de grotere steden en raken economisch ook steeds meer achterop. De grote steden gaan vooruit, maar slagen er niet meer in om die kleinere steden en gemeenten mee te trekken. Die verdeeldheid vertaald zich ook in Polen in een bitse politieke strijd.
2019: Pools verkiezingsjaar
De eerste ronde van de lokale verkiezingen heeft alvast de toon gezet voor het komende Poolse verkiezingsjaar 2019: in mei de Europese verkiezingen plaats en in oktober nieuwe parlementsverkiezingen. Hoe deze lokale verkiezingsresultaten de interne politiek van PiS zullen beïnvloeden, blijft nog koffiedik kijken is.
Partijvoorzitter Jarosław Kaczyński is de architect van de verkiezingsoverwinningen in 2015 en de harde koers van de partij, maar al enkele maanden kampt hij met een onbekende ziekte die hem veel minder zichtbaar maakt. In dat vacuum probeert de huidige premier Mateusz Morawiecki om het imago van de partij opnieuw op te bouwen door een iets meer gematigde koers te varen, die er vooral op gericht is op het economisch succes van de voorbij jaren te vrijwaren en meer buitenlandse investeringen aan te trekken.
Onder investeerders en kredietbeoordelaars werpt die koers vruchten af, met onder andere FTSE Russell die het land opwaardeerde naar de status van een developed market. Maar de pogingen tot een meer gematigd discours worden steeds opnieuw ondermijnd door Morawiecki’s eigen regering, die onverstoorbaar verdergaat met haar propagandaoorlog, zuivering van de instellingen en controversiële juridische hervormingen die de Europese waarden van de rechtsstaat schenden.
Als de resultaten van de lokale verkiezingen zich herhalen in het najaar van 2019 dreigt de onbestuurbaarheid, zoals in de jaren 1993 – 1995 of 1997 – 2001, waarbij premiers elkaar blijven opvolgen zonder enig coherent beleid. In het meest realistische scenario kan de oppositie de regering wel wegstemmen, maar zal het moeilijk worden om een duurzame coalitie op de been te brengen die een andere koers kan uittekenen voor het land.
Ze biedt geen coherent antwoord op de sociale en economische problemen van het land, en lijkt vooral terug te willen naar hoe het land was voor de verkiezingen in 2015. Of misschien blijkt dat wel de politieke kans voor Robert Biedroń en zijn beweging om het politieke debat te hertekenen en een nieuw tijdperk in te luiden.
Poolse regeringspartij krijgt klappen, maar kan de oppositie haar ook verslaan?
Jonas Vanderschueren . 31 oktober 2018
Op 21 oktober vonden ook in Polen lokale verkiezingen plaats. En dat waren de eerste verkiezingen sinds de klinkende overwinning van het populistische PiS (Recht en Rechtvaardigheid) in 2015. Alle ogen gericht op Polen, dus. En wat blijkt? Er komen barsten in de burcht van PiS. Verliest partij straks zijn absolute meerderheid en is er weer hoop voor de liberale en linkse oppositie? Er duikt al een nieuwe naam aan de horizon op: Robert Biedroń, een populaire openlijk homoseksuele burgemeester die premier wil worden.
Een tegen allen
Recht en Rechtvaardigheid (PiS) verliest fors. Ze blijven met stip de grootste partij van het land, maar in vergelijking met de parlementaire uitslagen in het najaar van 2015 verliezen ze 4,5% van de stemmen, van 37,5% naar 33%. Dit moet zeker met een flinke korrel zout genomen worden, omdat het om andere kieskringen gaat en lokale omstandigheden meespelen.
De liberale opossitie behaalt geen grote overwinning, maar wel voldoende om de meerderheid van de regering te kelderen.
Toch duidt dit resultaat op een duidelijke kentering: de meeste peilingen wezen net op winst voor de regering, waar ze regelmatig de kaap van de 40% wist te ronden. De liberale oppositie – de twee grootste oppositiepartijen Burgerplatform (de partij van Donald Tusk) en Nowoczesna die samen naar de kiezer trokken onder de naam Burgercoalitie – haalt 26,7%. Geen grote overwinning, maar wel voldoende om de meerderheid van de regering te kelderen.
