Door Pascal François op 05-09-2011 Met toestemming van http://www.reisreporter.be geplaatst.
Podlaskie, een bosrijke donkergroene long in Polen, ademt tegelijk rust en ongekend avontuur uit. In de leefwereld van de Europese bizon geniet de ooievaar hier van een welverdiende rust. Dit stukje Wilde Oosten heeft het bos als koning en de mens als dienaar.
Jachtterrein van de tsaar
Bialowieza in het zuidoosten van Podlaskie was niet alleen het jachtgebied van de Poolse koningen in de 18de en 19de eeuw, maar ook van tsaar Nicholas II. Een aparte spoorlijn met een persoonlijk station werd aangelegd voor zijn jachtavontuurtjes. Een groot woudrijk gebied genoot zo van keizerlijke bescherming, maar de jacht op het vlees en de vacht van de bizon betekende ook het einde van deze wilde, keizerlijke viervoeter. In 1919 werd omwille van de hongersnood de laatste echt wilde bizon doodgeschoten.
De heropstanding van de Europese bizon of wisent
Was de laatste wilde bizon dood, er zaten er wel nog 56 in dierentuinen. Zij werden naar boerderijen gebracht, waar ze echter als koeien behandeld werden. Pas in 1952 ging men ze weer als wilde dieren kweken in het Bialowieza National Park. De bizon verloor zijn sedentair karakter en kreeg zijn wilde haren terug. In Polen zijn er nu 400, allen met voorouders uit Bialowieza. Zo werd de wisent het symbool van Podlaskie. Zijn Amerikaanse tegenhanger is de Buffalo.
Keizerlijke lunch
Lunchen in het Carska Restaurant, het vroegere station van de tsaar, gaf mij een bijzonder behaaglijk gevoel. Misschien zat ik wel op dezelfde plaats als waar hij zijn dutjes deed rond de majestatische tegelkachel? Ik voelde mij de keizer te rijk. Na de lunch liet ik me rondleiden in het voor publiek vrij toegankelijk gedeelte van het Bialowieza National Park. Het heeft een nieuw museum en studiecentrum, maar ook nog een aantal overblijfselen van het vroegere keizerlijke paleis zoals de toegangspoort en stallen.
Een bizon-der bos
Vroeg uit de veren trok ik met gids Mateusz naar het Bialowieza Forest om bizons te spotten. Dit bos, dat enkel onder begeleiding toegankelijk is, is het speelterrein van de wilde bizon. In dit wilde bos ben je boswachter in de pure zin van het woord. Het bos is koning en de noden van de mens zijn ondergeschikt. Uit respect voor fauna en flora gebruikt men nog handzagen en is de fiets van de boswachter of wetenschappelijk onderzoeker groen van kleur. Hier geen peperdure jeeps!
Onverwachte gruwel
De vele facetten groen van dit prachtig stukje Unesco-werelderfgoed met oerbomen en zompige moerassen lijkt wel een mooie en mysterieuze vrouw gehuld in een geheimzinnige groene sluier. Zeker als het zonlicht een gordijn aan lichtstralen tevoorschijn tovert, die mee wiegt met de ranke rijzige bomen. En plots is er de gruwel van WO II. Slachtoffers van Duitse represailles liggen begraven in het bos op dezelfde plaats waar ze de dood gevonden werden. De groen geworden kruisen zijn de stille getuigen.
Ooievaarsoord bij toeval
Na de dood is er leven. Volgens de volksoverlevering is de ooievaar brenger van nieuw leven. Diezelfde ooievaar streek bij toeval neer in de leefwereld van de Europese bizon. Toen een orkaan in 1991 een populierenwoud vernielde en een groot moerassig gebied te voorschijn kwam, had dit een desolate aanblik. Al vlug dienden de afgeknapte boomstammen als rustplaats voor ooievaars op terugweg van het zuiden naar het noorden. Meer zelfs, het open landschap en de visrijke riviertjes vormden een veilig en ideaal jacht- en broedgebied.
Podlaskie Stork Trail
Het Podlaskie Stork Trail of ooievaarsroute loopt over 412 km door vier nationale parken: Wigry, Biebrza, Narew en Bialowieza vormen samen de donkergroene long van Polen. Bij bosjes zie je de ooievaars met een klakkend geluid gevaarlijk dicht achter tractors lopen op zoek naar vers voedsel. Hun aanwezigheid is ook een teken dat de grond en lucht zuiver is in Podlaskie, want de beestjes zijn nogal kieskeurig.
Een veilig nest
Hoog en droog bouwen de ooievaars hun nest en om ze een handje te helpen vind je op sommige open plaatsen kunstige platforms. Het liefst bouwen ze hun nest op daken van huizen, maar ook op elektriciteitspalen. Pentowo, een dorpje in Podlaskie, telde in 2003 maar liefst 71 ooievaars. Soms zie je tot vijf nesten op één dak. Een nest lijken op een Barbapapa (gesponnen suikerspin). Een bepaalde man zocht haast obsessief naar het juiste nest voor zijn zwangere vriendin. Leve de ooievaar!
Lees het hele verhaal op http://www.reisreporter.be/2011/09/05/h ... podlaskie/