.Zaterdagavond 3 maart vond een ernstig treinongeluk in Polen plaats met vele doden en gewonden. Gelukkig ben ik daar zelf niet bij betrokken geweest, maar tijdens de reis ging het niet ongemerkt voorbij. In elke hoek van het land toonde het spoorwegpersoneel rouw door middel van vlaggen halfstok, zwarte linten aan de vlag en afbeeldingen van zwarte linten achter het raam aan de voorkant van de trein.
Ik ben 8 dagen weggeweest. In korte tijd zeer uiteenlopende plekken bezocht. Ik wil graag de volledige reis in de reportage opnemen. Dit houdt wel in dat ik keuzes moet maken, complete series van de afgelegde trajecten zijn het niet, het is een selectie.
Zaterdag 3 maart 2012: Thuis – Kostrzyn nad Odrą
De eerste bestemming is Kostrzyn nad Odrą, een plaats in Polen direct over de grens met Duitsland. Met een Schönes Wochenende Ticket reis ik naar Küstrin-Kietz. In het verleden vormden Küstrin-Kietz en Kostrzyn nad Odrą één stad. Na de oorlog werd de nieuwe grens gevormd door de Oder. De wijk Küstrin-Kietz aan de west-kant van de Oder werd een apart dorp.
De reis begint met een treinreis naar Hengelo, om daar de Grenzland Express van Syntus te makken, een stoptrein tussen Hengelo en Bad Bentheim. Ideaal zo'n verbinding. Frequenter, goedkoper en gemakkelijker dan de IC. De dienst wordt gereden met Buffels (DM90).
Reguliere vervoersbewijzen zijn er niet. Kaartjes koop je bij het treinpersoneel. Het Schönes Wochenende Ticket is echter wel geldig! Er zitten slechts drie mensen in de trein.
In Bad Bentheim heb ik onvoldoende tijd om fietskaartjes te kopen én de overstap te halen, maar er blijken automaten aanwezig te zijn in de treinen van Westfalen Bahn.
Al vrij snel maak ik een tussenstop. Ik stap uit in Bünde(Westf), waar ik een dik uur tijd heb door de meevaller in Bad Bentheim.
Na een kort fietsritje kom ik bij station Löhne aan.
Een groot gebouw. Een stationshal die nog wel wordt gebruikt om in de tunnel te komen onder de sporen, maar de stationshal is leeg. Er is alleen een kiosk die door-de-week open is. Er zijn amper reizigers. Ooit was dit een belangrijk station, vandaag de dag heeft het station geen betekenis meer. Hier stap ik weer in een trein om de reis voort te zetten.
Via een paar tussenstops stap ik uit in Berlin Ostbahnhof. Ik neem de S-Bahn naar Berlin-Lichtenberg, waar de trein naar Küstrin-Kietz komt. Het is bijna 11 jaar geleden dat ik in Berlijn ben geweest. Er is veel veranderd! Ik was enigszins verrast toen ik de oude S-Bahn treinen weer zag, maar dat is slechts de buitenkant. Van binnen zijn ze compleet gemoderniseerd. Het oude bruine interieur is vervangen. Helaas..
De Niederbarnimer Eisenbahn verzorgt de treinverbinding tussen Berlijn en Kostrzyn nad Odrą. Om 21:37 neem ik de laatste trein van de zaterdag. Deze rijdt niet meer door naar Polen, dus het eindstation is Küstrin-Kietz. De trein is flink vol bij vertrek. Alle zitplaatsen zijn bezet. Na de eerste stations is de trein vrijwel leeg, en even later ben ik de enige passagier. De conducteur vraag waar ik uitstap. De trein stopt nergens meer. In Küstrin-Kietz ben ik nog maar amper uitgestapt, als de lichten uit gaan en de trein snel weg rijdt. Zin in weekend blijkbaar :W
Het is helemaal stil. Een lange en hoge loopbrug verbindt het station met de weg. Daar heb ik met de fiets geen zin in, dus kies ik voor een kasseienweg tussen de sporen die na een kilometer uiteindelijk ook op de weg uit komt.