Nochtans haalde PiS de afgelopen drie jaar echt alles uit de kast: ze voerden een ware propagandaoorlog tegen de voltallige oppositie, zetten het staatsapparaat naar hun hand door partijgetrouwen te benoemen in instellingen en overheidsbedrijven, en vormden de ooit prestigieuze openbare omroep TVP om tot een propagandakanaal voor de regering.
Ze werden openlijk gesteund door de invloedrijke Katholieke Kerk en Radio Maryja, en voerden in diezelfde periode ook een reeks populaire sociale programma’s door die het inkomen van het modale gezin gevoelig deden stijgen. Al die “inspanningen” verhinderen niet dat de regering van PiS achteruit gaat. Als die tendens zich doorzet bij de parlementaire verkiezingen in 2019 is PiS haar meerderheid kwijt.
Konstytucja
Het feit dat de regering besloot om op ongrondwettelijke manier juridische hervormingen door te voeren, en daarna ook elke kritiek op die hervormingen hardhandig af te wijzen, heeft ervoor gezorgd dat haar legitimiteit drastisch ondermijnd is.
De bulldozer-strategie van de regering heeft er dan ook vooral voor gezorgd dat de oppositie zich steeds meer verenigde en dat geen enkele andere partij nog samen wil werken met PiS.
In tegenstelling tot Hongarije, waar de regerende Fidesz-partij een tweederde meerderheid in het parlement had toen het de Hongaarse grondwet aanpaste, heeft PiS slechts een parlementaire meerderheid van drie zetels. De bulldozer-strategie van de regering heeft er dan ook vooral voor gezorgd dat de oppositie zich steeds meer verenigde en dat geen enkele andere partij nog samen wil werken met PiS.
En dat zorgt voor problemen. Bij deze lokale verkiezingen is PiS de grootste partij geworden in een meerderheid van de zestien regio’s, maar zal ze waarschijnlijk in de meeste gevallen opnieuw in de oppositie belanden. De partij vreest zo’n scenario op nationaal niveau: als ze haar parlementaire meerderheid kwijtspeelt, is de kans groot dat ze weggestemd zal worden door de voltallige oppositie.
Linkse oppositie: onbestaand?
Toch wil dat niet zeggen dat die oppositie dan meteen aan de macht komt: met de huidige cijfers zou een coalitie tussen Burgerplatform, Nowoczesna, de Poolse Volkspartij en de sociaaldemocratische SLD met moeite een nipte meerderheid halen. Het is daarbij ook maar de vraag of zo’n coalitie van de verenigde oppositie het lang uit zou houden zonder verbindend politiek programma.
De zwakte van de oppositie maakt het daarom des te opmerkelijker dat Recht en Rechtvaardigheid het zo relatief slecht deed. De oppositie kenmerkt zich vandaag vooral door middelmatigheid, gebrek aan visie, en een gebrek aan antwoorden op de sociale problemen waar de regering wél een antwoord op biedt met haar sociale programma’s.
De linkse oppositie is er het slechtst aan toe. Dat er nood is aan meer eenheid op links, maakten deze lokale verkiezingen opnieuw pijnlijk duidelijk. De sociaaldemocratische SLD strandde nationaal op 6,6% — fel onder de peilingen amper boven de kiesdrempel van 5%. De links-radicale partij Razem (Samen) haalde amper 1,4% en de Poolse Groenen zelfs maar 1%. Samen halen de drie partijen amper 9% van de stemmen, waardoor ze politiek irrelevant zijn en amper vertegenwoordigers leveren. In het Poolse parlement zetelen sinds 2015 zelfs geen enkele linkse partijen meer.
Robert Biedroń: de Poolse Macron?
Maar er is licht aan de linkse horizon: Robert Biedroń. Al vier jaar is deze openlijk homoseksuele politicus erg geliefd is als burgemeester van de kleine stad Słupsk. Hij kondigde in september aan zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen voor deze lokale verkiezingen. De reden daarvoor was duidelijk: in februari 2019 wil Biedroń een nieuwe progressieve beweging lanceren, met het oog op de Europese verkiezingen in mei en de nationale verkiezingen in oktober.
