Terwijl EU twijfelt over lidmaatschap Turkije, krijgt Erdoga

[bertvaneck]

Terwijl EU twijfelt over lidmaatschap Turkije, krijgt Erdogan referedumkoorts




De 28 lidstaten van de Europese Unie zijn verdeeld over de vraag of de gesprekken over de EU-toetreding van Turkije moeten worden voortgezet. Die verdeeldheid kwam maandag naar voren tijdens een bijeenkomst van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken.

De Oostenrijkse ministers Sebastian Kurz, die eerder zei dat de EU een slappe houding hanteert tegenover Turkije, herhaalde dat wat hem betreft er voor het land geen plaats is in de EU en dat de onderhandelingen moeten worden afgebroken. Luxemburg sluit zich daarbij aan.

Landen bang voor einde migratiedeal

In het Europees Parlement zijn ook steeds meer voorstanders van het staken van de onderhandelingen, onder wie Turkije-rapporteur Kati Piri. ‘Doorpraten over toetreding tot de EU is niet geloofwaardig,’ zei zij vorige week, naar aanleiding van het nieuwe voortgangsrapport over Turkije.

De Britse minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson, die zich eerder toch niet bepaald als fan uitte van het regime van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, vindt echter dat de Turken niet ‘in een hoekje moeten worden geduwd’. Hij vindt dat er niet te sterk gereageerd moet worden op ‘een manier die tegen onze collectieve belangen is’.



Lees ook
Waarom blijft EU praten met Turkije over lidmaatschap?tuskerdogan

De landen Duitsland, Frankrijk en Nederland vinden als vanouds dat stoppen met de gesprekken te veel schade zou aanrichten. Turkije heeft een groot deel van de EU in de houdgreep: de landen doelen daarmee vooral op het feit dat Turkije zeer vaak heeft gedreigd de EU-migratiedeal die in maart tot stand kwam op te blazen.

‘Dit proces moeten we stap voor stap doorlopen, maar tegelijkertijd wel helder zijn over onze rode lijnen, zoals de doodstraf,’ zei minister Bert Koenders. ‘We hebben alle reden om Turkije kritisch te blijven volgen, juist omdat Turkije van enorm belang is op de terreinen veiligheid en migratie. We zullen daar scherp op toezien. De bal ligt bij Turkije om te laten zien welke kant het op wil’. Een besluit – als dat er al komt – wordt op 13 december gemaakt, als de ministers de EU-top van later in die week voorbereiden.

Waarschuwende voortgangsrapportage

Tot nu toe heeft de EU het alleen maar gehouden bij ‘waarschuwende’ woorden in de traditionele voortgangsrapportages over het land. Sinds de mislukte staatsgreep van juli heeft Turkije zich steeds meer verwijderd van Europa, en moet het ‘significante vooruitgang’ boeken, was daar vorige week de conclusie van.

Overigens zegt de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat hij overweegt in zijn land een referendum te houden over de EU-toetredingsgesprekken. Hij heeft al vaker boos gereageerd op de gemengde signalen vanuit de EU, en zegt dat Brussel nu eens moet beslissen of de gesprekken door moeten gaan of niet.

Hij haalde bovendien fel uit naar Martin Schulz, voorzitter van het Europees Parlement, die eerder zei dat de arrestatie van Koerdische politici leidde tot vertwijfeling over de basis van de relatie tussen de EU en Turkije. ‘Wat ben jij? Sinds wanneer heb jij het recht om voor Turkije te beslissen?’ vroeg Erdogan zich af, die benadrukt dat ‘het volk zijn eigen beslissingen maakt, en zelf de navelstreng doorsnijdt’.

Hij roept de bevolking op geduld op te brengen tot het einde van het jaar, en dat er dan mogelijk een referendum wordt gehouden over het lidmaatschap van de EU. Hij trekt inspiratie uit het Brexit-referendum: ‘Laten we het volk het vragen, sinds zij het laatste woord erover hebben. Zelfs Groot-Brittannië vroeg het aan het volk. Het volk zei: “we gaan”, en toen gingen ze ook,’ aldus Erdogan tijdens een live uitgezonden speech in Ankara. Ook bestaat er volgens hem de mogelijkheid om een referendum te houden over de herinvoering van de doodstraf – hij zegt het goed te keuren als dat door het parlement heen komt.