Pagina 1 van 1

Europese Commissie wil met noodgreep Pools tuchtrecht stilleggen

Geplaatst: wo jan 15, 2020 5:45 am
door Lech
Europese Commissie wil met noodgreep Pools tuchtrecht stilleggen

De Poolse regering probeert met verregaande disciplinaire maatregelen haar eigen rechters hun onafhankelijkheid en vrijheid van meningsuiting af te nemen.
Afbeelding
Afgelopen zaterdag was er een groot protest van rechters en advocaten in Polen, waaraan ook buitenlandse juristen meededen, tegen de aanpak van de rechterlijke macht door de Poolse regering. Foto Tomasz Gzell/EPA

De Europees Commissie heeft het Europees Hof van Justitie gevraagd onmiddellijk in te grijpen in het disciplinaire regime dat Polen haar eigen rechters heeft opgelegd. De Commissie wil dat Polen de recent opgerichte tuchtkamer van de Poolse Hoge Raad buiten werking zet in afwachting van een definitief oordeel van het Europees Hof, zo meldt Eurocommissaris Vera Jourova (Waarden en Transparantie) woensdag op Twitter.

In oktober vorig jaar vroeg de Commissie het Europees Hof van Justitie al om te kijken of deze tuchtkamer, die onder politieke controle van de nationalistisch-conservatieve Poolse regeringspartij PiS staat, de onafhankelijkheid van de Poolse rechtspraak aantast. Dergelijke zaken hebben een looptijd van 12 tot 18 maanden. Een voorlopige maatregel kan binnen enkele dagen geregeld zijn.

Aanleiding om nu een voorlopige maatregel te forceren is dat het Poolse lagerhuis, de Sejm, in december nog verdergaande maatregelen tegen rechters heeft genomen. Met een zogenoemde ‘muilkorfwet’ wil PiS rechters verbieden zich online en tegenover journalisten uit te spreken over de verbouwing van de rechtsstaat. Ook zouden rechters – binnen en buiten de rechtszaal – geen kritiek meer mogen hebben op politiek benoemde collega-rechters. Hiermee zou niet alleen hun onafhankelijkheid, maar ook hun vrijheid van meningsuiting worden aangetast. De wet ligt nu voor in de Senaat, maar die kan de wet niet blokkeren.

Permanent rule of law conflict

Polen verkeert in permanent conflict met Brussel over de rule of law. Sinds de nationalistisch-conservatieve partij PiS in 2015 aan de macht kwam, is het haar prioriteit de rechterlijke macht onder politieke controle te krijgen en de ‘kaste’ van onafhankelijke rechters in het nauw te drijven. Na eerst een meerderheid van conservatieve rechters in het Constitutioneel Hof te hebben benoemd, richtte PiS een nieuwe Raad voor de Rechtspraak op om de benoemingen van lagere rechters te regelen. Vervolgens scherpte de partij het tuchtregime aan. Kritische rechters kunnen voor de speciale kamer van de Hoge Raad gedaagd worden en als uiterste disciplinaire maatregel hun baan verliezen.

Vanaf april zal PiS ook de complete Hoge Raad dichter naar zich toe kunnen trekken, omdat de uitgesproken kritische voorzitter daarvan met pensioen gaat.

De Europese Commissie vroeg al eerder met succes aan het Hof een Poolse wet voorlopig controversieel te verklaren. Op die manier werd Polen geboden dat het de vervroegde pensionering van rechters moest staken en de kap van het oerbos Bialowieza stil moest leggen.

De voorzitter van het Europees Hof van Justitie, Koen Lenaerts, was afgelopen week in Polen. Hij waarschuwde: „Je kunt niet lidstaat zijn van de Europese Unie zijn zonder onafhankelijke, onpartijdige gerechtshoven die opereren in lijn met eerlijke procesregels en EU wetgeving hoog houden.”

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/14/eu ... n-a3986788