Na de vernietigende verkiezingsnederlaag van de sociaaldemocratische SLD in 2015 en het falen van de links-radicale afscheuring Razem, gaan er steeds meer stemmen op in het publieke debat die zeggen dat Biedroń de enige is die het potentieel heeft om de linkerzijde achter zich te scharen en te verenigen.
Biedroń leverde al een blijvende bijdrage aan de linkerzijde door in 2001 als 25-jarige activist Campagne tegen Homofobie op te richten, een LGBTQ-organisatie die strijd tegen homofobie en voor gelijke rechten. De LGBTQ-beweging in Polen is vandaag een van de sterkste sociale bewegingen. Dat activisme leidde hem tot een parlementair mandaat in 2011 voor een centrumlinkse partij en daarna tot het burgemeesterschap in Słupsk.
Het feit dat Biedroń erin slaagde om te winnen in een kleine stad als Słupsk, in een land waarin de conservatieve moraal van de Katholieke Kerk nog steeds domineert, en zich een competente bestuurder bewees, geeft hem in de ogen van links een bijna ontastbaar aura.
Zo slaagt Biedroń in het onmogelijke: gezien worden als een progressief politicus met duidelijke principes, maar tegelijkertijd ook als iemand die boven de dagdagelijkse politieke gevechten staat. Het leverde Biedroń vergelijkingen op met de Franse president Emmanuel Macron in de internationale pers, al lijken die vergelijken eerder gebaseerd op oppervlakkige gelijkenissen dan politieke visie.
Bij Biedroń gaat het niet enkel om de verdediging van de status quo, aangezien die al doorbroken is door de verkiezingsoverwinning van PiS. In plaats daarvan gaat het hem om constructieve antwoorden te vinden op de structurele tekortkomingen van het land na de transitie van communisme naar een markteconomie.
Biedrón zoekt manieren om de sociale ongelijkheid te temperen zonder de democratische instellingen van het land te verzwakken.
Net zoals de regering kijkt Biedroń daarvoor naar herverdeling en voor het temperen van sociale ongelijkheid, maar zoekt hij manieren om dat te doen zonder de democratische instellingen van het land te verzwakken. Dat koppelt hij aan een emancipatorische politiek, waarin de strijd om vrouwen- en LGBTQ-rechten centraal staat, en een wereldbeeld waarin Polen terug een centrale rol speelt in de Europese Unie. Zijn retoriek en zijn presidentieel voorkomen, doen dan ook eerder denken aan de voormalige Duitse bondskanselier Willy Brandt dan aan de huidige Franse president.
In september kondigde Biedroń aan dat hij de ambitie had om premier van het land te worden, maar het is nog niet duidelijk hoe hij die ambitie waar zou kunnen maken. Op dit moment haalt zijn beweging 8% in de peilingen. Daarmee zou ze meteen de grootste op links worden, maar dat staat mijlenver af van regeringsdeelname, laat staan de premier te leveren.
Het lijkt realistischer dat in 2019 met zijn beweging deelneemt aan de parlementsverkiezingen, enkele verkozenen haalt, en dan probeert om een linkse coalitie te bouwen die hem kan steunen in de presidentsverkiezingen in 2020.
Het is weinig zinvol om twee jaar op voorhand te speculeren over hoe waarschijnlijk het is dat Biedroń president kan worden, maar het feit dat peilingen hem consistent derde plaatsen in de eerste ronde met ruwweg 15-19% van de stemmen (amper 2% verwijderd van Donald Tusk), toont aan dat de kandidatuur van Biedroń wel leeft onder mogelijke kiezers.
In ieder geval is het een vaak gehoorde verzuchting dat de huidige leiders van zowel links als het politieke centrum volstrekt incompetent zijn. Dat laat een grote politieke ruimte over voor een meer presidentieel ogende kandidaat als Biedroń.
Lichtpunten
Er zijn nog meer lichtpunten voor de oppositie. Kandidaten van de liberale Burgercoalitie en onafhankelijke kandidaten worden de grootste in de grote steden, tegen alle verwachtingen in. In vele gevallen zelfs met een absolute meerderheid. Warschau: Rafał Trzaskowski met 56%. Łódz: Hanna Zdanowska met 70%. Poznań: Jacek Jaśkowiak met 56%.