Opvallend zijn de vele sporen. Ook staan er seinhuizen, met daarop tekoop-borden van DB. Een blik op Wikipedia leert dat Küstrin-Kietz in het verleden een spoorwegknooppunt was. Er reden ook treinen tussen Küstrin-Kietz en Frankfurt an der Oder. Deze spoorlijn is vandaag de dag buiten dienst. De spoorlijn tussen Kostrzyn nad Odrą en Berlijn is gemoderniseerd, de treindienst is aanbesteed en er rijdt modern materieel. Als gevolg daarvan liggen overbodig geworden sporen weg te roesten, de seinhuizen staan de koop (wie weet voor hoe lang..) en het stationsgebouw heeft geen loket meer.
Het laatste stukje van de reis is 5 km fietsen naar Polen. Küstrin-Kietz is een slapend dorpje. Al snel kom ik in straten die aan een spookstad doen denken. Overal onverlichte en lege gebouwen. Het zijn kazernes van het leger, niet meer in gebruik sinds het einde van de koude oorlog. Aan het eind van de straat lege gebouwen kom ik bij een brug, de grens met Polen. Aan de andere kant van de Oder is meer leven. Er zijn winkeltjes, wisselkantoren, tankstations, een hotel en een McDonalds. Zelfs op dit late tijdstip is een deel open. Hierdoor kom je bij het oversteken van de grens van het ene in het andere uiterste.
Zondag 4 maart 2012
Eerst de grensovergang maar eens bij daglicht bekijken..
Vlak over de grens. De grenspost staat er nog. Er zit zelfs grenspolitie, maar het verkeer rijdt gewoon door. De avond daarvoor is de bedrijvigheid mij al opgevallen, die er is ondanks Schengen. Sommige wisselkantoortjes zijn 24 uur per dag open, terwijl een paar honderd meter verderop een bank is met pinautomaat. Dat is allemaal nog kan bestaan vind ik bijzonder.
Kostrzyn nad Odrą is een stadje met 20.000 inwoners. Het ligt middenin de bossen.
Het hotel waar ik twee nachten verblijf.
En niet geheel onbelangrijk het treinstation.
De voorkant.
De oerlelijke stationshal. Veel verval. Winkeltjes, maar allemaal gesloten. Rechts zijn de loketten. Links zit nog een gang met winkeltjes en wachtruimtes, maar die is dicht. Er wordt verbouwd. Gezien het geringe aantal reizigers verwacht ik niet dat dit deel van het station weer voor reizigers wordt geopend.
De loketten. Hoewel de laatste trein ruim vóór middernacht vertrekt, 24 uur per dag geopend.
Hier koop ik een Regio Karnet, een fantastisch treinkaartje. Voor 69 zł (ca. 18 euro) heb je een kaartje waarmee je 3 dagen (binnen 2 maanden) onbeperkt kunt reizen met regionale treinen. Bij het kaartje zit een bijlage met ruimte voor drie stempels. Het kaartje is alleen geldig met een stempel van de dag waarop je reist. Die haal je bij het loket ('legaliseren'), en als er geen loket is in de trein. Voor 30 zł meer heb je een Regio Karnet waarmee je ook InterRegio-treinen kunt gebruiken. Die zijn vergelijkbaar met TLKs (een soort goedkope Intercity's die wat vaker stoppen) maar vallen onder het regionale verkeer. De fiets een dag mee kost zł 5,50 (ca. 1,35) dus daar hoef je het ook niet voor te laten.
Goedkoper reizen kan bijna niet, al is reizen met de gewone regionale treinen niet de snelste manier. InterRegio's doen niet onder voor TLKs, maar rijden vaak maar 1 of 2 keer per dag. Beide treintypes ga ik later deze reis nog gebruiken. InterCity's zijn mij wat te duur en heb ik kunnen vermijden.
Station Kostrzyn nad Odrą zit wat ingewikkeld in elkaar: Het bedient twee spoorlijnen die elkaar ongelijkvloers kruizen. Deze foto is gemaakt op het lage perron. Op de achtergrond is het hoger gelegen spoor te zien dat ook is voorzien van perrons.
Het lager gelegen perron is niet gemoderniseerd. Het gaat om de lange spoorlijn Wrocław Główny - Szczecin Główny.
Het hoger gelegen perron. Hier loopt de spoorlijn Küstrin-Kietz - Krzyż. De spoorlijn is evenals dit perron gemoderniseerd. Op het perron staan grote EU-borden over de modernisering.
