Kever vreet Europees oerbos in Polen weg

[Plievo]

En dat met een mi m ister die uit fout hout is gesneden

[Lech]

Kap laatste Europese oerbos brengt Polen voor Europees Hof
07-07-2016

Bialowieza
Foto: Janusz Korbel


De Poolse regering wordt vandaag voor het Europees Hof gedaagd voor het niet naleven van de Europese natuurwetgeving. Het besluit van de Polen tot het verzesvoudigen van de kap in het oerbos van Bialowieza leverde eerder al verontwaardigde en boze reacties op bij Poolse milieu-activisten en veel Europese landen.
Actueel –

Hier vind je onze eerdere publicaties over de kap van het laatste Europese oerbos en een samenvatting van alle ontwikkelingen tot nu toe.

De directeur van het EU-departement voor milieu, Humberto Delgado Rosa, was eergisteren in Polen voor de première van de film Les Saisons. Een Franse natuurfilm waarvan grote delen zijn opgenomen in het oerbos van Bialowieza. Tijdens zijn bezoek aan Warschau gaf Delgado Rosa een interview, waarin hij opmerkte dat de Europese Commissie alleen tevreden is met een totale stop van de kap in het woud van Bialowieza.

De commissie verlangt dus intrekking van het besluit van minister Szyszko om de kap in het woud te verzesvoudigen. Delgado Rosa gaf aan dat de commissie niet overtuigd is van de door de Poolse minister aangevoerde argumentatie, dat de kap noodzakelijk is om de plaag van letterzetter, een kleine schorskever te bestrijden. Het ontbreken van de vereiste milieueffectanalyse is vervolgens de steen des aanstoots. Het verliezen van het proces voor het Europees Hof kan de Poolse regering komen te staan op boetes van vele miljoenen.

Greenpeace op PiS congresGreenpeace confronteert partijleider J. Kaczynski
Werelderfgoed

Wereldnatuurbeschermingsorganisatie IUCN heeft ook haar advies aan UNESCO gegeven. Op basis van haar rapport stelt IUCN het Werelderfgoed Comité voor om het oerbos van Bialowieza toe te voegen aan de lijst van bedreigd werelderfgoed, als de Poolse overheid het betwiste kap besluit niet intrekt. Het Werelderfgoed Comité van UNESCO zal vergaderen van 10 tot 20 juli in Istanbul. Tijdens die vergadering zal het comité besluiten of ze het voorstel van IUCN overneemt of dat dan inmiddels de minister zijn besluit heeft ingetrokken en daartoe geen aanleiding bestaat. Een aantal dagen geleden confronteerde Greenpeace Polen de regerende Conservatief Katholieke Poolse partij Recht en Rechtvaardigheid opnieuw met het feit dat de tragisch overleden tweelingbroer van de huidige partijleider, Lech Kaczynski, ooit had opgeroepen van het hele oerbos een beschermd natuurgebied te maken.

Oerbos of mensenwerk

De Poolse minister van Milieu Jan Szyszko opende eergisteren een tentoonstelling in het Poolse parlement met als titel ‘Het woud van Bialowieza - een oerbos of cultureel erfgoed van de lokale gemeenschap’. Met deze tentoonstelling probeert hij de bewering dat het woud van Bialowieza een oerbos is te ontkrachten en de Poolse parlementariërs er van te overtuigen dat de actieve bescherming van mensen een essentieel onderdeel is van het behoud van het bos. Dit om zijn plannen voor de verzesvoudiging van de houtoogst kracht bij te zetten.



Minister Szyszko opent tentooonstellingMinister Szyszko opent tentoonstelling 'Het woud van Bialowieza - een oerbos of cultureel erfgoed van de lokale gemeenschap' - Foto: Ministerie van Milieu Polen

Wat de minister in zijn herhaalde betoog over de menselijke invloed op het oerbos vergeet, is dat de waarde van het oerbos vandaag de 'ongestoorde natuurlijke processen' zijn en de grote hoeveelheden doodhout die je er kunt vinden. De plaag van de letterzetter - het hoofdargument voor de kap - zorgt voor een tijdelijke toename van de hoeveelheid dood fijnsparrenhout. Dat is niet erg voor het bos, de plaag zelf is één van die natuurlijke processen die in een oerbos thuis hoort. De dode fijnsparren en ook de letterzetterkevertjes zijn weer de voedingsbron voor bijvoorbeeld de mierkever.

KonikKonikpaarden lijken op de uitgestorven Tarpan en lopen nu in veel natuurgebieden rond - Foto: Wikimedia

Invloed

Ooit is er menselijke invloed in het bos geweest. Bialowieza is geen uitzondering op andere Europese wouden. Ooit heeft de lokale bevolking er vee geweid, zijn bosproducten; wild, honing, kruiden en paddenstoelen er geoogst. Het mooie van het oerbos van Bialowieza is dat die invloed minimaal is geweest en er in grote delen van het bos nooit bomen zijn aangeplant door mensen. Daardoor is de structuur van het bos nog grotendeels natuurlijk. Bovendien verving het weinig intensief weiden van vee gedeeltelijk de ontbrekende invloed van de door bejaging schaars geworden wilde grote grazers als, oerossen (uitgestorven wilde koe), wisenten en tarpans (wilde paarden). Op het moment wordt alle begrazingsinvloed uit het natuurpark deel geweerd, terwijl de aanwezige wisenten daar prima werk zouden kunnen doen en het bos juist natuurlijk zouden kunnen houden.

Burgerwacht patrouilleBurgerwacht op patrouille in het oerbos van Bialowieza

Burgerbrigades

Door alle nationale en internationale commotie is wel de houtkap in het oerbos praktisch stil komen te liggen. Her en der wordt nog wat hout opgehaald als brandhout, maar de hoeveelheden zijn gelukkig klein. Om te voorkomen dat er illegaal hout uit het bos gehaald wordt registreert Stichting Wild Polen (Fundacja Dzika Polska) de locatie van elke gekapte boom. Op de fiets maken brigades kaarten en foto's van bomen in het bos die gekapt zijn, klaarliggen om afgevoerd te worden en monitoren ze de hout verkoop in het gebied. Het bosgebied waar gepatrouilleerd moet worden is enorm groot de helft van de provincie Utrecht. Maar gelukkig krijgen ze veel steun van een deel van de bevolking. Een door hen georganiseerde crowdfunding actie is een enorm succes geworden waardoor de brigades nu goed uitgerust zijn met gps en fietsen om hun werk te kunnen doen.

Besluit heroverwegen?

Inmiddels is het dus zover dat de Poolse regering voor het Hof in Staatsburg wordt gedaagd wegens het niet naleven van de Europese wetgeving. Die door de Europese Commissie aangespannen inbreukprocedure kan echter wel 18 maanden duren, maar het valt te verwachten dat de commissie vandaag of morgen ook laat weten welke dwangsom ze per dag gaat eisen van de Poolse regering voor elke dag dat de Europese wetgeving niet nageleefd wordt. Bovendien zit het er aan te komen dat deze minister het oerbos van Bialowieza op de UNESCO lijst van bedreigd internationaal erfgoed krijgt een niet geringe internationale blamage. Misschien is het toch verstandig als minister Szyszko zijn besluit gaat heroverwegen?

Oproep!

OneWorld wil dit najaar zelf op reportage in Bialowieza. Om deze reis mogelijk te maken, zijn wij ook een crowdfundingactie gestart. Vind je het belangrijk dat dit verhaal gemaakt wordt? Dan kun je via dit donatieformulier een bijdrage leveren. Onder de donateurs verloten we twee kaartjes voor de première van de film Les Saisons in september dit jaar.

[admin]

Lech bedank voor deze waardevolle bijdrage groet Bert

[Lech]

Pleidooi voor kap oerbos Bialowieza nu in Brussel

Europarlementariërs mogen sinds gisteren smullen van de tentoonstelling ‘Het oerbos van Bialowieza: een natuurlijk bos of toch cultureel erfgoed’. De tentoonstelling werd gisteren door de Poolse minister van Milieu Jan Szyszko en de Poolse Europarlementariër Jadwiga Wisniewska geopend.
Actueel –

De opening van de tentoonstelling vond plaats in aanwezigheid van een paar bosbouwwetenschappers, houthakkers, de fanclub van de minister en de kapelaan van de houthakkers. Maar ook milieuadvocaat David Hammerstein kwam opdagen en ging pontificaal voor de minister staan. Het zal allemaal wel wat verbaasde Brusselse blikken hebben opgeleverd.

Feiten en waarheden

Engelse titel is duidelijk anders dan de Poolse. In het Engels is het al besloten dat het geen oerbos meer is.

De minister gaf tijdens de opening aan dat hij blij is dat hij zijn 'feiten en waarheden' over het oerbos van Bialowieza nu ook in het Europees parlement mag presenteren. Met die 'feiten en waarheden' bedoelt de minister dan dat het bos zonder interventie van de mens met een motorzaag zal verdwijnen door een keverplaag. De kans dat bredere groepen Europarlementariërs door deze argumenten overtuigd raken van de noodzaak het oerbos te kappen om het oerbos te redden, lijkt onwaarschijnlijk. De nominatie als Natura 2000 gebied is niet aan Bialowieza gegeven als commercieel productiebos dat zoveel mogelijk hout moet produceren, maar als natuurgebied met een bijzondere waarde door de ongestoorde natuurlijke processen. Houtkap is geen natuurlijk proces.

Een paar meter verderop gaven Poolse Europarlementariërs van de oppositie Roza Thun en Janusz Lewandowski dan ook een eigen persconferentie onder de titel ‘Bescherm Bialowieza tegen minister Szyszko’. Opnieuw gaven ze aan dat vrijwel alle Poolse natuurbeschermingswetenschappers een volledig tegenovergesteld standpunt huldigen dan de minister. Al met al een stevig stukje Pools vuurwerk in Brussel.