Kandidaten van PiS slagen er met moeite in om meer dan 30% te halen. PiS lijkt dus te plafonneren rond de 30%. Een mooi resultaat, maar volstrekt waardeloos als geen enkele andere partij nog met je wil samenwerken.
Hierbij rijst de vraag hoe het komt dat de liberale kandidaten in de steden het zoveel beter deden dan hun partijen tijdens nationale verkiezingen. Hun lokale kandidaten zijn erin geslaagd om een antwoord te formuleren op de sociale programma’s van de PiS-regering, in tegenstelling tot de nationale leiding van hun partijen. Trzaskowski wil in Warschau nieuwe sociale programma’s lanceren die de sociaaldemocraten doen blozen.
Op die manier slaagde de oppositie erin om de voedingsbodem voor de populariteit van de regering voor een belangrijk deel weg te nemen – iets waar de nationale partijen tot nu toe niet in geslaagd zijn.
Terwijl PiS in de kleine gemeenten vlot meer dan 40% van de stemmen haalt en de Burgercoalitie naar derde plaats herleidt, is het beeld in de grote steden precies omgekeerd.
Tegelijkertijd zijn de grote steden ook een stuk diverser en toleranter dan kleinere plaatsen, waardoor het conservatieve en religieuze wereldbeeld van PiS ook veel minder weerklank vindt. De cijfers spreken hierin boekdelen: terwijl PiS in de kleine gemeenten vlot meer dan 40% van de stemmen haalt en de Burgercoalitie naar derde plaats herleidt, is het beeld in de grote steden precies omgekeerd. In die laatste is het net de Burgercoalitie die meer dan 40% haalt, terwijl PiS met moeite de kaap van de 20% kan ronden.
Het is een tendens die in andere landen ook op te merken is: kleinere steden en gemeenten zien een enorme uittocht naar de grotere steden en raken economisch ook steeds meer achterop. De grote steden gaan vooruit, maar slagen er niet meer in om die kleinere steden en gemeenten mee te trekken. Die verdeeldheid vertaald zich ook in Polen in een bitse politieke strijd.
2019: Pools verkiezingsjaar
De eerste ronde van de lokale verkiezingen heeft alvast de toon gezet voor het komende Poolse verkiezingsjaar 2019: in mei de Europese verkiezingen plaats en in oktober nieuwe parlementsverkiezingen. Hoe deze lokale verkiezingsresultaten de interne politiek van PiS zullen beïnvloeden, blijft nog koffiedik kijken is.
Partijvoorzitter Jarosław Kaczyński is de architect van de verkiezingsoverwinningen in 2015 en de harde koers van de partij, maar al enkele maanden kampt hij met een onbekende ziekte die hem veel minder zichtbaar maakt. In dat vacuum probeert de huidige premier Mateusz Morawiecki om het imago van de partij opnieuw op te bouwen door een iets meer gematigde koers te varen, die er vooral op gericht is op het economisch succes van de voorbij jaren te vrijwaren en meer buitenlandse investeringen aan te trekken.
Onder investeerders en kredietbeoordelaars werpt die koers vruchten af, met onder andere FTSE Russell die het land opwaardeerde naar de status van een developed market. Maar de pogingen tot een meer gematigd discours worden steeds opnieuw ondermijnd door Morawiecki’s eigen regering, die onverstoorbaar verdergaat met haar propagandaoorlog, zuivering van de instellingen en controversiële juridische hervormingen die de Europese waarden van de rechtsstaat schenden.
Als de resultaten van de lokale verkiezingen zich herhalen in het najaar van 2019 dreigt de onbestuurbaarheid, zoals in de jaren 1993 – 1995 of 1997 – 2001, waarbij premiers elkaar blijven opvolgen zonder enig coherent beleid. In het meest realistische scenario kan de oppositie de regering wel wegstemmen, maar zal het moeilijk worden om een duurzame coalitie op de been te brengen die een andere koers kan uittekenen voor het land.