Dit is ook het eindpunt van de Duitse treinen vanuit Berlijn. In de verte staat een trein van de Niederbarnimer Eisenbahn.
Close-up van het gebouw aan het hoge perron. Het gebouw is erg vervallen. In het verleden zat hier de duane. De hekken die er nog staan zijn overblijfselen van de vroegere grenscontroles. Ook zitten er winkeltjes, die gezien de oude reclameposters lang geleden voor het laatst open zijn geweest.
Tijd voor een fietstocht richting Szczecin. Hiermee volg ik de spoorlijn langs het niet-gemoderniseerde perron. Het eerst volgende station is Namyślin, wat ongeveer 15 kilometer verder ligt. Treinen is geen optie, want zondag overdag stopt er helemaal niets in het afgelegen Namyślin.
Zodra ik het centrum van Kostrzyn heb verlaten, zie ik meer verval en overal kabels hangen. Het bos begint gelijk na de bebouwing, en de weg verandert in een bospad.
Opeens kom ik dit tegen. Helemaal splinternieuw. Het staat ook niet op mijn navigatiesysteem. Er staan (uiteraard) EU-borden. De weg is nog niet af, en loopt niet verder. Toch gelooft één automobilist het niet. Een tijdje later keert hij om.
Over verharde wegen in Namyślin komen kan alleen via een flinke omweg. Dat kan een verklaring zijn voor de vele bandensporen op dit bospad. 10 km verderop kom ik uiteindelijk uit in Namyślin.
Het station ligt een paar kilometer buiten het dorp in de bossen. Er rijden maar weinig treinen tussen Szczecin en Kostrzyn. Op zondag zijn het er nog minder, een deel van de treinen stopt niet in Namyślin, dus het grootste deel van de dag komen hier geen treinen. De stationschef in het gebouwtje heeft waarschijnlijk niet veel te doen.
Straatzijde stationsgebouw.
Naoorlogse oostblok-architectuur.
Wachtruimte en gesloten loket.
Vóór het stationsgebouw staat een groepje huizen en ook nog een aanplakbord van de gemeente.
En dat voor een dorp met 300 inwoners dat ook nog eens een eind verderop ligt.
Gelijk de bossen weer in, en na kilometers zandpad eindelijk een verharde weg. Opeens steken er 12 herten over! De grootste staat op de uitkijk. Foto moest snel, dus het is een zoekplaatje geworden
.
Station Boleszkowice, helaas met tegenlicht.
Spoorzijde. Zelfs twee reizigers, want er komt zo een trein aan (die Namyślin dus voorbij rijdt).
Een aantal kilometers, dorpen en stations verder kom ik in Godków.
Ondanks dat Godków niet veel meer is dan een straat met aan beide zijden huizen, dit enorme seinhuis.
Niet alleen het seinhuis, ook het stationsgebouw is enorm. Verklaring is waarschijnlijk dat dit in het verleden een spoorwegknooppunt was. Het station ligt ook aan de spoorlijn Stargard Szczeciński - Siekierki, die inmiddels buiten gebruik is.
Best veel wachtenden op het perron. De eerste trein richting Szczecin sinds uren..
Zodra het gaat schemeren daalt de temperatuur snel. Ik stop met fietsen bij het volgende station: Chojna. Deze plaats is met 7000 inwoners groter dan alle andere plaatsen aan de spoorlijn sinds vertrek uit Kostrzyn, en heeft daarom ook nog een open loket in het naoorlogse gebouw. Maar ook staan hier de winkeltjes die er ooit waren in de linker vleugel leeg. Vlak voor de komst van de trein wordt het wel ineens heel druk, maar dat zal te maken hebben met het geringe aantal treinen op zondagmiddag.
Wachten op de trein naar Szczecin. Nog even in Szczecin gekeken en later de trein naar Kostrzyn genomen.
Maandag 5 maart 2012: Kostrzyn nad Odrą – Kiekrz
Deze dag reis ik naar Kiekrz, waar ik overnacht. Kiekrz zal weinig mensen wat zeggen. Het is een dorp van ca. 1700 inwoners dat inmiddels tegen het westen van Poznań aan ligt, en wordt ook wel beschouwd als een deel van Poznań. Het ligt aan de spoorlijn Szczecin - Poznań en heeft een klein stationnetje. Met de trein in de reis in minder dan 3,5 uur te doen. Ik doe er een hele dag over omdat het een mooi traject is. Polen is veel moderner dan bijvoorbeeld Roemenië. Maar er zijn nog wel (relatief afgelegen) dorpjes te vinden waar de tijd stil lijkt te staan. Een aantal van die dorpjes ligt aan de spoorlijnen Kostrzyn nad Odrą - Krzyż en Szczecin - Krzyż - Kiekrz - Poznań.