Kap vertraagd

Bospatrouille op een kapvlakte
Ondertussen is er in het oerbos zelf ook van alles en nog wat aan de hand. In een traag verlopend proces worden her en der door de letterzetterkevers aangetaste dennen gekapt. Het gaat dan vooral om bomen die langs wandelpaden staan en mogelijk gevaar voor wandelaars zouden kunnen opleveren. Er worden meestal geen bomen echt weg gehaald. De directeur van Greenpeace Polen, Robert Cyglicki zegt: ‘Van de door de minister aangekondigde grootschalige kap van dennen aangetast door de letterzetterkever, is nog geen sprake. Dat komt vooral door de aanhoudende druk die uitgeoefend wordt met patrouilles van Greenpeace Polen en Stichting Wild Polen en de aandacht die naar het bos gaat vanuit de Europese Commissie en UNESCO.’

De miljoenen boete als gevolg van de door de Europese Commissie aangespannen inbreukprocedure wegens het niet naleven van de Europese regelgeving blijft als een zwaard van Damocles boven het hoofd van de minister hangen. Bovendien moet de minister de komende tijd stevig aan de bak van UNESCO om met de lokale bevolking en organisaties een plan op te stellen voor de bescherming van de natuurlijke processen in het bos. In februari 2017 komt UNESCO opnieuw bijeen en zal bepaald worden of het oerbos dan toch op de lijst van bedreigd werelderfgoed zal worden gezet of niet, het zal afhangen van de welwillendheid van de minister.

Kaart van kap locaties


Herfst

Het risico dat er gekapt gaat worden neemt nu richting najaar wel toe: het broedseizoen is afgelopen en er wordt brandhout verzameld door de lokale bevolking. Een verdwenen boom zal nu minder opvallen. Reden genoeg om dit najaar een kijkje te gaan nemen in het bos en ook bij het consultatieproces van het natuurbeheersplan dat de minister samen met de lokale betrokkenen moet gaan opstellen van UNESCO. Het is vrijwel zeker dat veel natuurbeschermers daarbij in actie zullen komen en dat dat een 'gezellige' boel gaat worden is wel duidelijk. Gezien de acties van de fanclub van de minister.

Als je tegen de kap bent kun je nog steeds je steun geven aan de Poolse natuurbeschermers door hun petitie te tekenen.

_______________________________________________________

Oproep!

OneWorld wil dit najaar zelf op reportage in Bialowieza. Om deze reis mogelijk te maken, zijn wij een crowdfundingactie gestart. Vind je het belangrijk dat dit verhaal gemaakt wordt? Dan kun je via dit donatieformulier een bijdrage leveren. Onder de donateurs verloten we twee kaartjes voor de première van de film Les Saisons in oktober dit jaar.

[Lech]

Besluit over kap laatste Europese oerbos ligt weer bij rechter

De kap van het laatste Europese oerbos in Polen lijkt toch illegaal te worden. De Poolse Ombudsman daagde afgelopen vrijdag de minister van Milieu voor het Administratieve Hof in Warschau. Volgens de Ombudsman hadden burgers inspraak moeten hebben bij het besluit om de motorzaag te zetten in het oerbos van Bialowieza.
Actueel –

In zijn motivering gaat de Ombudsman uitgebreid in op de manier waarop het besluit tot stand is gekomen. In de totstandkoming van dat besluit ziet de Ombudsman een schending van de rechten van de Poolse bevolking om deel te nemen aan besluitvormingsprocessen die de staat van het milieu ingrijpend wijzigen. Een van de belangrijkste redenen om het besluit aan te klagen is de manier waarop de minister voorbij is gegaan aan alle door Poolse natuurbeschermingsorganisaties aangedragen argumenten en het feit dat de minister niet wezenlijk inhoudelijk op die argumenten heeft gereageerd bij het nemen van zijn besluit.


Katholiek

In zijn motivatie toont de Ombudsman zijdelings ook nog even aan dat de minister met zijn handelen in strijd met de katholieke leer handelt. Het besluit van de minister is volgens de Ombudsman duidelijk in strijd met de laatste encycliek van de Paus. Die argumentatie moet deze minister die er prat op gaat zeer katholiek te zijn en die regelmatig op Radio Maria optreedt en via dat kanaal zijn achterban toespreekt, toch steken. Hij zal voor zichzelf aan moeten tonen dat dat argument niet steekhoudend is.

Als de dagvaarding door de Ombudsman resulteert in een voor de minister negative uitspraak van het Administratief Hof heeft dat een schorsende werking, een schorsende werking die de inbreukprocedure van de Europese Commissie niet heeft. Als het besluit geschorst wordt dan wordt het verder winnen van hout illegaal als de in het oude plan vastgelegde 48,5 duizenkubieke meter overschreden wordt. Dat zou betekenen dat het Poolse staatsbosbeheer in Bialowieza alleen nog illegaal kan kappen of in ieder geval dat geen kuubje hout meer uit het bos mag verdwijnen, een zegen voor het oerbos.

Ontslagen houthakkers

Het belangrijkste argument van de Ombudsman om de minister voor de rechter te slepen is dat hij de burgers onvoldoende ruimte heeft gegeven mee te praten over zijn besluit. De minister heeft meerdere malen bewezen alleen open te staan voor positieve reacties van medewerkers van het Poolse staatsbosbeheer woonachtig rond het oerbos. De minister reageert als door een wesp gestoken op de argumnentatie van de Ombudsman en beweert dat de lokale bevolking niet is geraadpleegd bij het eerdere beperken van de houtkap tot 48,5 duizend kubikemeter en dat de Ombudsman daarover geen procedure heeft aangespannen. Feit is echter dat het beperken van de houtkap in tegenstelling tot het vergroten van de houtkap resulteert in aanzienlijk minder aantasting van de natuur, hoewel de minister waarschijnlijk anders zal beweren.

Alleen het verzamelen van positieve reacties van direct omwonende vindt de Ombudsman onvoldoende
Duidelijk is wel dat het enkel verzamelen van positieve reacties op de voorgenomen kap van directe omwonende onvoldoende is als inspraak wat betreft de Ombudsman. De hele inspraak procedure moet dus opnieuw een eis die eerder ook UNESCO al had neergelegd bij de minister. Het snel maken van een nieuw beheersplan met een goede inspraakprocedure is essentieel geworden om verder gezichtsverlies voor de minister te beperken. Zonder dat kan er in de toekomst namelijk helemaal geen hout uit het bos meer worden gehaald, dat zou de lokale houtvesterijen de komende 10 jaar stil leggen, met ontslag van houthakkers als gevolg. Vraag is natuurlijk wel of het bos nog houthakkers nodig zal hebben en of het tot nationaal park verklaren van het hele gebied economisch uiteindelijk niet veel voordeliger zal zijn?

Internationaal belang onbegrepen

Zowel de conservatieve Poolse media als de Minister lijken op geen enkele manier begrip te hebben voor het standpunt dat het oerbos van Bialowieza niet alleen bestemd is om te voorzien in de behoefte van de lokale bevolking, maar ook nationaal en internationaal een enorme waarde vertegenwoordigt. De argumenten van de Ombudsman worden weggehoond zonder dieper in te gaan op hun fundament.
Zelfs Wit-Russiche natuurbeschermers beginnen zich ernstig zorgen te maken

Zelfs Wit-Russiche natuurbeschermers beginnen zich inmiddels ernstig zorgen te maken over de mogelijke status wijziging die het gedrag van de Poolse overheid voor dit UNESCO werelderfgoed zou kunnen hebben. Een Wit-Russische natuurbeschermingsactiviste gaf aan dat de bewering van het Poolse staatsbosbeheer dat in het Wit-Russische deel van het woud gekapt wordt om de letterzetterkevers te bestrijden niet klopt. het Poolse staatsbosbeheer lijkt het gebrek aan kennis over wat er aan de Wit-Russische kant van de grens te misbruiken om het eigen ingrijpen goed te praten.

[Lech]

Op pad in het laatste oerbos van Europa, Bialowieza in Polen

Actueel –

Deze week gaat OneWorld het oerbos in. Ver aan de oostgrens van Polen ligt het laatste restje van het oerbos dat ooit heel Europa bedekte. De laatste rest van het oerbos waarin onze voorouders hun kostje bij elkaar scharrelde. Een prachtig stuk bos wat nooit in zijn geheel gekapt is geweest en waar de bomen nog op een natuurlijke wijze kriskras door elkaar staan. Waar duizendjarige eiken hun takken trots de hemel in steken en na honderden jaren op geheel natuurlijke wijze sterven en door insecten en schimmels verrotten en vermolmen.

Ook dat laatste stuk oerbos van Europa wordt nu bedreigd door een minister die van oordeel is dat dat wat niet direct van nut is tot nut gemaakt moet worden. Een Poolse minister die op slinkse wijze kleine kevers gebruikt als ultiem argument om over te gaan tot het ontbossen van dit laatste stuk Europees laagland oerwoud. Die minister creëert nu willens en wetens het laatste Europese front tussen de oorspronkelijke Europese oernatuur van het laagland en de eindeloos oprukkende beschaving en ontginning.
Redden

Natuurbeschermers en natuurwetenschappers in Polen en in Europa hebben elkaar gevonden om samen dit bos te redden en de oernatuur veilig te stellen. Door ook in Polen ingevoerde Europese wetgeving en door Polen getekende internationale verdragen vindt de minister het recht op zijn weg. De minister riskeert enorme boetes als hij de voorgenomen kap doorzet, maar als hij beboet wordt is het te laat en daarom kijkt OneWorld om te laten zien dat wij als Europeanen in staat zijn niet alleen een grote bek open te trekken over oerwouden in Azië, Afrika of Zuid-Amerika maar dat we daadwerkelijk in staat zijn samen als Europeanen dat laatste stukje oerwoud in het Europese laagland te redden van de ondergang.

Vlogs

Onze redacteur ErnstJan Stroes vlogt vanaf vandaag iedere dag uit Polen

Vlog 1: Een stukje typisch oerbos


Verhalen

Drie lange verhalen zullen de komende dagen hier verschijnen.

Het eerste verhaal gaat een sfeerbeeld geven van de natuur van het oerbos.
Het tweede verhaal zal gaan over het conflict rond het oerbos en hoe dat uitgespeeld wordt.
Het derde verhaal vertelt welke bijdrage we als Europeanen kunnen leveren aan de bescherming van het oerbos.

