Iedereen moet Auschwitz zien

[Lech]

Owen (Mainstreet): iedereen moet Auschwitz zien
Owen op het spoor in kamp Auschwitz II-Birkenau. / Erik Jonk

Mainstreets Owen Playfair bezocht dinsdag speciaal voor deze Vrijheidskrant vernietigingskamp Auschwitz in Polen. Hij was totaal onder de indruk.
Op de havo heeft hij net de stuntdag achter de rug en op dit moment blokt Owen Playfair tussen de Ambassadeur van de Vrijheiddrukte door op zijn examens. Zijn struikelblok op dit moment: geschiedenis. En laat dat nou net over Duitsland gaan, van 1871 tot het einde van de Koude Oorlog.

Beleven
Dinsdagmiddag, in Polen. Het is druilerig weer, als Owen aankomt in concentratiekamp Auschwitz, het beruchtste vernietigingskamp van de nazi's in Europa. Vlak voor de Arbeit Macht Frei-poort met de opmerkelijke B met het grote rondje boven, zegt hij: ,,Natuurlijk weet ik wat Auschwitz is, een concentratiekamp waar heel veel mensen zijn gestorven. Nee, ik heb vooraf niet van alles opgezocht, ik wil Auschwitz beleven en over me heen laten komen."
Een Poolse dame is deze middag gids. Ze is voor haar groep, zo'n twintig mensen waaronder Owen, door de uitgedeelde koptelefoontjes wat moeilijk te verstaan. Women klinkt als Wiemèn, young als jonk. Maar de gids vertelt vol passie en de verbazing over haar taaltje valt in het niet bij wat ze laat zien. Van wat zij laat zien is het ene nog gruwelijker dan het andere.

Slapen in de modder
Wat opvalt: niemand zegt wat tijdens de 2,5 uur durende rondleiding door Auschwitz I (het basiskamp) en het enorm grote Auschwitz II-Birkenau, waar soms 80.000 mensen tegelijk in barakken zaten en voor wie velen die enige weg richting gaskamer was. Ter illustratie: de gids wijst op een klein vakje in de barak. ,,Hier sliepen vijf vrouwen naast elkaar. Elke dag, in de modder." De gaskamer die Owen mag bezoeken is helemaal om stil van te worden. Eenmaal buiten zegt hij: ,,Die krassen op de muren gezien? Dan weet je wel wat daar is gebeurd…"
Toch noemt Owen de grote bergen kinderschoentjes en kinderkleding het meest indrukwekkend. ,,Hele kamers vol met schoenen… Dan weet je hoeveel kinderen er zijn omgekomen. Dat kwam bij mij het hardste binnen. Ik kan er sowieso niet bij dat mensen zo veel andere mensen hebben kunnen ombrengen. Maar kinderen die totaal onschuldig waren… Onvoorstelbaar, ik kan er niet bij. Waar zijn mensen daartoe in staat?"

Josef Mengele
Dat vraagt Owen zich ook af in blok 11, The Block of Death. In kooitje met een oppervlakte van 1 vierkante meter moesten vier mensen nachtenlang staan als straf. ,,Wachtend op de dood", schudt hij het hoofd. En na het zien van het gebouw van Josef Mengele, die op mensen experimenteerde: ,,Mengele probeerde de kleur van pupillen te veranderen. En nog veel ergere dingen… sick." Zo valt er nog veel meer te zien en te vertellen. Over planken met gaten: het toilet waar diarree en typhus eerder regel dan uitzondering waren en lange rijen mensen stonden te wachten om eindelijk hun behoefte te kunnen doen. Was een joodse vrouw zwanger? Zonder vragen te stellen knalden de Duitsers zo'n vrouw af. Er zou maar een nieuw joodje komen… Het jongste kind dat tegen een muur werd geëxecuteerd? ,,9 jaar was ze hè?", zegt de Mainstreetzanger vol ongeloof.

Moderne tijd
Terug in de taxi op weg naar de stad Krakau, zegt Owen na een lange stilte: ,,Na lessen op school had ik al een idee hoe erg het in Auschwitz was. Maar nu besef ik het pas echt. Goed om te zien hoeveel scholieren er vandaag waren. Maar eigenlijk zou iedereen Auschwitz een keer moeten zien, voordat zoiets nog eens gebeurt. Na de Eerste Wereldoorlog dacht men waarschijnlijk: dit komt nooit meer. Maar je ziet het... En dat nog in de moderne tijd ook."
Zijn conclusie: ,,Indrukwekkend. Ik weet nu nog beter hoe belangrijk vrijheid is."
 

[Plievo]

ik ben er 2x geweest, beide malen was het indrukwekkend. Laten wij hiervan leren.

[Lech]

Auschwitz




omenteel zitten we weer in de bus naar Krakau. We bespreken dat we straks wat gaan eten en verder de avond gaan vervolgen met een potje kaarten op onze kamer. Niemand heeft behoefte aan een avondje stappen daarvoor was de dag te heftig. We zijn vandaag naar Auschwitz 1 en Auschwitz 2 (Birkenau) geweest. Wat een indrukken zeg, bijna te moeilijk om te beschrijven. Toch ga ik nu mijn best doen om deze dag te beschrijven voor jullie.

We vetrokken vanmorgen om 9 uur naar Auschwitz. We moesten 1,5uur in de bus zitten. Over het uitzicht of de route kan ik helaas niks vertellen. Ik heb namelijk de tijd besteed om nog even te slapen. Uiteindelijk aangekomen op Auschwitz begon iedereen zich toch wel wat meer te bedenken wat er ons te gebeuren stond.