Ik verlaat Kostrzyn nad Odrą op de fiets. Dąbroszyn is het eerste station wat ik tegen kom. Eindelijk een trein op de foto! De vorige dag waren er amper treinen, en bij het instappen heb ik geen tijd voor foto's omdat ik die fiets naar binnen moet werken.
Het mooiste stationsgebouw dat ik tijdens deze reis heb gezien. Helaas is de spoorlijn gemoderniseerd, evenals het materiëel (uiteraard EU-logo op de trein), en zijn dit soort station verlaten.
Verder langs de keurige weg.
Een paar stations verder stap ik op de trein. Geen loket, dus RegioKarnet stempelen bij de conducteur. Met het fietskaartje wilde hij mij persé matsen door mij dat kaartje niet te verkopen. Zit zal echter niet de laatste trein zijn die ik neem, dus ik heb toch zo'n kaartje nodig. Ik stap uit in Nowe Drezdenko. Een vrij grote plaats met 10.000 inwoners, maar het station is compleet verlaten. In het gebouw zit nog wel iemand overdag kaartjes te verkopen. Daar koop ik ook maar een fietskaartje, zodat dit later niet meer hoeft.
De bossen in bij Stare Bielice. Dit is een dorpje tussen Nowe Drezdenko en Krzyż, het station waar overgestapt kan worden op de trein richting Poznań. Ik buig echter wat af naar het westen om niet in Krzyż te komen, maar in een dorpje langs de spoorlijn ten westen van Krzyż, namelijk Drawiny. Een dorpje wat ik tijdens eerdere reizen vanuit de trein tussen Szczecin en Poznań heb zien liggen en altijd al heb willen zien omdat dit zo'n typisch dorpje is waar je terug in de tijd gaat.
Drawiny, 470 inwoners. Voor het dorp langs de loopt de spoorlijn, wat op de foto vrijwel niet is te zien. Opvallen is het flatgebouw. Je ziet het in Polen meer: Zeer kleine dorpjes en toch één of zelfs meerdere flats. De van Drawiny is niet over het hoofd te zien, ook niet vanuit de trein aangezien het spoor vlak langs loopt.
De hoofdweg door Drawiny. Links huizen, rechts voornamelijk bos. Vreemd genoeg trof ik geen open winkel aan. Wel een kleine bibliotheek, tegenover het station.
De hoofdweg komt uit bij het station waar het dorp ophoudt en alleen nog wat losse huizen staan.
Het stationsgebouwtje van Drawiny. Nog bemand met stationschef. Aan het gebouwtje hangt een Poolse vlag. Als je goed kijkt, zie je een zwart lint boven de vlag vanwege de treinramp.
Ik ga nu wel naar Krzyż. Deze foto is ergens tussen Drawiny en Krzyż genomen.
Krzyż is een wat grotere plaats, dus wel moderne wegen, winkels en met een groot stations. Ik heb nog genoeg tijd dus ik ga door.
Na Krzyż beginnen gelijk de bossen weer. Het volgende station ligt behoorlijk afgelegen in de bossen: Drawski Młyn, ca. 1000 inwoners. Een langwerpig laag gebouw.
Straatzijde stations gebouw. Een paar huizen er omheen, het eindelijke dorp ligt waarschijnlijk een stukje verderop.
Ik ga naar het volgende dorp langs de spoorlijn: Miały. Waarschijnlijk ga ik daar de trein nemen, want dan zal het onderhand donker en koud worden. Ik heb niet de tijd genomen om Drawski Młyn uitgebreider te bekijken, want ik verwacht nog de nodige bospaden en die wil je absoluut niet in het donker fietsen. Eerst een stuk asfalt, vervolgens de bossen in. En na 7 km zandpaden kom ik uiteindelijk op dit punt.
Miały, 900 inwoners.