Instagram

Vandaag heel wat foto's op instagram geplaatst (ernstjanstroes) hier weer een andere selectie:

[Lech]

De oernatuur van Bialowieza gaat zijn eigen gang


Bialowieza is een heel klein dorpje op de Pools - Wit-Russische grens, maar nog net in Polen. Maar Bialowieza is eigenlijk niet bekend om het dorpje maar vooral om het enorme woud wat er om heen ligt. Het woud van Bialowieza of wel het oerbos van Bialowieza. Dat woud is nog nooit helemaal door mensen handen gekapt. Het is een gebied waar nog steeds bomen, schimmels, dieren en planten voorkomen en op de natuurlijke manier met elkaar samen leven.

Vanochtend maakte ik een wandeling door dit oerbos en keek rond in recent toegevoegde stukken bosreservaat. Die bosreservaat stukken zijn zeer divers ze varieren van oeroud elzenbos bos waar je zonder behoorlijke kaplaarsen geen stap in kunt verzetten, maar waar de bomen amper de 100 jaar halen doordat ze zwaar met hun wortels in het water staan, tot veel droger eiken-haagbeuken bos waarin vooral de eiken vaak meer dan 200 of 300 jaar oud worden.

Spechten en raven

Tijdens het wandelen kwam er opeens een paartje zeer zeldzame witrugspechten boven mijn hoofd zitten. Die gingen daar vervolgens rustig zonder enige haast op zoek naar keverlarven in de takken van een dode eikenboom. Stukjes schors vielen overal op de bosgrond om mij heen. Wat later vloog een vlucht raven over me heen, met een luid diep gekras, leken de raven zich samen af te vragen waar de lokale wolfsroedel nou toch is en waar ze dus het volgend hertenkadaver kunnen schoonpikken. Helemaal alleen in dit bos begon ik me langzaam heel klein te voelen.

Onder een paddenstoel in de voorjaarszon
Herfst

De herfst is de tijd voor de grote schoonmaak ook in een oerbos. De winter komt er lag al rijp op de weilanden rond het dorp en het water in het elzenbos was bedekt met een dun laagje ijs. Overal laten de bomen nu snel hun bladeren vallen en zorgen voor een geel bruin tapijt. Het oerbos maakt zich op voor een lange winter. Dat gebeurt dit jaar terwijl er een overvloed aan dood materiaal is door de dit jaar nogal agressieve invasie van letterzetterkevertjes. Ook dat kon ik goed zien ondanks alle beschermingsmaatregelen heeft de letterzetter het leven weten te bekorten van menig fijnspar. Maar dat is geen ramp met het verdwijnen van de fijnsparren krijgen de kleine boompjes aan hun voet de gelegenheid om uit te groeien. Bovendien zijn de keverlarven in de afstervende sparren een geweldige voedselbron voor de witrugspechten en andere spechten soorten.

Natuurlijke processen

Onder de bomen vind je meteen na het afsterven ook enorme hoeveelheden paddenstoelen. Veel aan het leven van de paddenstoelen is nog geheimzinnig en niet bekend. Maar er zijn twee opties de paddenstoelen zijn daar om met hun mycelium het afstervend wortelgestel van de boom te verteren of ze maken vruchtlichamen om zich zo snel mogelijk uit de voeten te maken nu hun partnerboom aan het sterven is. Maar het is een feit dat alles wat er gebeurt in het bos een natuurlijke reactie oplevert.

Keverlarven
Reddende kevers

Voor de status van Bialowieza als UNESCO reservaat en als Natura 2000 gebied, zijn het vooral die ongestoorde natuurlijke processen die het gebied zo belangrijk maken. De processen van het afsterven en in het bos ongestoord verteren van bomen. De enorme diversiteit aan schimmels, insecten en andere beestjes die daar aan te pas komen, dat is wat dit bos zo bijzonder maakt. Natuurlijk zijn er ook lynxen, wolven, wisenten, zwarte ooievaars en schreeuwarenden maar die zijn niet zo afhankelijk van die natuurlijke cyclus van het oerbos als kleine vaak vleugelloze kevertjes die de enorme reis moeten maken van de ene stervende boom naar de andere. Niet voor niets zijn het vooral een aantal keversoorten waarvan de larven in dode bomen leven die de staat van beschermd volgens de habitatrichtlijn hebben gehaald. Het zijn die zeer zeldzame kevers, als de schneider kever (Boros schneideri) en de vermiljoenkever, die uiteindelijk kapitale betekenis hebben voor de bescherming van het oerbos.

[Lech]

Protest tegen kap oerbos Bialowieza wordt strafbaar

De Poolse minister van Milieu Jan Szyszko wil elke vorm van oppositie tegen zijn besluiten en dus ook tegen de kap van het oerbos Bialowieza strafbaar stellen. Gisteren lekte via Greenpeace Polen de nieuwste wetsvoorstellen uit van de Poolse Minister. De minister geeft zichzelf in deze voorstellen het recht te bepalen wie er een natuurbeschermingsorganisatie is. En dus bij nieuwe plannen recht heeft op inspraak.
Actueel –

Organisaties die door de minister niet zijn erkend maar wel protesteren tegen besluiten van het ministerie kunnen bestraft worden met 3 jaar gevangenisstraf. Zoals veel van zijn eerdere voorstellen zijn ook deze voorstellen weer strijdig met de Europese wetgeving. Als de voorstellen doorgang vinden dan is het zeer waarschijnlijk dat voor de komende jaren alle EU investeringen stop gezet moeten worden, omdat door de EU, wetgeving op het gebied van burgerparticipatie, niet gerespecteerd wordt. Het is dus niet heel waarschijnlijk dat de minister zijn voorstellen onverkort kan doorvoeren maar de hele discussie is wel tekenend.


Schoothondjes

De minister heeft namelijk om zijn eigen plannen met het oerbos van Bialowieza te kunnen realiseren een eigen ‘natuurbeschermingsorganisatie’ opgezet met de illustere naam Santa. Tijdens recent onderzoek van journalisten kwam uit de bus dat deze organisatie al jaren gefinancierd door het Poolse Staatsbosbeheer zonder dat daarvoor een eerlijke en openbare procedure is gevolgd en op transparante wijze verantwoording over is afgelegd. Santa vergezelde de Minister recentelijk ook in Brussel toen hij daar kwam beweren dat het oerbos een aangeplant bos is en dat kap in het bos noodzakelijk is, een missie die niet erg succesvol was. Het geeft echter wel aan hoe de minister maatschappelijke organisaties graag ziet, als tamme schoothondjes.

Groene mannetjes

Maar met de vereniging Santa is een hoop vreemds aan de hand. De leiders van de organisatie zijn vreemde figuren. De voorzitter, Walenty Wasiluk, was jarenlang de trotse eigenaar van een meubelfabriek in Hajnowka, het grootste dorp van de regio. In een interview met Oko-Press, een groot onafhankelijk online platform in Polen, zegt Wasiluk: ‘Het beste is het als Poetin Polen overneemt, die zou wel raad weten met al die pseudo-natuurbeschermingsorganisaties en dan zouden we het bos weer gewoon kunnen kappen.’ Eigenlijk nodigt hij Poetin uit om met groene mannetjes net als de Krim ook Bialowieza aan Rusland toe te voegen, dat Wit-Rusland daarbij in de weg ligt doet Wasiluk niet zoveel. De vicevoorzitter Leon Chlabicz maakt het nog bonter: ‘Bomen zijn er op voorbereid te worden gekapt door de mens. Als we ze niet zouden kappen, zouden we ze hun levensdoel ontnemen.’ Onder natuurbeschermers is Chlabicz berucht omdat hij beweert een tovenaar te zijn en probeert zijn tegenstanders te vervloeken, iets wat vooralsnog niet gelukt lijkt te zijn. Zowel Chlabicz als Wasiluk zijn er heilig van overtuigd dat de oppositie tegen de kap van het oerbos aangestuurd wordt door Joodse organisaties, 'chronische complotdenkers'. Het is allemaal zo absurd. De Poolse minister is echter vast van plan om deze organisatie als enige op het speelveld van maatschappelijke organisaties toe te laten en zo elke vorm van oppositie tegen zijn plannen te smoren.

Jagers republiek

In het totale plaatje van alle wetsvoorstellen die de minister recentelijk heeft ingediend, zijn nog een groot aantal zaken die de natuurbescherming in Polen zeker geen goed gaan doen. Ten eerste is dat een aanpassing van de jachtwet waardoor de jacht in Polen volledig wordt vrijgegeven. Zelfs privé personen moeten daardoor op hun eigen terrein jagers tolereren en mogen ze geen strobreed in de weg leggen en het verstoren van de jacht wordt strafbaar. Bijzonder is ook dat volgens de Europese wetgeving beschermde diersoorten zoals de bever, wisent en wolf in de jachtwet worden ondergebracht waardoor de jacht op deze dieren in de toekomst weer mogelijk kan worden. Van dat trio zal de bever waarschijnlijk als eerste weer bejaagd gaan worden, omdat er veel geklaagd wordt over het knaagwerk van die vernuftige waterbouwer. Natuurbeschermers spreken nu al cynisch van de jagersrepubliek die Polen gaat worden waarin mensen zelfs zonder doktersverklaring met een jachtgeweer mogen rondlopen.
[img]https://dn9ly4f9mxjxv.cloudfront.net/sites/oneworld.nl/files/styles/v2_volle_breedte/public/img_1108_0.jpg?itok=6nRA5Rf9[img]
Beverdam in Bialowieza - Foto: Auteur

Ministeriële vergissingen

De minister lijkt tegelijkertijd druk bezig te zijn zichzelf te verrijken. In de eigendomsverklaring die elke Poolse politicus dient af te geven voordat hij of zij zitting neemt in het parlement geeft hij een ‘schuur’ op die eigenlijk een geweldig mooi zomerhuis blijkt te zijn. De Poolse editie van Newsweek stelde daar onlangs vragen over waarna de minister met een vage verklaring over de verschillen tussen keversoorten kwam. De zaak is echter serieus. In datzelfde zomerhuis werd recent een aantal hertengeweien ontvreemd. De minister gaf de diefstal meteen aan bij de lokale politie en waardeerde de collectie in de aangifte op 3.000 euro. Een fout want in de eigendomsverklaring dient elk object met een waarde van meer dan 2500 euro genoemd te worden. Dat was dan ook reden voor het Poolse centraal bureau voor de corruptiebestrijding om dieper in de zaken van de minister te duiken. Het onderzoek is nog steeds bezig.


