"Dat ik nu met jou praat maakt mij een staatsvijand", zegt Maciej Czajkowski aan het begin van het gesprek tegen de NOS. We praten met hem in het licht van de Internationale Dag van de Persvrijheid.
Onlangs heeft een Pools parlementslid nog aangegeven wat er met journalisten zoals hij moet gebeuren. "Iedereen die met buitenlandse journalisten praat, moet worden opgehangen'', zei de rechtse politica. Voor Maciej is dat een treffend voorbeeld om de situatie in zijn land te schetsen.
Maciej werkte vier jaar lang bij de Poolse publieke omroep, daar was hij redactiecoördinator bij een van de belangrijkste nieuwszenders van Polen. Hij heeft nooit iets gemerkt van enige inmenging van regeringskringen.
Veranderingen
Maar toen in 2015 de verkiezingen werden gewonnen door de nationalistisch-conservatieve partij Recht en Rechtvaardigheid, begonnen er dingen te veranderen. "Beleidsbepalers begonnen zich te bemoeien met de inhoud, dat pikten wij natuurlijk niet. Hierna ben ik samen met de belangrijkste presentator en eindredacteur op straat gezet, daarna volgden nog 190 andere collega's."
De nieuwe regering accepteert geen tegenspraak, de ontslagen journalisten werden door anderen vervangen, die volgens de journalist wel in het plaatje van de regering pasten. "Ze hebben nieuwe mensen aangenomen, die worden goed betaald en ze worden financieel gestimuleerd om het systeem goedgezind te blijven", zegt de Poolse journalist.
Economische druk
Onafhankelijke media, die kritisch zijn op de regering, worden economisch gestraft. "Onafhankelijke nieuwsorganisaties worden nu economisch onder druk gezet. Staatsbedrijven trekken hun advertenties terug bij deze kranten of televisiezenders. Je kan zeggen dat het een soort van economische sanctie is. Hiermee willen ze de inhoud van deze mediabedrijven beïnvloeden."
Met zijn onderzoeken naar corruptie en georganiseerde criminaliteit probeert Dino Jahic samen met zijn collega's corrupte politici te ontmaskeren. Maar dat wordt niet door iedereen gewaardeerd in Servië. "We worden persoonlijk aangevallen door politici, ze verspreiden leugens en geruchten over ons. Bij persconferenties gaat het soms zelfs zo ver dat politici ons uitschelden, ze accepteren geen enkele tegenspraak of kritiek", vertelt de Servische journalist.
Sociale media
Op steun van sommige collega's hoeft hij niet te rekenen. "Onze vakbroeders die aan de kant van de regering staan, steunen de politici die ons proberen te bestrijden. We worden onder druk gezet. Wanneer je objectief bent en objectief verslag wilt doen, dan ben je hier een doelwit."
Volgens Jahic zijn er de afgelopen jaren ook positieve dingen gebeurd. "Als je naar de jongeren kijkt, dan is er ook nog hoop. Zij zijn over het algemeen wat beter geïnformeerd, ze kunnen de staatspropaganda omzeilen, door sociale media te gebruiken. De regering kan geen controle uitvoeren op sociale media, daarom zijn wij daar ook heel actief op."