Ik tref maar liefst 3 winkels aan. Bij deze heb ik wat eten en drinken gehaald. Ziet er van de buitenkant heel netjes uit, lijkt meer op een cafeetje dan op een winkel. Binnen staan wat schappen waar je zelf artikelen kunt pakken en de rest staat achter de toonbank. Uiteraard traliehekken voor de deur, als die open staan, dan is de winkel ook open. Winkeltjes die er waarschijnlijk ook al waren tijdens het socialisme, inclusief het interieur. De prijzen zijn opvallend laag.
Station Miały waar net een trein stopt naar Krzyż. Ik moet de andere kant uit, dus nog een half uurtje wachten.
Tot 1 mei 2010 was er zelfs nog een loket. Nu alleen nog een stationschef.
Achter het station, waar het dorp ophoudt, staan nog 3 flats.
Dinsdag 6 maart 2012: Kiekrz – Kraków
De hotelkamer in Kiekrz. Spartaans, maar wel goed. Ik ben de enige gast die nacht, dus heel rustig. En een uitstekende internetverbinding. Alles wat ik nodig heb. En dat voor omgerekend nog geen 12 euro, de beste overnachtingsplek van deze reis
.Deze dag staat de reis naar Krakau op het programma. Tussen een Szczecin en Krakau rijdt dagelijks een IR. Gemakkelijk en goedkoop met een regiokarnet. De IRs stoppen bij grotere stations, aan het begin van de middag. Dus er is nog tijd voor een tochtje.
Ik neem de trein naar Baborówko. Dat is weer richting Krzyz, maar ik wil Szamotuły en Wronki eens zien, en een tocht vanaf Baborówko past precies in de beschikbare tijd.
Op de foto het mooie maar verlaten stationsgebouwtje van Baborówko.
Precies volgens plan kom ik aan in Wronki, ca. 11.000 inwoners. Hier stoppen ook IRs en TLKs. Een prachtig stationsgebouw.
Interieur. Links achter het traliehek zit ruimte voor een winkeltje of horeca, maar dat staat zoals op zoveel Poolse stations leeg.
Rechts buiten beeld bevinden zich de loketten. Daar koop ik een nieuw regiokarnet dat ook geldig is in IR-treinen. Op een regiokarnet staat je naam, waardoor het kaartje niet overdraagbaar is. Soms vraagt een conducteur naar je ID. Mijn tussenvoegsels zijn "van der". De loketmevrouw maakte er "wan der" van. De 'v' bestaat in het Poolse alfabet niet, en de 'w' wordt uitgesproken als een 'v. Ik kon haar niet overtuigen dat er toch echt een 'v' moest staan. Vreemd want ik had mijn naam gewoon op een briefje geschreven. Gelukkig heb ik verder tijdens de reis geen gedonder mee gehad.
Om 12.54 vertrekt de IR vanuit Szczecin, om 's avonds 21.39 aan te komen op Kraków Główny. Ik had een saaie rit verwacht langs een gemoderniseerde spoorlijn, maar het werd het tegengestelde. Weinig modernisering, mooie oude stations zoals op deze foto (station Kluczbork).
Had ik niet verwacht. Afgelopen zomer ben ik met de TLK van Szczecin naar Katowice gereisd, over een spoorlijn die na Poznań geheel gemoderniseerd en doodsaai was. Aangezien deze IR ook stopt in Katowice, had ik hetzelfde traject verwacht maar blijkbaar rijdt deze IR een geheel andere route. IRs eenvoudige treinen, minder geschikt voor lange trajecten. Desondanks werd er nabij Poznań toch koffie verkocht in de trein. Dus voor de liefhebbers van spoornostalgie is deze treinrit een aanrader!
Woensdag 7 maart 2012: Bezoek Auschwitz-Birkenau
Twee overnachtingen in Krakau, zodat ik daar één hele dag heb. Ik ga het concentratiekamp Auschwitz II-Birkenau bezoeken. Eerder heb ik al Auschwitz I bezocht, maar was er geen tijd meer voor Auschwitz-Birkenau. Bovendien was dat in de zomer, en ik weet nu dat je dan niet zonder georganiseerde rondleiding Auschwitz-Birkenau kunt bezoeken.
Mijn hotel in Krakau bevindt zich in dit achteraf straatje. Het is het eerste huis aan de rechter kant.