Ze biedt geen coherent antwoord op de sociale en economische problemen van het land, en lijkt vooral terug te willen naar hoe het land was voor de verkiezingen in 2015. Of misschien blijkt dat wel de politieke kans voor Robert Biedroń en zijn beweging om het politieke debat te hertekenen en een nieuw tijdperk in te luiden.
Re: Verkiezingen
Poolse kiezers herkiezen burgemeesters in Krakau, Gdańsk: exit poll
04.11.2018 21:15
Kandidaten gesteund door de heersende conservatieven van Polen hebben verzuimd de burgemeesters in de steden Krakau en Gdańsk te verdrijven, volgens een exit-enquête die werd vrijgegeven na de tweede ronde van de lokale verkiezingen op zondag.
Foto: Pixabay.com (CC0) Foto: Pixabay.com (CC0)
Na de eerste verkiezingsronde twee weken geleden, won de conservatieve partij Law and Justice (PiS) de meeste stemmen bij verkiezingen voor de regionale assemblees van Polen, kondigden verkiezingsfunctionarissen aan.
Ondertussen gingen burgemeestersraces in sommige steden, waaronder Kraków in het zuiden en de noordelijke Baltische haven van Gdańsk, in de afgrond nadat geen enkele kandidaat meer dan 50 procent van de stemmen in de eerste ronde had behaald.
Stemmingen om burgemeesters en andere lokale leiders te kiezen werden op zondag in bijna 650 steden en gemeenten gehouden.
In Kraków won de zittende Jacek Majchrowski 64,6 procent van de stemmen in de tweede ronde, terwijl Małgorzata Wassermann, die werd gesteund door PiS, 35,4 procent won, volgens een exit-poll geciteerd door staatszender TVP.
In Gdańsk verzekerde burgemeester Paweł Adamowicz zijn herverkiezing na het winnen van 64,7 procent van de stemmen, terwijl zijn jonge door PiS gesteunde rivaal Kacper Płażyński 35,3 procent oogstte, volgens de exitpoll van Ipsos geciteerd door TVP.
De officiële verkiezingsresultaten zouden rond maandagmiddag rond de middag bekend worden gemaakt, meldt de Poolse radio-omroep.
Opkomst om 17:00 op zondag was minder dan 39 procent. Stembureaus gesloten om 21.00 uur.
04.11.2018 21:15
Kandidaten gesteund door de heersende conservatieven van Polen hebben verzuimd de burgemeesters in de steden Krakau en Gdańsk te verdrijven, volgens een exit-enquête die werd vrijgegeven na de tweede ronde van de lokale verkiezingen op zondag.
Foto: Pixabay.com (CC0) Foto: Pixabay.com (CC0)
Na de eerste verkiezingsronde twee weken geleden, won de conservatieve partij Law and Justice (PiS) de meeste stemmen bij verkiezingen voor de regionale assemblees van Polen, kondigden verkiezingsfunctionarissen aan.
Ondertussen gingen burgemeestersraces in sommige steden, waaronder Kraków in het zuiden en de noordelijke Baltische haven van Gdańsk, in de afgrond nadat geen enkele kandidaat meer dan 50 procent van de stemmen in de eerste ronde had behaald.
Stemmingen om burgemeesters en andere lokale leiders te kiezen werden op zondag in bijna 650 steden en gemeenten gehouden.
In Kraków won de zittende Jacek Majchrowski 64,6 procent van de stemmen in de tweede ronde, terwijl Małgorzata Wassermann, die werd gesteund door PiS, 35,4 procent won, volgens een exit-poll geciteerd door staatszender TVP.
In Gdańsk verzekerde burgemeester Paweł Adamowicz zijn herverkiezing na het winnen van 64,7 procent van de stemmen, terwijl zijn jonge door PiS gesteunde rivaal Kacper Płażyński 35,3 procent oogstte, volgens de exitpoll van Ipsos geciteerd door TVP.
De officiële verkiezingsresultaten zouden rond maandagmiddag rond de middag bekend worden gemaakt, meldt de Poolse radio-omroep.
Opkomst om 17:00 op zondag was minder dan 39 procent. Stembureaus gesloten om 21.00 uur.