De 'stal' van Minister Szyszko - Foto: Google streetview

Staatsbosbeheer controleert Staatsbosbeheer

Als klap op de vuurpijl is de minister ook nog van plan om alle milieubeschermingsinspecties in Polen in de nieuwe wetgeving aanzienlijk minder handhavingsruimte te geven. Volgens zijn voorstellen zal het Poolse Staatsbosbeheer zelf inspecteren of het Poolse Staatsbosbeheer de natuurbeschermingsopdracht die het heeft wel goed uitvoert. Ook is er al een wet door het parlement gedrukt die Staatsbosbeheer de mogelijkheid geeft alle landbouwgrond die te koop wordt gezet als eerste te kopen voor een, door hen zelf, vastgestelde prijs. Al die wetgeving samen breidt de macht van deze gigantische staatsorganisatie verder uit. Maar de minister neemt wel grote risico’s voor Polen en voor zichzelf. Het lijkt duidelijk dat de steeds slechtere relatie met de Europese Commissie heftige consequenties zal hebben, en ook een krachtmeting met de Poolse bevolking zelf is heel goed mogelijk. Hoewel volgens de nieuwste Poolse wetten alleen de staat en de kerk demonstraties mogen organiseren.


https://www.oneworld.nl/groen/natuur/pr ... -strafbaar

[Plievo]

De minister heeft namelijk om zijn eigen plannen met het oerbos van Bialowieza te kunnen realiseren een eigen ‘natuurbeschermingsorganisatie’ opgezet met de illustere naam Santa

Een minister die graag makke schapen heeft

[Plievo]

Beheerplan oerbos Bialowieza in de maak
13-01-2017


Terwijl er een dik pak sneeuw ligt in het oerwoud van Bialowieza werden nog net in het oude jaar de Poolse uitgangspunten gepresenteerd voor het opstellen van een geïntegreerd internationaal beheerplan voor het oerbos van Bialowieza.
Actueel –

Het team van de Poolse minister Szyszko van Milieu gaf natuurbeschermers en burgers 4 werkdagen om op die uitgangspunten te reageren. De reacties die gepubliceerd werden door burgerorganisaties en wetenschappers logen er niet om. In het document staan veel fouten en inhoudelijke missers en het lijkt vooral een poging om wetsartikelen, verdragsteksten en wetenschappelijk bewezen feiten te laten passen bij het wereldbeeld van een minister die kap en jacht als hoogste goed ziet.



Jachtpaleis van de Russische TsaarJachtpaleis van de Russische tsaar

Geschiedenis

Eerder al en telkens weer probeert minister Szyszko te bewijzen dat de lokale bevolking de hoeder van het bos is en een essentiële rol heeft gespeeld in haar vorming. De lijst van uitgangspunten staat ook weer vol met pogingen om de lokale bevolking alle ruimte te geven. Met het ruimte geven aan die lokale bevolking bedoelt de minister in het algemeen aan de lokale bevolking als houthakkers en jagers. Het toerisme vindt de minister niet zo’n belangrijke tak van sport blijkt ook wel uit zijn eerdere acties als het opstellen van een nieuwe jachtwet die de waarschijnlijkheid van dodelijke jacht ongelukken waarin wandelaars het slachtoffer worden alleen maar vergroot. Maar als we naar de feiten kijken is het eerder zo dat het woud als relict in haar huidige toestand is overgebleven eerder ondanks dan dankzij de lokale bevolking.

Mensen als natuur

Traditioneel is de menselijke betrokkenheid bij natuurgebieden waar de menselijke invloed zeer beperkt was een groot probleem. Dit speelt niet alleen in Polen maar ook in de oerwouden van Brazilië en in onze eigen Oostvaardersplassen. Maar de minister kan moeilijk nog beweren dat de lokale bevolking rond Bialowieza op natuurlijke wijze van het gebied gebruik maakt, de daar wonende Polen zijn geen Indianen. Tijdens mijn bezoek dit najaar was het een af en aan rijden van zware houttransporten. Een aantal keer mocht ik het kabaal van motorzagen horen. Waar in het verleden de techniek (handzagen, boerenkarren) en een lage bevolkingsdruk en beperkte behoefte de invloed van de mens inperkte, is het nu als de minister even tempo maakt binnen 3 a 4 jaar helemaal gedaan met het laatste oerbos van Europa. Poolse natuurbeschermings-wetenschappers stellen dat het juist de beperkte ingerentie van de mens is geweest die het gebied zo waardevol heeft gemaakt. Wat er gebeurt als je de mens in Europa de vrije hand geeft kunnen we al in de rest van Europa zien.

Door letterzetters gedode monumentale fijnspar Letterzetter deed zich te goed aan 'monument'

Onnatuurlijke dieren

Verbazingwekkend is dat de minister een aantal dieren vooral insecten veroordeelt tot onnatuurlijkheid. Bijzonder is het hoe wordt verondersteld dat letterzetterkevertjes als schadelijk en niet natuurlijk worden beschouwd, sterker nog ze worden in het officiële document benoemd als ecologische katastrofen. Ook wordt in het document gesuggereerd dat beheer van de wisenten populatie wegens mogelijke ziekten noodzakelijk is. Dat bewezen is dat het vooral het bijvoeren en het contact met huis runderen is wat er voor zorgt dat de dieren last krijgen van longwormen en TBC wordt niet in de overweging genomen. Het gebruik van grote delen van het bos als regulier productiebos en het daar oogsten van hout en planten van elders gekweekte bomen wordt ondertussen juist niet als bedreiging gedefinieerd. Zowel wetenschappers als natuurbeschermers hebben ernstige kritiek op de lijst van uitgangspunten.

Inspraak

Minister Szyszko gunt lokale, nationale en internationale natuurbeschermings-organisaties als Greenpeace, ClientEarth, WWF en Stichting Wild Polen amper toegang tot de planningsprocedure. De 4 werkdagen die er nu waren om commentaar te leveren op het document met uitgangspunten, is hiervan een wel heel direct bewijs. Wel wordt er alle ruimte gegeven aan de vertegenwoordigers van de gemeenten Hajnowka en Bialowieza die het woud vooral willen exploiteren. Die hadden eerder al veel inspraak gehad in het formuleren van het beschermingsplan en krijgen nu opnieuw veel ruimte. Het is volgens de natuurbeschermers echter vooral duidelijk dat het telkens weer uitstellen van het maken van een investeringsplan voor het toerisme, de lokale bevolking en dus ook de lokale overheden, terug werpt op de wens het oerbos te kappen.

Wisenten in Wit-RuslandWisenten in het Wit-Russische deel van het park - Foto: Bialowieza Natioaal Park

Loekasjenko

Ondertussen moet minister Szyszko straks in gesprek met de vertegenwoordigers van de Wit-Russische overheid en dus van president Loekasjenko. Er is het voornemen dat dat in de bilaterale Pools-Wit-Russische Milieu-commissie gaat gebeuren. De Wit-Russische overheid zet qua natuurbescherming veel steviger in dan de Poolse. In Wit-Rusland is het hele bos eenvoudig weg een natuurreservaat. Het is vreemd om je te bedenken dat het behoud van het laatste Europese oerbos, nu wel eens afhankelijk zou kunnen worden van de nukken van, wat nog niet zo lang geleden, de laatste dictator van Europa leek te zijn. Op de 41ste sessie van het UNESCO comité in Kraków in Polen deze zomer zal er geoordeeld worden over de inspanningen van de minister.
__________________________________________________

[Lech]

De Galliërs van het Bialowieza-woud, Europa’s laatste laaglandoerbos

Jannes van Roermund | 23 januari 2017 | Reageer

De Poolse regering voert de houtkap op in het Bialowieza-woud, het laatste laaglandoerbos van Europa. Een clubje fanatiekelingen riskeert lijf en leden om dat plan te dwarsbomen.

Beeld: Adam Guz

“Kijk, hier kan ik nu boos om worden”, zegt natuurbeschermer Adam Bohdan. Hij staat in de vroege ochtend langs de kant van de weg en bekijkt een open plek met gekapte bomen. De grote stammen zijn gevaarlijk omdat ze dreigen om te vallen, maar ook de jonge boompjes – die geen schade kunnen berokkenen – zijn neergehaald. Rupsbanden in de grond verraden een rücksichtslose operatie. “Het lijkt wel alsof de houthakkers het erom doen.”

Adam weet waarover hij praat. Hij werkt al jaren in het Bialowieza-woud, het laatste laaglandoerbos van Europa. De Pools-Wit-Russische grens loopt er dwars doorheen. Het woud herbergt veel zeldzame plant- en diersoorten. Sinds de Poolse regering de houtkap met een factor drie heeft vergroot, werkt Adam harder dan ooit. Hij vreest voor zijn geliefde bos. De regering wil namelijk alle bomen kappen waarin de letterzetter huist, een kleine kever.

Europese hof

Natuurbeschermers zijn woedend. Ze denken dat de regering vooral uit is op geld. Ook academici twijfelen aan het verhaal van de regering, terwijl de Europese Commissie een inbreukprocedure startte die Polen voor het Europese Hof kan brengen. Andere instituten hebben dat voorbeeld gevolgd: UNESCO dreigde het woud, dat Werelderfgoed is, op de lijst van bedreigd Werelderfgoed te zetten en de Poolse ombudsman sleepte de regering voor de rechter.

Natuurbeschermer Adam Bohdan vindt gekapte bomen. Beeld: Adam Guz

Niets lijkt te helpen. Minister Jan Szyszko van Milieu heeft aan oppositie sowieso een broertje dood. Toen de Poolse Wetenschappelijke Raad voor Natuurbeleid commentaar had op zijn beleid, werd de voltallige raad ontslagen. Szyszko – van huis uit bosbouwer – lijkt stand te houden.

