Amsterdam heeft nog maar 3 orgeldraaiers

[bertvaneck]

Amsterdam heeft nog maar 3 orgeldraaiers


Zico van Pareen en Henk ten Hoeve blijven voorlopig stug orgeldraaien.
Zico van Pareen en Henk ten Hoeve blijven voorlopig stug orgeldraaien. © Dingena Mol



Het beroep orgeldraaier dreigt uit de stad te verdwijnen door een verandering van smaak. Maar het hoort bij Amsterdam, zeggen twee fanatieke orgelmannen. 'We hebben ook gewoon Justin Bieber.'

Door: Laura Obdeijn 12 juni 2016, 06:30


Het handmatig bedienen van een orgel is niet zo gemakkelijk als het eruitziet. Met behoorlijk wat kracht moet in hetzelfde tempo aan het wiel worden gedraaid, zodat de lucht door het orgel wordt gepompt en de klanken van Let It Go, van Disneyfilm Frozen, de opslagloods in Osdorp vullen.

Orgeldraaier Zico van Pareen (29) laat zien hoe het moet. Van Pareen en Henk ten Hoeve (58) zijn naar eigen zeggen de enige echte Amsterdamse ­orgelmannen in de stad. Ze draaien in Noord en Osdorp, en in het weekend ook in het centrum.

Al vijftien jaar staan ze op zondagochtend­ vanaf ongeveer tien uur op het Damrak. Het is een goede plek, met veel toeristen die vaak wel wat geld in het busje stoppen. Eigenlijk mogen ze niet zo vroeg draaien op zondag, voor twaalven, maar een handhaver zagen ze nooit. Tot afgelopen mei.


“In de kasten staan twaalfhonderd kartonnen muziekboeken, van André Hazes tot de Vengaboys”

Polonaise
Het is de zoveelste tegenslag voor het duo. Want al gaat het maar om twee uur gemiste speeltijd, deze tijd trekt een beetje recht wat ze qua inkomsten op ­andere dagen steeds vaker mislopen."En die ­inkomsten hebben we keihard nodig," zegt ­­­­­Van Pareen.

De concurrentie van andere soorten en vormen muziek, en evenementen hijgt in de nek en de winkelcrisis is ook in hun branche voelbaar. Samen hebben ze bijna zestig jaar ervaring in het draaiorgelvak, maar zo slecht als nu was het niet eerder. Nog maar drie orgels spelen regelmatig in de stad en dat zijn er wel heel weinig, vinden de mannen. Zeker in Amsterdam.

"Zette je vroeger een orgel voor de deur, dan liep zo veertig à vijftig man de polonaise," zegt Ten Hoeve. "Maar de jongeren van nu geven er niets meer om." In de kasten staan twaalfhonderd kartonnen muziekboeken, van Tulpen uit Amsterdam en André Hazes tot Nick en Simon en de Vengaboys.



Allemaal swingen
Ten Hoeve: "We hebben echt niet alleen oubollige muziek, maar ook Justin ­Bieber." Van Pareen: "Die heb ik net aan­geschaft. Als ik zoiets draai, staan ze ­allemaal te swingen."

Ten Hoeve zag het vak veranderen. Een draaiorgel met drie man de grachtenbruggen over 'douwen' doen ze niet meer. Het wiel draait op een motor en zijn eigenaar staat er naast te ­mansen met de collectebus.

Voor de tien ­beroepsorgeldraaiers die stopten, kwam er maar één terug. Een heleboel collega's gaven er al de brui aan, ze vonden het al dat harde fysieke werk niet meer waard.




“De orgelziekte noem ik het. Ik ben tot op de draad versleten, maar ik kan er gewoon niet mee stoppen”
Henk ten Hoeve (58), orgeldraaier


Orgelziekte
"Het draaiorgel heeft betere tijden gekend," zegt ook Anne Lize van der Stoel, voorzitter van de stichting Draaiorgelfestival Amsterdam, dat sinds 2004 jaarlijks in september op de Dam wordt gehouden.

"De traditie dreigt te verdwijnen uit de stad en dat is jammer." Om de traditie in stand te houden en te ­beschermen heeft ­­de stichting daarom vorig jaar het initiatief ­genomen tot een aanvraag om op de Cultureel Erfgoedlijst van Unesco te ­komen.

"We hopen zo duidelijk te maken dat het niet zomaar een hobby is." Hoe het er over tien jaar uitziet, daar durft Van Pareen niet aan te denken: "Het is de liefde voor het orgel dat me op de been houdt." Ten Hoeve: "Het is een te grote passie, de orgelziekte noem ik het. Ik ben tot op de draad versleten, maar ik kan er gewoon niet mee stoppen."