Onze gids, Lukas, die erg goed Engels sprak nam ons als eerste mee naar Auschwitz 1. Dit kamp werd voornamelijk gebruikt als werkkamp voor voornamelijk niet Joodse gevangenen. Het zag er anders uit dan we verwachtten. Het waren stenen barakken van 3 verdiepingen. De reden dat Auschwitz 1 er zo uitzag was omdat dit voorheen een legerbasis was voor het Poolse leger. In dit kamp was veel te zien, er was zelfs een Nederlandse tentoonstelling waar ook alle namen stonden van de Nederlanders die waren omgekomen in Auschwitz 1.

Persoonlijk waren er in dit kamp eigenlijk twee dingen die ik erg heftig vond. Een ding was de barak waar alle eigendommen van de slachtoffers van Auschwitz 1 en 2 lagen (dit was natuurlijk niet compleet). Hier lagen schoenen, potten en pannen, kleding en koffers. Maar er was ook een ruimte met de haren van de slachtoffers. Een hele ruimte gevuld met haren, dat sprak mij erg aan.

Het tweede onderdeel wat ik erg heftig vond was de, nog intacte, gaskamer en het crematorium. Het moment dat je daar naar binnen loopt krijg je direct een heel raar gevoel. Ik voelde me absoluut niet prettig daar binnen. Het besef dat in de ruimte waar jij nu staat duizenden mensen vergast zijn is heel vreemd. En ook het crematorium gaf geen prettig gevoel. Ik was dan ook erg 'blij' toen ik weer buiten stond. Hier viel me ook direct op dat zowel de gids als Dick en Maril buiten bleven. Zij hadden dit al eens gezien en van Maril begreep ik dan ook dat zij niet de behoefte had om daar voor een 2e keer naar binnen te gaan.

Nadat we het drukker bezochte Auschwitz 1 bezocht hadden gingen we naar Auschwitz 2 (Birkenau). Dit kamp geeft meer het beeld weer van het Auschwitz uit de films. Dit kamp was ook vooral voor 1 dingen bedoeld; het doden van duizenden Joden. Wanneer je aan komt lopen zie je dat typische gebouw waar de treinrails doorheen loopt. Dan krijg je toch wel een rilling over je hele lichaam.

Ik zal proberen een beschrijving te geven van het gevoel dat ik op dit kamp kreeg, wat zeker heftiger was dan Auschwitz 1. Je loopt het kamp binnen en ziet alleen maar uitgestrekte stukken land. Je ziet een aantal barakken maar verder vooral resten van barakken. Het besef dat je daadwerkelijk op de plek bent waar zoveel mensen hebben moeten lijden en zijn vergast dat is er nog niet. Maar dat je een vreemd gevoel krijgt, dat zeker.

Het regent, wat het gevoel en de sfeer nog depressiever maakt. Ik besef me dat ik eigenlijk niet mag klagen over het weer en de kou. Tenslotte stonden hier in de tweede wereldoorlog mensen in hun kampkleding met, als ze geluk hadden, een paar schoenen aan. Het kon toen in de winter wel wel -20 worden in Polen. En dan sta ik al te zeuren met een beetje regen, terwijl ik gewoon mijn winterjas draag.

We lopen verder het kamp op en komen in een aantal barakken, sommige gerenoveerd en sommige nog in hun originele staat. Je beseft dat je met 25 man al een groot deel van de ruimte in beslag neemt (zeker 1/4 deel). En dan verteld de gids dat in diezelfde ruimte wel 400 tot 700 mensen leefden. Daar was toch geen ruimte voor?!

Nadat we de barakken bezocht hebben lopen we richting de ruïnes van de gaskamers en crematoria. We stoppen nog even bij een soort 'vijver'. Er wordt verteld dat op deze plek het as van de mensen gestrooid werd. Er loopt alweer een rilling over m'n lichaam, wat hier gebeurt is, is echt onwerkelijk. Ook komen we langs een monument wat hier na de oorlog geplaatst is. En mooie plek om stil te staan bij de gruwelijke dingen die hier gebeurt zijn.

Dan krijgen we de uitleg over de ruïnes. Ik moet toegeven dat er een traantje prikt in m'n ogen. Ik besef me dat er op deze plek duizenden onschuldige mensen gestorven zijn. Ook verteld onze gids hier zijn verhaal waarom hij hier alweer 8 jaar rondleidingen geeft.

Zijn over overgroot vader heeft in Auschwitz 1 gezeten. Hij is na een aantal maanden verplaatst naar een ander kamp en heeft uiteindelijk de oorlog overleefd. Nu geven Lukas en de schoondochter van zijn over overgroot opa hier nog steeds rondleidingen. Hij verteld dat hij hier niet zou staan als zijn over overgrootvader destijds de oorlog niet had overleefd.

Als laatste staan we stil bij het volgende punt; nog steeds hebben we van deze gruwelijke geschiedenis nog niks geleerd. Overal in de wereld gebeuren nog steeds verschrikkelijke dingen. Je zou toch zeggen dat men hier van zou leren maar niets is minder waar. Daarom is het ook belangrijk dat wij dit verhaal blijven vertellen. Jullie aan je kinderen en kleinkinderen. En wij als toekomstige leerkrachten aan de kinderen in onze klas. Ik zal deze ervaringen dan ook nooit meer vergeten en ik zal ook proberen om mijn ervaringen in Auschwitz te blijven delen.

Dit verhaal is natuurlijk mijn persoonlijke beleving van Auschwitz. Ik raad dan ook iedereen aan om dit met eigen ogen te zien en te bleven. Zeker een ervaring om nooit meer te vergeten!!

Groetjes Laura


http://auschwitzpabo.reismee.nl/reisver ... auschwitz/