Het dichtstbijzijnde station is Kraków Łobzów. Het heeft geen gebouw. Op het perron blijkt er wel een loket te zijn, verstopt in een piepklein hokje onder de overkapping waar net één persoon in past. Daar legaliseer ik mijn regiokarnet voor die dag en koop ik een fietskaartje. Hoe toiletbezoek voor de loketmevrouw geregeld is, is mijn een raadsel. Misschien dat er wat plaszakken liggen.
Ik neem de trein naar Oświęcim, maar halverwege stap ik uit om de rest te fietsen om ook wat van de omgeving te zien.
Op de foto een straat in het plaatsje Gorzów (województwo małopolskie, niet te verwarren met de gelijknamige grote stad).
Station Oświęcim (Auschwitz). Groot naoorlogs gebouw. Auschwitz is na de oorlog uitgegroeid tot een grote plaats met 41.000 inwoners.
De stationshal. Het is er niet druk. De meeste winkel/horeca ruimtes in het gebouw staan leeg.
Niet veel mensen, maar ook weinig treinen voor zo'n grote plaats. Wel rijden er veel bussen.
Auschwitz is uiteraard vooral bekend van de drie concentratiekampen, waarvan twee vandaag de dag druk bezochte musea zijn. De meeste bezoekers komen echter niet met de trein, maar met een touringcar via een georganiseerde reis. Weinig passagiers in het treinstation, maar bij de voormalige concentratiekampen staat het vol met touringcars en wat auto's.
Perron station Oświęcim.
Achter het station begint gelijk het dorp Birkenau (Pools: Brzezinka). Op de foto een willekeurig gefotografeerde straat in Birkenau. Toen kamp Auschwitz II werd gebouwd, is het dorp Birkenau gesloopt en de bevolking verdreven. Na de oorlog is Birkenau vlak naast het kamp weer herbouwd.
Aan de rand van Auschwitz II-Birkenau en het herbouwde dorp Birkenau.
Het bekende plaatje van het concentratiekamp. De meeste bezoekers liepen mee met georganiseerde rondleidingen. Daarom zie je iedereen in groepjes bij elkaar.
Tijdens de wintermaanden is het ook toegestaan om op eigen gelegenheid het terrein op te gaan. Dat heb ik gedaan. De rondleidingen beperken zich tot de meest bekende plekken. Dat is op zich niet vreemd. Het terrein is enorm groot. En niet iedereen is in staat om zo'n eind te lopen. Onvoorstelbaar hoe grootschalig de misdaden die zich hier hebben afgespeeld zijn georganiseerd.
Ik vind dat deze plek zeer goed wordt beheerd met respect voor de slachtoffers. Geen commercie, dus ook geen hamburgertent op de parkeerplaats. Strenge regels. Geen reconstructies, maar ze hebben bijna alles gelaten zoals het was. Vandaar dat je vooral ruïnes ziet.
Een foto op een ongebruikelijke positie, waar de rondleidingen niet komen en ook verder niemand was. Een weg tussen twee sectoren. Aan het eind is een nieuw gedeelte, sector III, dat gelukkig nooit af is gekomen. Hoewel er niets meer staat, behoort het ook tot het museumterrein. Gelijk daar achter staan de eerste huizen van Birkenau al.
Mocht je een zelf een bezoek aan Auschwitz II-Birkenau, en ook dingen willen zien waar je waarschijnlijk geen weet van hebt, reken dan al gauw op drie uren. Ook de minder bekende delen zijn voorzien van goede informatiepanelen.
Aan het eind van de middag Oświęcim zelf bekeken. Aan de rand een troosteloos industrieterrein. Waar Oświęcim ophoudt begint direct het dorpje Dwory. Station Dwory is al net zo somber als het industrieterrein.
Donderdag 8 maart 2012: Kraków - Warschau
Tijd om naar Warschau te gaan, de laatste bestemming van deze reis. Het is een treinreis van nog geen 3,5 uur, dus ik heb nog de tijd om Krakau te bekijken.
Vanaf het hotel fiets ik richting centrum en maak deze foto van een willekeurige straat met tram.
Een bekend toeristenplaatje. Het centrale marktplein in Krakau.
Nog een toeristische foto, voor de verandering.
Winkelstraat. De plekken waar de meeste toeristen komen zijn net zo modern als het bij ons is.
