Het onmogelijke gebeurt in Polen, de rechter wordt berecht

Informatie over de Poolse politiek mag hier geplaatst worden.
Lech
Berichten: 4933
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Het onmogelijke gebeurt in Polen, de rechter wordt berecht

Bericht door Lech » do feb 13, 2020 6:09 am

Het onmogelijke gebeurt in Polen, de rechter wordt berecht
Als Poolse rechters voor de nieuwe disciplinaire rechter verschijnen, nemen Europese rechters uit solidariteit plaats in de zaal. De Bossche raadsheer Jeannette Pols reisde naar Warschau – in de Togacolumn.
Afbeelding
Rechters uit Nederland bij de 'duizend toga mars' in Warschau op 11 januari. foto REUTERS/Kacper Pempel

Afgelopen zondagavond, een oproep van een onbekend +48-nummer. Uit Polen dus. Ja, de zaken tegen twee Poolse rechters bij de disciplinaire kamer gaan dinsdag door. En ja, het wordt erg gewaardeerd als er een rechter uit een ander Europees land komt. Dit telefoontje van de verdediging van de rechters geeft de doorslag. Voor de tweede keer dit jaar ga ik naar Warschau. Ik ken geen van de betrokkenen. Waarom ga ik dan?

Geen vuiltje

Even terug in de tijd. In 2012 was ik in Krakau voor een cursus Europees strafrecht. Daar leerde ik de Poolse strafrechter Dariusz Mazur kennen. Er leek destijds geen vuiltje aan de lucht. In 2017 kwamen we opnieuw met elkaar in contact, toen hij in Nederland een lezing gaf over de afbraak van de onafhankelijke rechtspraak in Polen sinds de partij voor Recht en Rechtvaarigheid (PiS) aan de macht is. Dariusz vertelde dat hij in 2012 niet voor mogelijk had gehouden wat er intussen is gebeurd. Sindsdien houdt hij mij voortdurend op de hoogte van de zorgwekkende ontwikkelingen in zijn land.

Hij stuurde mij ook de oproep voor de mars voor de rechtsstaat. Die was begin januari in Warschau. Met 1.700 Poolse rechters, advocaten, tienduizenden burgers en ook rechters uit heel Europa, waaronder een tiental uit Nederland, legde ik de weg af van het Hooggerechtshof via het presidentieel paleis naar het parlement. Om op te komen voor de rechtsstaat, in het bijzonder voor onafhankelijke rechtspraak in Polen. Maar daarmee ook voor het Europese rechtsstelsel, dat gebaseerd is op wederzijds vertrouwen in elkaars rechters. Als dat vertrouwen er niet meer is, wankelt het hele stelsel.

Extra bewustzijn

De mars zorgde voor extra bewustzijn van het feit dat we niet alleen nationale rechters zijn, maar daarnaast ook Europese rechters. Na de mars zegden de Europese collega’s toe de steun voort te zetten. Bijvoorbeeld door aanwezig te zijn bij de vele procedures voor de disciplinaire kamer waarmee Poolse rechters nu worden geconfronteerd. Rechters worden voor die tuchtkamer gebracht op grond van de inhoud van hun beslissingen. Ze riskeren ontslag, schorsing en halvering van hun salaris. De tuchtkamer is door PiS aan het Poolse Hooggerechtshof toegevoegd.
Datzelfde Hooggerechtshof oordeelde eind vorig jaar op grond van een recente uitspraak van het Europees Hof van Justitie dat de tuchtkamer niet onafhankelijk is. De PiS-regering respecteert dat oordeel niet. Volgens haar moet het nationale Constitutioneel Hof daarover beslissen, maar volgens critici staat dit hof inmiddels onder invloed van PiS. Op dit moment buigt het Europees Hof van Justitie zich over de vraag of de disciplinaire kamer moet worden geschorst, zoals de Europese Commissie in januari als spoedmaatregel heeft gevraagd.


Gesloten deuren

Dinsdag, kort voor mijn aankomst in Warschau, krijg ik het bericht dat de disciplinaire kamer heeft besloten de zaken achter gesloten deuren te behandelen. De verdediging laat weten deze beslissing aan te vechten. Ze pleit voor een transparante behandeling. ‘s Middags sta ik met een vijftiental Poolse rechters en met Poolse burgers die voor de zitting komen, in de hal. We mogen niet naar binnen. Maar in beide zaken is de verdediging al heel snel weer buiten, met een relatief goed bericht. De tuchtkamer houdt de zaken tot volgende week aan om deze tegelijk met andere zaken te behandelen. Zou het Europees Hof intussen uitspraak doen? Daar wordt met ingehouden adem op gewacht. Zolang die uitspraak er niet is, gaan procedures als deze in ieder geval door.

Na afloop praat ik verder met Poolse collega’s. Zij vertellen hoe moeilijk de strijd voor de rechtsstaat is, mede omdat PiS controle heeft over veel media. Waar ze maar kunnen maken deze rechters duidelijk dat onafhankelijke rechtspraak het recht van iedere burger is. Ze weten nog niet hoe het verder moet na aanstaande vrijdag, wanneer de ‘Muilkorfwet’ ingaat, maar ze gaan door.
Ook in Nederland wordt beweerd dat rechters een sluipende machtsgreep ondernemen. Misschien zou het goed zijn naar Polen te kijken om te zien waar de aanval op onafhankelijke rechtspraak toe kan leiden. Toch is de situatie daar ook in positieve zin te duiden: de rechters houden moed en blijven moedig.

De Togacolumn wordt geschreven door een advocaat, officier of rechter. Jeannette Pols is raadsheer bij het Gerechtshof Den Bosch.


https://www.nrc.nl/nieuws/2020/02/12/he ... t-a3990168

Plaats reactie