Waar instituties falen, is de hoop gevestigd op een klein groepje natuurliefhebbers. Iedere dag patrouilleert de stichting Wild Polen op zoek naar illegale houtkap. De vastberadenheid is opvallend, ook vanwege de tegenwerking van houthakkers. Vorig jaar werd Adam nog bedreigd toen hij een zeldzame korstmos had gevonden. Door die vondst mochten de houthakkers niet meer kappen. “Ze kwamen naar me toe en zeiden: als we je weer zien, ben je dood. Of ik bang was? Natuurlijk”, zegt Adam. Hij zucht. “Maar je weet ook dat je keihard nodig bent.”

Stimulans

Voor Adam en zijn medestanders is het activisme puur vrijwilligerswerk. Vanochtend is hij om half vier opgestaan. We vragen ons af waar die geestdrift vandaan komt. Dat wordt duidelijk in het hoofdkwartier van de stichting, een houten huisje.
Voor Adam en zijn medestanders is het activisme puur vrijwilligerswerk. Vanochtend is hij om half vier opgestaan

Adam neem ons mee naar de werkkamer en wijst op een foto. We zien een man met indrukwekkende krullen: Janusz Korbel, de oprichter van Wild Polen. Hij overleed afgelopen jaar en schonk zijn huis aan de stichting. Vrijwel alles is intact gebleven. Er ligt een oude loep, een lantaarn en een bak vol cassettebandjes. De uitpuilende boekenkast getuigt van een intelligent man. “Zijn dood deed pijn”, zegt Adam. “Maar het is ook een stimulans. Wat hij heeft nagelaten, moeten wij voortzetten.”

Annexeren

’s Middags bezoeken we eerst het Nationale Park, waar gelukkig niet gekapt gaat worden. Dit deel van het woud is al eeuwen onaangetast. Een gids brengt ons naar een drooggevallen rivier. Het is fabuleus. Op de grond groeien talloze paddenstoelen en zwammen. Ze zijn rood, wit, zwart en geel. Kikkers schieten voor je voeten weg. De zonnestralen bijten zich door het bladerdek en zorgen voor een sprookjesachtig geheel van dampende varens, bemoste bomen en ‘zwetende’ zwammen.

Beeld: Adam Guz

Ondertussen vertelt Adam ons een bizar verhaal. De houthakkers hebben zich verenigd in een organisatie die officieel ‘het beschermen van het bos’ tot doel heeft – maar wel ‘actief’. Oftewel: met houtkap. De voorzitter van die organisatie SANTA kwam in opspraak toen hij opperde dat “Rusland het Bialowieza-woud maar moest annexeren”. Het Poolse deel van het bos zou niet goed beschermd worden.
De houthakkers hebben zich verenigd in een organisatie die officieel ‘het beschermen van het bos’ tot doel heeft – maar wel ‘actief’. Oftewel: met houtkap

SANTA wijst op de steun die natuurorganisaties Greenpeace en WNF kregen van de bankierfamilies Rockefeller en Rothchild. Die donateurs zouden duiden op een duistere agenda, dus hoopt SANTA op een ‘Krim-scenario’.

SANTA wijst op de steun die natuurorganisaties Greenpeace en WNF kregen van de bankierfamilies Rockefeller en Rothchild. Die zouden de natuurorganisaties gebruiken ten gunste van “vervuilende en genetisch gemodificeerd voedsel producerende” multinationals waarvan ze grootaandeelhouder zijn.

Volgens een Poolse kwaliteitskrant is SANTA erg close met minister Jan Szyszko. De groepering steunde Szyszko in de verkiezingen en kreeg in 2015 een bedrag van 25.000 euro van het Poolse Staatsbosbeheer, dat weer onder het ministerie valt. Adam Bohdan kan er niet om lachen. “Onze regering sponsort indirect zijn eigen annexatie.”

Digitale aangelegenheid

Na het sprookjesachtige Nationale Park begint het echte werk: de patrouille. We lopen in het bos van Hajnówka, naast Bialowieza. Het is niet zonder gevaar: woedende houthakkers hebben een Poolse tv-ploeg al eens met geweld het bos uitgejaagd. Stiekem hopen we ook op wat tumult. Houthakkers, ronkende zaagmachines en een goede afloop. En we hopen op bizons.

Kasia Katarynis wijst de weg. Beeld: Adam Guz

Het begint anders dan gedacht. Om de tien meter staan we stil. Gebogen hoofden hangen over een tablet heen. “We zoeken 446B”, zegt Mariusz Duchewicz. Op het scherm is een digitale kaart te zien. Het bos is opgedeeld per boomsoort, en verdeeld in vlakken. Mariusz scrollt door de kaart. Adam is naar huis gegaan, dus is hij de leider van deze expeditie. “Ik kan alleen 446D vinden.”
Om de tien meter staan we stil. Gebogen hoofden hangen over een tablet heen. “We zoeken 446B”

De eerste meters zijn surrealistisch. We hadden een pure natuurbeleving verwacht, maar het is een digitale aangelegenheid. Alleen muggen zorgen voor wat opwinding. Gelukkig is Jacek Barolniak erbij. Hij verbaast zich over iedere bloem en vertelt dolgraag over boomsoorten, over het klimaat, en over alles wat in hem opkomt. Door die verhalen loopt hij steevast achterop. Zo blijft het tempo laag, maar Jacek is een meerwaarde voor de groep.

Hoe verder we het bos in trekken, hoe dichter de begroeiing wordt. De groep wurmt zich door een takkendeken. “Sorry”, zegt Mariusz. “De toeristische paden hebben we al in kaart gebracht.” Ineens horen we geritsel. Mariusz schiet meteen het bos in, Kasia Katarynis gaat erachteraan. “Een bizon of een hert”, zegt ze. Mariusz is dan al bijna uit het zicht verdwenen. Kasia kan hem enigszins volgen, alle anderen zijn achterop geraakt. Helaas is de bizon – die gedachte houden we graag aan – ontsnapt. Mariusz puft uit en raadpleegt zijn tablet. “Hé, we zijn ineens heel dicht bij 446B.”

Eiken

Eenmaal aangekomen in het juiste stukje bos, wordt de omgeving gescand. We zien geen gekapte bomen. De jonge beuken zijn op natuurlijke wijze opgekomen, want ze groeien niet in rijen. Mariusz en Lukasz tellen de boomsoorten. Ze zien beuken, dennen, sparren en – driewerf hoera – twee jonge eiken. “Die zijn het meest zeldzaam”, zegt Mariusz.
Ze zien beuken, dennen, sparren en – driewerf hoera – twee jonge eiken. “Die zijn het meest zeldzaam”

De stichting brengt de vegetatie in kaart, want ze wil checken of de werkelijkheid correspondeert met de voorschriften van de overheid. “Sommige delen moeten bijvoorbeeld voor 80 procent uit eiken bestaan”, zegt Mariusz. “Dat klopt niet altijd. Soms vinden we alleen sparren. Die zijn een stuk lucratiever voor de houtproductie.”

Deze keer is Mariusz tevreden, want 446B is onaangetast en natuurlijk gevormd. Hij laat ‘stagiair’ Lukasz Tyrcha alles noteren op een vel papier. De inhoud verdwijnt later in een database. Die database is, net als de tablets, verkregen dankzij een uiterst succesvolle crowdfundingcampagne. “Veel mensen willen ons helpen, maar kunnen zelf niet komen”, legt Kasia uit. Nu zamelt Wild Polen geld in voor een auto, want sommige vrijwilligers leggen tot 70 kilometer per dag af op een mountainbike.

De tablets zijn verkregen dankzij een crowdfundingcampagne. Beeld: Adam Guz

Kasia werkt als accountant en is ook nog moeder. Mariusz zet een restaurant op in Warschau. “Maar als we even tijd hebben, komen we hier”, zegt Kasia. “Diep van binnen voel ik dat de natuur niet genoeg beschermd is.” Ze probeert haar vastberadenheid in woorden te vatten. “Het is iets spiritueels.” Haar jongere collega Dagara is vooral boos op de Poolse regering, maar geniet ook van het natuurschoon. “Ik heb nog nooit zo’n bos gezien”, zegt ze als we naar het hoofdkwartier terugkeren. “De zonsopkomst was prachtig.”

Formele routes

We nemen afscheid van de natuurbeschermers met pizza. Kasia bewijst haar spirituele overtuigingen als ze voor vegetarisch kiest. Na de pizza keren ondergetekenden naar huis met een goed gevoel: het woud wordt beschermd wordt door een mooi stel mensen. Ondertussen worden alle formele routes tergend langzaam belopen. Over de poging Polen voor het Europese Hof te krijgen wil een woordvoerder van de Europese Commissie alleen kwijt dat “de inbreukprocedure loopt”. Die procedures duren gemiddeld 32 maanden in Polen en de regering rekt tussentijdse deadlines maximaal op.

Wanneer de door de Ombudsman aangespannen rechtszaak voor de Poolse rechtbank gaat dienen, is volgens natuurbeschermers ook onduidelijk. De Poolse minister moet hiervoor de kritiek van de Ombudsman doorsturen naar de rechter: een formaliteit, maar aan die formaliteiten durft de regering wel te tornen. Daarnaast is ook het Constitutionele Hof nog eens verlamd omdat de premier weigert een uitspraak te publiceren in een regeringsmagazine. UNESCO geeft de regering een jaar de tijd om orde op zaken te stellen. In de tussentijd is de hoop gevestigd op Adam, Kasia en Mariusz.


Dit moet je weten over Bialowieza

Locatie
De grens tussen Polen en Wit-Rusland is op de Jalta-conferentie (1945) dwars door het Bialowieza-woud vastgelegd. Veertig procent van het woud ligt aan Poolse zijde.
Oppervlakte: Vroeger had Centraal Europa een uitgestrekt laagland-oerbos. Nu is daar nog 15 duizend vierkante kilometer van over.
Fauna: In totaal hebben biologen 12 duizend diersoorten geteld. Er zijn wolven, wisenten, lynxen, elanden, edelherten, wilde zwijnen, slangen, kikkers, hagedissen, uilen, arenden en zeven spechtensoorten, waaronder de zeldzame drieteenspecht. De wisent is het symbool van dit woud. Wie vanuit het Westen met de auto het Bialowieza-woud nadert, ziet een banner boven de weg: ‘Welkom in het land der wisenten’.