Na een uur fietsen bereik ik de rand van Krakau. Dit is stadsdeel XV, aan de noord kant. Voornamelijk flats. Wederom een oude tram. Er rijden overigens ook moderne trams.
Een eindje verder houden de flats plotseling op, is het eindpunt van de tramlijn, en beginnen de weilanden.
Ik had een IR of TLK nemen naar Krakau, maar het is inmiddels zo laat dat alleen de TLK een optie is. De eerste stop van de TLK na Krakau is in Miechów.
Het eerste station buiten Krakau is Zastów. Daar wacht ik op de stoptrein naar Miechów. Achter het raam van de trein hangt een papier met daarop een zwart lint, in verband met de treinramp.
Het fietsbalkon staat zoals gewoonlijk blauw van de sigarettenrook. Hoewel de conducteur meestal pas binnen komt net nadat de laatste peuk uit het raam is gegooid, staat hij dit keer gewoon mee te roken. Maar zoals zo vaak zijn ze ook behulpzaam en helpen ze een handje om de fiets naar buiten te tillen.
Een tijdje later stap ik uit in Miechów.
Over een half uurtje komt de TLK, waarvoor ik nog een kaartje moet kopen. Met ruim 11.000 inwoners en stoppende TLKs is er vrijwel altijd een loket, maar hier is alles verlaten.
Ik koop mijn kaartjes in de trein. De reis verloopt voorspoedig, over een splinternieuwe spoorlijn. De spoorlijn is saai, maar de natuur is prachtig, een en al bos. Ik stap uit bij het eerste station van Warschau, Warszawa Zachodnia. In de donkere stationstunnel wordt van alles verkocht. Voor omgerekend 8 zł (nog geen 2 euro) koop ik een paar wollen handschoenen, want het is inmiddels erg koud geworden.
Vrijdag 9 maart 2012: Warschau
In Warschau heb ik het duurste en tevens slechtste hotel van de reis. Ranzige gedeelde voorzieningen en geen uitzicht omdat de hele gevel is bedekt met een enorm promotie-spandoek.
Ik heb één hele dag in Warschau. Het centrum heb ik de avond daarvoor al bekeken en vind ik niets. Ik besluit vanaf het hotel naar de buitenwijken te gaan. Zodra je buiten het centrum en buiten de hoofdwegen bent, kom je alweer onverharde wegen en overal palen met kabels tegen net zoals in de dorpjes eerder in deze reportage.
Het is erg somber weer, en dat is ook te zien op de foto's van deze dag.
Station Warszawa Włochy. Geen treinen van Przewozy Regionalne, maar Koleje Mazowieckie. Dit spoorbedrijf is in eigendom van het woiwodschap (provincie) en verzorgt sinds 2005 regionale treindiensten. Een groot deel van de treinen zijn overgenomen van Przewozy Regionalne en voorzien van de vrolijke kleuren van de huisstijl.
Station Warszawa Ursus. Lijkt veel op station Warszawa Włochy. Aan de bovenleiding is te zien dat het toch echt een ander station is. De perrons en overkappingen zijn identiek, en dat geldt ook voor de overige stations aan deze spoorlijn. Het komt op mij erg somber over, en dat wordt versterkt door het weer.
Stationsgebouw Warszawa Ursus. Naoorlogs. Het dak springt er wat uit, wellicht is dit later een keer gemoderniseerd.
Interieur. Achter de loketwand, voorzien van de kleuren van Koleje Mazowieckie, is een winkel die allerlei exotische etenswaren verkoopt.
Het loket dat nog over is zit in een hoekje verstopt. Alle stations die ik heb gezien hebben een loket, maar zijn ook erg druk. Sterker nog, nergens in Polen heb ik drukkere stations gezien, ook in kleinere plaatsen. Waarom? Geen flauw idee. Misschien dat Koleje Mazowieckie het heel goed doet. Treinen rijden erg frequent. Misschien komt het doordat de spoorlijnen allemaal naar Warschau gaan, maar de stations in kleinere plaatsen rond andere grote steden zoals Krakau zijn meestal verlaten.
Ongeveer evenwijdig aan de spoorlijn die ik volg, loopt nog een andere spoorlijn, enkele kilometers verderop. Hier rijdt een bijzonder soort treintjes van de WKD, Warszawska Kolej Dojazdowa. Het bedrijf is begin vorige eeuw al opgericht. Aandelen zijn in handen van het woiwodschap en een aantal gemeentes. De WKD heeft slechts één spoorlijn met veel stations die op korte afstand van elkaar liggen. Het doet erg denken aan een tram, maar qua infrastructuur en stations meer aan een trein. Veel stations hebben een loket, en zijn best druk, ook in kleine plaatsjes. Vergelijkbaar met Koleje Mazowieckie, maar dan ook met kleinere haltes die amper een kilometer van elkaar af liggen.
Veel plaatsen hebben een gewoon treinstation waar treinen van Koleje Mazowieckie stoppen, of een WKD-station, afhankelijk van de ligging. Door de wat grotere plaatsen lopen echter beide spoorlijnen. Dat is het geval met Pruszków, een voorstad van Warschau met ca. 55.000 inwoners. Dit is het station Pruszków WKD. Veel winkeltjes waar van alles wordt verkocht.
Een WKD-trein stopt.
Het stationsgebouwtje met kaartverkoop.
In Pruszków zijn veel sombere flatblokken te vinden. Veel communisten-flats in Polen zijn voorzien van vrolijke kleuren, in Pruszków is dat in veel straten niet het geval.
Straat met op de achtergrond station Pruszków.
Station Pruszków. Het belangrijkste station waar de treinen van Koleje Mazowieckie stoppen.
Het is druk!
Station Brwinów. Een wat kleiner station. Dezelfde overkapping met klein loket-gebouw en wederom veel reizigers.
Perron station Brwinów. Mooi contrast tussen trein en de rest.
Station Podkowa Leśna Główna (Główna/Główny geeft in het Pools aan dat het om het hoofdstation gaat). Nog geen 4000 inwoners, wel drie WKD-stations, waarvan dit dus de grootste is.
Een WKD-trein nadert.
En dan is het te donker geworden om foto's te maken. Ik ga nog een stukje verder tot aan Grodzisk Mazowiecki. In deze plaats eindigt de spoorlijn van de WKD. Er is ook een station van Koleje Mazowieckie, van waaruit ik terug reis naar Warschau.
Het station voor het komende EK voetbal. Er is een station, maar daar stopt nog niets. Er wordt druk gewerkt om het stadion, en je kunt er niet bij komen. De toegangsweg wordt zelfs bewaakt. Foto van het mooi verlichte stadion vanaf de tramrails.
Zaterdag 10 maart 2012: Naar huis
Met een Eurospezial reis ik naar Gronau(Westf) voor 39 Euro. Vanaf daar met de fiets naar Enschede, en vervolgens het laatste stuk naar huis met de NS. De Eurocity vertrekt om 6.55 vanaf station Warszawa Centralna.
In Berlijn heb ik twee uren tijd, en de trein rijdt stipt volgens dienstregeling. In Polen is het regenachtig, maar in Berlijn is het redelijk weer. Ik kan dus nog een rondje Berlijn doen. In 2002 ben ik al eens in Berlijn geweest. Ik weet niet meer waar we toen verbleven, maar ik herinner het me weer doordat ik de omgeving herken van S-Bahn station Jannowitzbrücke, waar de EC doorheen rijdt. Deze foto is gemaakt met de rug naar het station.
In de hoge flats huurden we een appartement om vanaf daar Berlijn te verkennen. Er is veel veranderd! Vooral station Jannowitzbrücke. 10 jaar geleden was het nog een donkere ruimte, met in een hoekje een winkeltje verstopt. Nu is het helemaal gemoderniseerd en zitten er een enkele standaard winkelformules in. Jammer.
Op de foto zijn trabantjes te zien, waarmee je door Berlijn kunt toeren. In het verkeerslicht nog echte Ampelmännchen.
Brandenburger Tor, waar allerlei truttige toneelstukjes worden opgevoerd door mensen in Amerikaanse en Russische uniformen.
Checkpoint Charlie. Vol met toeristen, niet meer authentiek. Ik heb er over gedacht om nog eens een reisje naar Berlijn te doen, maar dat hoeft van mij niet meer. Teveel veranderd, voor de Oost-Europese sfeer is Berlijn niet meer ver genoeg.
En daarmee eindigt deze reis en dit reisverslag :W . Het leukste gedeelte vind ik toch wel de tochten door de uitgestrekte bossen en de afgelegen dorpen.