Flora
In het woud komen meer dan 1200 plantensoorten voor, waaronder de Noorse aalbes, de bosanemoon, de voorjaarslathyrus en het donkersporig bosviooltje.
Beschermd: In Wit-Rusland is vrijwel het hele bos een beschermd Nationaal Park. In Polen is dat slechts eenzesde deel, terwijl in tweederde deel hout wordt gehakt. Het Bialowieza-woud staat op UNESCO’s Werelderfgoedlijst en maakt deel uit van het Europese netwerk Natura2000.

https://downtoearthmagazine.nl/de-galli ... andoerbos/

[Lech]

Laatste Europese oerbos verder onder druk

De Poolse Minister van Milieu, Jan Szyszko, gaf afgelopen donderdag een persconferentie over de recente inventarisatie van het laatste oerbos van Europa, Bialowieza. Hij informeerde over de enorme schade die er in het bos is aangericht door de plaag van letterzetters waardoor overal fijnsparren afsterven en waardoor miljoenen bomen in het bos staan te verpieteren.


Szyszko attendeerde het publiek er ook op dat door deze catastrofe waardevolle, door de richtlijnen van de Europese Unie beschermde stukken natuur bedreigd worden, en er zo snel mogelijk actie moet worden ondernomen om deze biotopen te herstellen. De door de kleine letterzetterkevers aangetaste bomen moeten worden gekapt en uit het bos verwijderd. De minister gebruikte zijn persconferentie tevens om opnieuw te benadrukken dat het woud een cultureel erfgoed is en geen natuur. Over eventueel gevonden planten en diersoorten werd vrijwel niets vermeld en ook is de inventarisatie daarvan nog nergens te vinden. De persconferentie leek dan ook vooral bedoeld om het Poolse publiek ervan te overtuigen dat keihard ingrijpen noodzakelijk is, en volledig conform de wet.

Lees hier wat we al eerder schreven over de ontwikkelingen rond de kap van het laatste Europese oerbos.

Zomereik in HasbruchOude eik in Hasbruch - Foto: Natasja Wissink

Schuldige natuurbeschermers

De minister gaf aan dat door de druk van natuurbeschermingsorganisaties nu in eenderde van het boscomplex geen enkele beheersmaatregel zal plaatsvinden. Diplomatiek gaf hij die organisaties de ‘schuld’ van eventuele schade aan door de Europese richtlijnen beschermde biotopen. Viceminister Andrzej Konieczny stelde tijdens de persconferentie dat UNESCO op haar laatste vergadering in Istanbul unaniem het door het ministerie uitgevoerde ‘actieve beheer’ had goedgekeurd. Hij vergat te zeggen dat Polen op die conferentie vooral de opdracht had gekregen een geïntegreerd beheersplan op te stellen in samenspraak met lokale natuurbeschermingsorganisaties, en kapplannen te toetsen aan de te beschermen natuurlijke processen. De inventarisatie had blijkbaar vooral als doel gehad om niet alleen een beter idee te krijgen van de aanwezige dieren en planten, maar vooral van de menselijke aanwezigheid en invloed in het bos. Op basis van dat werk werd geconcludeerd dat er in het verleden mensen in het bos zijn geweest en er dus geen reden is om terughoudend te zijn wat betreft de menselijke rol in het beheer. Die constatering is echter niets nieuws: begrazing door koeien en andere huisdieren was in heel Europa op onontgonnen terreinen doodgewoon. De meeste oerwoudresten zijn dan ook vooral niet-aangeplante maar ooit begraasde oerbosresten, zoals ook geldt voor het oerbosrestje van Hasbruch en Neuenburg in Noord-Duitsland.

Geploegde houtakkerKapvlaktes worden zelfs geploegd. Hoe dat bijdraagt aan bestrijding van schorskevers is volstrekt onduidelijk.

Minister overtreedt wet

Direct na de persconferentie maakte Agata Szafraniuk. juriste van de natuurbeschermingsorganisatie ClientEarth. de minister erop attent dat de voorgenomen kap ook als bestrijdingsmethode voor schorskevers de aanleiding vormde voor het starten van de inbreukprocedure door de Europese Commissie. Het is duidelijk dat het ministerie met de zogenaamd sanitaire kap zonder voorafgaand onderzoek naar de consequenties voor het oerbos Europese wetgeving overtreedt en ook riskeert dat het oerbos straks op de lijst van bedreigd werelderfgoed wordt gezet tijdens de vergadering van UNESCO deze zomer in Krakow. Sterfte door schorskeverplagen is namelijk een volledig natuurlijk fenomeen en hoort juist bij de dynamiek van een natuurlijk bos.

Kapvlakte met aangetaste fijsparrenKapvlakte omringd door dode fijnsparren

Kap gaat door

De kap in het woud van Bialowieza gaat ondertussen door. In het afgelopen jaar hebben de drie boswachterijen samen onder het mom van ‘actief beheer’ 64 duizend kubieke meter hout gewonnen waarvan 25 duizend kubieke meter uit die delen van het bos die onder de bescherming van UNESCO vallen. In totaal is dat zo’n 533 treinwagons aan hout. In de plannen voor het komend jaar zijn nog eens 365 locaties aangewezen waar men van plan is hout te gaan oogsten. Ondertussen is van de eventuele kap, in het kader van het ‘actief beheer’ (dus het kappen van door kevers aangetaste bomen), nog volledig onbekend waar die gaat plaatsvinden. De hoeveelheid die voor het kapbesluit van de minister mocht worden geoogst is ruim overschreden. Stichting Wild Polen heeft het afgelopen jaar alle kaplocaties in kaart gebracht. Die kaart laat een droevig beeld zien van de enorme schade die minister Szyszko al in het bos heeft aangericht. Gelukkig laten de houthakkers voorlopig de kostbaarste delen van het woud grotendeels intact, maar daaromheen begint het meer op een weiland dan op een woud te lijken.



Kaart met kaplocaties op februari 2017, gemaakt door de stichting Wild Polen. Kap vooral in Natura2000 gebied.

Energiebos

De directeur van het Poolse Staatsbosbeheer, Konrad Tomaszewski, presenteerde ook nog de toekomstplannen voor de boswachterijen waarin het oerboscomplex ligt en die oerbosfragmenten in zich hebben. In die plannen wordt de boswachterij Browsk, meer dan eenderde van het totale boscomplex, tot een energiebos bestempeld. Natuurbeschermers maken zich daarover ernstige zorgen. De term ‘energiebos’ impliceert dat men hier ook hout en rottend hout gaat oogsten, om dat vervolgens in de vorm van houtsnippers of geperste pallets aan te bieden aan elektriciteitscentrales. Juist dat rottende hout is voor de natuur erg belangrijk. Veel zeer zeldzame keverlarven leven in dat rottende hout, zoals de larven van de juchtleerkever. Het verdwijnen van dat hout uit het bos kan er voor zorgen dat door het gekoppelde Europese elektriciteitsnetwerk Nederlandse huishoudens straks oerbosstroom uit het stopcontact krijgen.

[Plievo]

Kunstenaars doen een beroep op het einde van het kappen in het oude Poolse bos
19.05.2017 08:59
Sowat 230 acteurs, auteurs en artiesten hebben de Poolse premier en president aangespoord om te stoppen met het kappen in het Białowieża-bos.

Foto: Wikimedia Commons / Oliver HeroldPhoto: Wikimedia Commons / Oliver Herold

Maar een woordvoerder van het ministerie van milieubeheer heeft gezegd dat alle kapactiviteiten in het bos in noordoost-Polen erop gericht zijn om te herstellen naar zijn vroegere staat.

Een brief is gestuurd naar president Andrzej Duda en premier Beata Szydło verzocht om "tussenkomst en onmiddellijke beëindiging van de verwoesting van het oudste bos van Polen".

"We vragen om bemiddeling waarin de partijen in het conflict een gedeeld model kunnen ontwikkelen ter bescherming van het Białowieża-bos," aldus de brief.

De brief beweert dat een beslissing om bomen te bezuinigen een "goed bewaakte geheim" was en dat wandelpaden waren gesloten, zodat er geen getuigen waren van het kppen.

Het voegt eraan toe dat eeuwenoude bomen van het UNESCO-erfgoed worden afgesneden.

Maar de woordvoerder van het ministerie van milieubeheer zei dat alleen zieke bomen werden gekapt en dat sommige paden waren afgesloten omdat het vallen van oude en beschadigde bomen een bedreiging voor de bezoekers had.

Ondertekenaars van de brief waren de Poolse auteurs Olga Tokarczuk en Marek Zagańczyk, de Duitse Nobelprijswinnaar Herta Müller, de Poolse acteurs Adam Ferency en Jan Nowicki, regisseur Jerzy Skolimowski, en historicus Andrzej Friszke.

Vorige maand heeft de Europese Commissie aangekondigd dat het de procedures tegen Polen zou uitbreiden.

Procedures zijn in juni in gebruik genomen nadat in maart in Polen is besloten om de houtoogst van het land te verdrievoudigen en in kappen in bossen die eerder uit de interventie werden uitgesloten, waaronder Białowieża.

Het Poolse ministerie van milieubeheer zei dat dit een noodzakelijke verhuizing was in een strijd tegen een pest van de Europese sparrenkever die op de bomen bedreigde.

Er werd ook gezegd dat de kapactiviteiten gericht waren "alleen bij het terugkeren van het bos" naar zijn staat uit het verleden als het blij was met zijn majesteit en schoonheid ".

Maar de Europese Commissie zei dat buitensporig kappen tegenstrijdige beschermingsmaatregelen heeft genomen en tegelijkertijd de biodiversiteit onherstelbaar zou beïnvloeden.

http://thenews.pl/1/11/Artykul/307664,A ... ish-forest

[Lech]

UNESCO roept op tot directe beëindiging kap oerbos Bialowieza

De VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie UNESCO wil op de 41ste sessie van het comité voor Werelderfgoed in Krakow voorstellen een volgende expertmissie naar Bialowieza te sturen. Die missie is bedoeld om de situatie ter plekke opnieuw te onderzoeken en uiteindelijk te bepalen of het oerbos op de lijst van bedreigd werelderfgoed zal worden geplaatst. Naast tevredenheid over de recente uitbreiding van het beschermde gebied in Wit-Rusland staat er in het conceptbesluit veel kritiek op de Poolse Minister Szyszko en zijn illegale kapwoede en een nieuwe oproep de kap onmiddellijk te staken.
Actueel –

Op dit moment wordt er door het Poolse Staatsbosbeheer overal in de beschermde delen van het woud midden in het broedseizoen van beschermde vogels als de drieteenspecht, witrugspecht en dwerguil met meerdere harvesters gekapt. Harversters zijn enorme houthakmachines waarmee wel 200 bomen per dag bomen gekapt kunnen worden. Op meerdere plekken in het bos hebben activisten van de Workshop for All Beings, Stichting Wild Polen en Greenpeace Polen deze harvesters geblokkeerd. In reactie daarop ging Staatsbosbeheer over tot het om ´veiligheidsredenen´verbieden van de toegang tot de boswachterijen.


Voorstanders protesteren en delen folders uit


Voorstanders

Die verboden worden door de natuurbeschermers inmiddels ieder weekend actief getest. Groepen wandelaars trekken massaal de boswachterijen binnen en organiseren daar vogelexcursies en lezingen op de kapplekken. Dat levert draconische reacties op van de bospolitie die de bezoekers dreigt met boetes en wandelende moeders dreigt de kinderen te ontnemen. De enkele voorstanders van de kap worden echter met alle egards ontvangen vreemd genoeg is voor hen het verbod blijkbaar niet van toepassing. Dat zorgt er gelukkig wel voor dat de voorgespiegelde boetes en straffen waarschijnlijk geen standhouden bij een Poolse rechtbank.
Manipulatie

Het past allemaal uitstekend in het beeld van een minister die wetgeving en wetenschap manipuleert en naar eigen believen interpreteert. De bezorgde brief van de Europese natuurwetenschappers en bosbouwers vanuit de tweede Internationale Conferentie over Bossen in Neuschönau in Duitsland die de minister opriep te stoppen met de kap. Werd al even illuster beantwoord door de minister. Zorgen over de unieke natuur werden weggewuifd met halve waarheden en hele leugens. ´Het bos zou aangeplant zijn door mensen en mag dus gekapt mogen worden, de 'catastrofale' staat van het bos en de beschermde ecosystemen is te wijten aan de natuurbeschermers die de vorige regering zo onder druk zouden hebben gezet dat er niet meer gekapt ´kon´ worden waardoor het bos nu door schorskevers verwoest wordt´. De minister houdt vol dat het de letterzetterkever is die de schade aan de natuur veroorzaakt en niet de rigoureuze kap. Hij zegt zich gesteund te voelen door de lokale bevolking, de mensen die het bos volgens hem geplant hebben.

Ik was hier: Minister Szyszko


Beëindig gebiedsverbod

Maar die lokale bevolking is juist sterk verdeeld. Vooral lokale ondernemers die het moeten hebben van het toerisme zien hun inkomsten afnemen. Dat resulteerde er in dat er in de gemeenteraad van Bialowieza een motie werd aangenomen om per direct de uitgevaardigde gebiedsverboden te beëindigen en te stoppen met kappen. Wat echter vooral belangrijk lijkt voor de minister is om te voorzien in de financiële behoefte van het Poolse Staatsbosbeheer, de organisatie waarin hij zijn politiek kapitaal heeft vastgelegd. Onderzoek van het ministerie van Ontwikkeling (een van de weinige ministeries die redelijk te vertrouwen is omdat zij de Europese fondsen administreert en dus onder Europees toezicht staat) bracht recentelijk aan het licht dat dat zelfde Staatsbosbeheer vooral bezig is om haar eigen medewerkers uitstekend te betalen en elke winst op te souperen. De loonstijging van het personeel van Staatsbosbeheer blijkt met 28% meer dan dubbel zo groot als die in de private sector. Uit de gegevens komt een monopolistisch staatsbedrijf naar voren dat maar zeer weinig winst maakt en die haar winst grotendeels inzet voor salarisverhogingen.

Het kamp in aanbouwHet kamp in aanbouw


Actie en mee doen

De natuurbeschermers hebben inmiddels bij het huisje van de legendarische natuurbeschermer Janusz Korbel een actiekamp opgezet. Vanuit dat kamp worden de acties in het woud gecoördineerd om de harvesters te blokkeren en uit het bos te houden en het tempo van de kap te laten afnemen. Natuurbeschermers uit heel de wereld worden uitgenodigd door de activisten om ook naar het kamp te komen en te helpen het bos te beschermen (op de kamppagina vind je ook de Engelse uitnodiging verder in de tekst). Ook kun je de activisten ter plaatse steunen door jouw steun te laten blijken met een twitter bericht met daarin een foto van jezelf met jouw steunbetuiging en de tekst #ObrońcyPuszczy (vert. Beschermers van het woud) die tweets verschijnen dan op deze website van de beschermers van het woud. Verder is er sinds vandaag een internationaal Facebook evenement getiteld ´Solidarity with the Bialowieza Forest World Heritage Site´ die je kunt volgen en waar je alles hoort over de acties in heel Polen.
______________________________________________________
Oproep!

Er is in Polen binnenkort een bijeenkomst van UNESCO waar we graag bij willen zijn. Omdat mogelijk te maken, blijven we onze artikelen over het laatste oerbos crowdfunden. Vind je het belangrijk dat OneWorld de vinger aan de pols houdt? Dan kun je via dit donatieformulier een bijdrage leveren.

[Plievo]

Die verboden worden door de natuurbeschermers inmiddels ieder weekend actief getest. Groepen wandelaars trekken massaal de boswachterijen binnen en organiseren daar vogelexcursies en lezingen op de kapplekken. Dat levert draconische reacties op van de bospolitie die de bezoekers dreigt met boetes en wandelende moeders dreigt de kinderen te ontnemen. De enkele voorstanders van de kap worden echter met alle egards ontvangen vreemd genoeg is voor hen het verbod blijkbaar niet van toepassing.

Dit zegt al genoeg hoeveel respect PIS heeft naar hun eigen bevolking.

[Lech]

Polen verwoest met oerbos ook vogelreservaat

Geplaatst op 19 juni 2017

Het enige authentieke oerwoud van Centraal- en West-Europa, het oerbos van Białowieża, sneuvelt in hoog tempo onder de motorzagen van de Poolse overheid. De meervoudig internationaal beschermde status ten spijt. En daarmee is ook het leefgebied van minstens zeven bijzondere vogelsoorten in het geding. De Poolse vogelbeschermers van BirdLife doen er alles aan om deze verwoesting te stoppen.

Een ornithologisch juweeltje

Het Poolse oerbos is bij veel Nederlanders bekend. Het is het laatste, nog bijna helemaal authentieke, restant van het onvoorstelbaar grote woud dat ooit heel Centraal- en West-Europa bedekte, van de Oeral tot aan de Atlantische Oceaan. Natuurliefhebbers – een op de tien bezoekers is Nederlander – komen er niet alleen voor het mythische woud of voor de laatste substantiële populatie Europese bizons, maar vooral voor de vogels.

Het woud is van groot ornithologisch belang. Er leven onder meer negen spechtensoorten, waaronder de zeldzame drieteenspecht en de witrugspecht. Maar ook soorten als kleine vliegenvanger,withalsvliegenvanger, dwerguil, schreeuwarend, hazelhoen en ruigpootuil.

Motorzagen maken einde aan idylle

Maar op veel plekken is het gedaan met die idylle. Luider dan ooit in de afgelopen jaren klinken de motorzagen die tientallen hectaren oude bomen vellen. De enige weg van betekenis die door het bos voert ziet nu uit op eindeloze vlakten met boomstompen. De bomen die vanaf de weg nog zichtbaar zijn dragen vrijwel allemaal een rood merkteken: gedoemd om geveld te worden.

80 jaar oude eik / foto Ariel Brunner

Polen op ramkoers met EU

Sinds enkele maanden ligt de extreem conservatieve Poolse regering, die ruim een jaar geleden aan de macht kwam, op ramkoers met de Europese Commissie. Polen werd in 2013 al stevig op de vingers getikt omdat de lidstaat alle EU-regels met betrekking tot bescherming van het woud met voeten trad. Hetzelfde gold voor de speciale UNESCO-status en vele andere internationale aanwijzingen. Na veel druk volgde een speciale overeenkomst tussen Polen en de EU over beperkte houtkap.

Paradise Lost

Europese parlementariërs zijn nu woedend over de grove schending van die overeenkomst. OTOP, de Poolse BirdLife Partner, schrééuwt om aandacht en hulp van de buitenwereld. Het hoofd bescherming van OTOP maakte de vergelijking met Paradise Lost, het befaamde gedicht van John Milton.

De Poolse regering haalde zijn schouders op en deed er zelfs nog een schepje bovenop. Sinds afgelopen maart wordt er in een hoger tempo gekapt dan ooit.

De EU zet nu zware ambtelijke middelen in om Polen te dwingen het woud te ontzien. UNESCO dreigt het woud zijn werelderfgoed-status te ontnemen. Maar de Poolse regering lijkt niet onder de indruk.

De fabel van de letterzetter

Het Poolse ministerie van Milieu gaf groen licht voor de schending van de overeenkomst met de EU (en de eigen wet) om slechts heel beperkt te kappen. Protesten worden van tafel geveegd met het argument dat de letterzetter, een sparren verwoestend kevertje, bestreden moet worden en dat kan alleen door veel kappen. “Maar waarom worden er dan zoveel oeroude eiken en beuken omgehaald en tot timmerhout verwerkt?” vraagt OTOP cynisch.

Europa heeft zijn laatste stuk oerbos te danken aan de jachtlust van Middeleeuwse koningen. Zij lieten het bos beschermen en onderhouden omdat het hun exclusieve jachtgebied was. De koningen draaien zich nu om in hun edele graven.

[Lech]

Polen verwoest met oerbos ook vogelreservaat

Geplaatst op 19 juni 2017

Het enige authentieke oerwoud van Centraal- en West-Europa, het oerbos van Białowieża, sneuvelt in hoog tempo onder de motorzagen van de Poolse overheid. De meervoudig internationaal beschermde status ten spijt. En daarmee is ook het leefgebied van minstens zeven bijzondere vogelsoorten in het geding. De Poolse vogelbeschermers van BirdLife doen er alles aan om deze verwoesting te stoppen.

Een ornithologisch juweeltje

Het Poolse oerbos is bij veel Nederlanders bekend. Het is het laatste, nog bijna helemaal authentieke, restant van het onvoorstelbaar grote woud dat ooit heel Centraal- en West-Europa bedekte, van de Oeral tot aan de Atlantische Oceaan. Natuurliefhebbers – een op de tien bezoekers is Nederlander – komen er niet alleen voor het mythische woud of voor de laatste substantiële populatie Europese bizons, maar vooral voor de vogels.

Het woud is van groot ornithologisch belang. Er leven onder meer negen spechtensoorten, waaronder de zeldzame drieteenspecht en de witrugspecht. Maar ook soorten als kleine vliegenvanger,withalsvliegenvanger, dwerguil, schreeuwarend, hazelhoen en ruigpootuil.

Motorzagen maken einde aan idylle

Maar op veel plekken is het gedaan met die idylle. Luider dan ooit in de afgelopen jaren klinken de motorzagen die tientallen hectaren oude bomen vellen. De enige weg van betekenis die door het bos voert ziet nu uit op eindeloze vlakten met boomstompen. De bomen die vanaf de weg nog zichtbaar zijn dragen vrijwel allemaal een rood merkteken: gedoemd om geveld te worden.

80 jaar oude eik / foto Ariel Brunner

Polen op ramkoers met EU

Sinds enkele maanden ligt de extreem conservatieve Poolse regering, die ruim een jaar geleden aan de macht kwam, op ramkoers met de Europese Commissie. Polen werd in 2013 al stevig op de vingers getikt omdat de lidstaat alle EU-regels met betrekking tot bescherming van het woud met voeten trad. Hetzelfde gold voor de speciale UNESCO-status en vele andere internationale aanwijzingen. Na veel druk volgde een speciale overeenkomst tussen Polen en de EU over beperkte houtkap.

Paradise Lost

Europese parlementariërs zijn nu woedend over de grove schending van die overeenkomst. OTOP, de Poolse BirdLife Partner, schrééuwt om aandacht en hulp van de buitenwereld. Het hoofd bescherming van OTOP maakte de vergelijking met Paradise Lost, het befaamde gedicht van John Milton.

De Poolse regering haalde zijn schouders op en deed er zelfs nog een schepje bovenop. Sinds afgelopen maart wordt er in een hoger tempo gekapt dan ooit.

De EU zet nu zware ambtelijke middelen in om Polen te dwingen het woud te ontzien. UNESCO dreigt het woud zijn werelderfgoed-status te ontnemen. Maar de Poolse regering lijkt niet onder de indruk.

De fabel van de letterzetter

Het Poolse ministerie van Milieu gaf groen licht voor de schending van de overeenkomst met de EU (en de eigen wet) om slechts heel beperkt te kappen. Protesten worden van tafel geveegd met het argument dat de letterzetter, een sparren verwoestend kevertje, bestreden moet worden en dat kan alleen door veel kappen. “Maar waarom worden er dan zoveel oeroude eiken en beuken omgehaald en tot timmerhout verwerkt?” vraagt OTOP cynisch.

Europa heeft zijn laatste stuk oerbos te danken aan de jachtlust van Middeleeuwse koningen. Zij lieten het bos beschermen en onderhouden omdat het hun exclusieve jachtgebied was. De koningen draaien zich nu om in hun edele graven.

[Plievo]

Net op TVN naar het programma Uwaga gekeken waar een heel artikel werd besteed aan de voorstanders voor het bos aan het woord kwamen. De technieken die ze gebruiken (bv zichzelf vastketenen zonder schade te verrichten) en hun registratie van de bomen (die allemaal kerngezond zijn).

Zelfs het aanwezig zijn in het bos is al strafbaar.

[Plievo]

Vechten voor Europa’s laatste oerbos

Vastgeketende actievoerder. beeld Rudolf Robak

tekst Jannes van Roermund

Het Poolse Bialowiezawoud heeft te lijden onder grootschalige houtkap. Terwijl Europese Commissie en Unesco blaffen zonder te bijten, pakken burgers zelf de strijdbijl op: „Heel Europa zou moeten protesteren.”

Er komen elanden voor, arenden en 4000 soorten schimmels. Het Bialowiezawoud op de grens van Polen en Wit-Rusland geldt als het laatste laaglandoerbos van Europa. „Het is absoluut uniek in Europa”, zegt activist Patrycja Jakubczyk. Het deel van het oerbos dat in Wit-Rusland ligt is in zijn geheel beschermd, maar van wat aan Poolse zijde ligt is slechts 17 procent beschermd.

Daardoor heeft de Poolse overheid hier nagenoeg vrij spel. Op dit moment zijn er al net zo veel bomen gekapt als in heel 2016. „Sinds drie weken worden ook bomen van honderd jaar en ouder gekapt”, zegt Jakubczyk. „Die gebieden zijn als beschermd aangewezen door Unesco. Wéér een grens die wordt overschreden.”

Het motiveerde een paar losse groepjes actievoerders om de handen ineen te slaan. Al twee jaar lang is de verhoogde houtkap hun een doorn in het oog. Maar de tijd van handtekeningen inzamelen is voorbij. De afgelopen weken hebben ze vier keer een blokkade opgeworpen tegen rooimachines. Ze sliepen onder de rupsbanden, bij de armen en de benen aan elkaar vastgeketend.

De machines kunnen 200 bomen per dag rooien. Per actiedag zijn er dus 200 bomen gered. „Een succes? Niet echt”, zegt activiste Ania Blachno. Ze weet dat diezelfde bomen er morgen alsnog aan moeten geloven. „Mensen begrijpen nog niet hoe erg het is”, vult Jakubczyk aan. „We vrezen dat het woud op de lijst met bedreigd werelderfgoed komt, maar misschien is dat wel nodig.”

Letterzetter

Het Bialowiezawoud is internationaal vooral bekend vanwege de wisent. In totaal zijn er 12.000 diersoorten geteld, waaronder wolven, lynxen en zeven spechtensoorten, de zeldzame drieteenspecht incluis. De overheid zegt dat het woud beschermd moet worden tegen de letterzetter, een kever die dennen en sparren van binnenuit opeet. Die is bezig aan een opmars.

Natuurbeschermers en ecologen noemen dat argument onzin. „Al vijf jaar lang is het droog. Dan past het ecosysteem zich aan”, vertelt Robert Ceglicki, directeur van Greenpeace Polen. „Bomen met oppervlakkige wortels verdwijnen dan. Naaldbomen vallen daaronder. Dus de kever werkt mee aan een natuurlijk proces.”

De internationale gemeenschap geeft de actievoerders gelijk, maar is tandeloos. Academici worden genegeerd. En de inbreukprocedure van de Europese Commissie om de nakoming van het EU-recht te verzekeren, is tijdrovend.

Unesco dreigt het woud op de lijst met bedreigd werelderfgoed te zetten, maar of minister Jan Szyszko van Milieu –van huis uit bosbouwer– daar wakker van ligt, is maar de vraag. Hij heeft weinig behoefte aan kritiek. Toen de Poolse Wetenschappelijke Raad voor Natuurbeleid zijn beleid afkeurde, werd de voltallige raad ontslagen.

Opgebrand

We praten bij met actievoerder Ania Blachno. Ze zet zich op een boomstronk naast het kampvuur. „Of ik een moment heb? Als er een goed moment bestaat”, zucht ze. Na drie weken actievoeren is ze helemaal opgebrand. Ik ben als journalist uitgenodigd om op het basiskamp te verblijven, dat aan de rand van het woud is neergezet.

Het kamp is erg provisorisch ingericht. Dat is niet vreemd, want het bestaat pas drie weken. Alcohol en sigaretten zijn er verboden. Vlees ook. Verder heerst er vrijheid en zelf aangemeten verantwoordelijkheid. Iedereen zorgt voor elkaar. Het systeem werkt, al is het verdelen van de taken (het zorgen voor ontbijt, lunch, het schoonhouden van de wc’s) een aangelegenheid die soms tot middernacht duurt.

Om nieuwe enthousiastelingen te werven hebben de actievoerders een speciaal weekend georganiseerd, met lezingen, filmvertoningen, speurtochten voor kinderen en yogalessen. „Leuk voor de bezoekers, maar slopend voor ons”, zeggen de activisten na afloop. „Ja, dit weekend is ook bedoeld om te rekruteren”, erkent Blachno. Ze draagt een wijde hippiebroek, net als veel andere vrouwen. Mannen hebben een baard. „We hopen dat sommigen blijven hangen, want we hebben meer mensen nodig.”

We bekijken een film van een blokkade. Op de grond liggen activisten, met buizen aan elkaar gebonden, tussen de grote rupsbanden van de rooimachines. De ‘bospolitie’ is daaraan al uren kwijt. Steeds als een agent een domme opmerking maakt, vastgelegd op de GoPro’s, lacht het publiek. Ondertussen bungelt een man boven de machine via een zelfgemaakte balkenconstructie. Daarvoor moet de brandweer uitrukken; weer een uur gesmokkeld, en weer een paar dozijn bomen gespaard.

Internationaal

Toch waait iedereen na afloop weer uit. De actievoerders staan er weer alleen voor. Zo eindigt het weekend, met een protestmars op zaterdag als hoogtepunt, met een dubbel gevoel. Er is echt vers bloed nodig om de actie vol te kunnen blijven houden.

De laatste keer waren er zes Tsjechen bij de blokkades. Dat hielp, want het gaf de protesten een internationale uitstraling. Bovendien moest de politie een vertaler inhuren om dat soort mensen op te pakken – en dat gebeurde dus niet. „We nodigen mensen van alle nationaliteiten uit”, zegt Adam Bohdan, oprichter van Stichting Wild Polen en bioloog. „Dat helpt enorm. Eigenlijk zou heel Europa hiertegen moeten protesteren.”
https://www.rd.nl/meer-rd/groen-duurzaa ... -1.1411008

[Lech]

Kever vreet Europees oerbos in Polen weg

Het is niet de kever, maar de houthakkers en politici