Marie Curie

Plaats reactie
Plievo
Berichten: 2945
Lid geworden op: do aug 18, 2011 8:19 pm

Marie Curie

Bericht door Plievo » do nov 09, 2017 6:48 pm

Vijf redenen waarom Marie Curie een van de grootste wetenschappers aller tijden is

7 november 2017 | Yannick Fritschy | Natuurkunde & wiskunde

Precies 150 jaar geleden werd ze geboren: Marie Curie. New Scientist maakte een special over de vrouw die radioactiviteit ontdekte, maar er zelf aan ten onder ging. Als voorproefje zijn dit vijf redenen waarom Marie Curie een van de grootste wetenschappers aller tijden is.

1. Courageus

Marie Curie is een voorbeeld van een dappere wetenschapper. De in Polen geboren Française was, om maar wat dichter bij haar eigen taal te blijven, enorm courageus. Niet alleen toen ze in de Eerste Wereldoorlog naar het front trok om gewonde soldaten te helpen (zie punt 5), maar gedurende haar hele carrière.
Afbeelding
marie-curie-special-new-scientist
Special Marie Curie. Deze eenmalige editie van New Scientist staat vol artikelen over Marie Curie en bijpassende thema’s zoals radioactiviteit, kernenergie en vrouwen in de wetenschap. Bestel in onze webshop.

Curies onderzoek naar radioactieve elementen was levensbedreigend. In eerste instantie had ze dat niet door, maar toen bleek dat de radiumbuisjes labjassen verschroeiden en brandwonden veroorzaakten, gingen er toch wel wat alarmbelletjes rinkelen. Dat was voor Curie echter geen reden om haar brouwsels in de sloot te smijten. Sterker nog, het vernietigende effect bracht haar op het idee om radium in te zetten als kankertherapie.

Hoewel ze de gevaren van de radioactieve straling nooit volledig heeft erkend, wist Curie in haar achterhoofd vermoedelijk wel waarom zij en veel van haar collega’s aan leukemie leden. Desondanks was ze vastberaden om met radioactiviteit de maatschappij te helpen – iets waar we nu nog steeds van profiteren (zie punt 4).

Zeker na de vroege dood van haar man Pierre cijferde Madame Curie zichzelf volledig weg ten faveure van het onderzoek. Het gaat wat ver om te zeggen dat ze gestorven is voor de wetenschap, maar ze was daar vermoedelijk wel toe bereid.

De aantekeningen van Marie Curie mogen ruim honderd jaar na dato nog altijd niet zonder beschermende kleding worden aangeraakt.

2. Uniek

Hoe hoog staat Marie Curie op de ranglijst van beste wetenschappers aller tijden? Dat is natuurlijk moeilijk te zeggen, maar op één punt staat ze hoe dan ook stijf bovenaan. Curie heeft als enige persoon in de geschiedenis in twee wetenschappelijke disciplines een Nobelprijs gewonnen.
Afbeelding
Marie Curie: de enige persoon uit de historie die in twee wetenschappelijke disciplines een Nobelprijs won.

In 1903 ontving Curie de Nobelprijs voor de natuurkunde en in 1911 de Nobelprijs voor de scheikunde. Alleen de Amerikaan Linus Pauling komt bij deze unieke prestatie in de buurt. Hij won een Nobelprijs voor de scheikunde en een Nobelprijs voor de vrede. Daarnaast zijn er twee mensen en twee organisaties die elk twee Nobelprijzen in dezelfde discipline hebben gewonnen.

Curie ontving de eerste Nobelprijs voor haar onderzoek naar het verschijnsel radioactiviteit en de tweede voor de ontdekking van de elementen radium en polonium. Dit zijn eigenlijk twee kanten van dezelfde medaille. Het feit dat het Nobelcomité desondanks besloot Curie met twee aparte medailles te eren, geeft aan hoe belangrijk ze is geweest voor zowel de natuurkunde als de scheikunde.

3. Rolmodel

Nadat ze op haar vijftiende al eindexamen had gedaan, wilde Marie Curie niets liever dan meteen studeren. Dat kon echter niet. In haar geboorteland Polen werden geen vrouwen toegelaten tot de universiteit. Pas acht jaar later had Curie genoeg geld bijeengespaard om naar de Sorbonne-universiteit in Parijs te gaan.

Curie had haar hele leven te kampen met dit soort belemmeringen. In 1911 liep ze een plek in de Franse Academie van natuurwetenschappen mis, na een uitvoerige campagne in de roddelpers, op gang gezet door een stel conservatievelingen dat niet bereid was een vrouw in zijn gezelschap toe te laten. Pas een halve eeuw later werd een oud-student van Curie, Marguerite Perey, als eerste vrouwelijke lid tot de academie toegelaten.

Op tal van andere vlakken was Curie wel ‘de eerste vrouw die…’ Ze was zowel de eerste vrouwelijke natuurkundepromovendus als de eerste vrouwelijke hoogleraar aan Sorbonne, de eerste vrouwelijke Nobelprijswinnaar en in 1995 de eerste vrouw wier graf op grond van haar eigen verdiensten in het Pantheón werd bijgezet (dus niet omdat ze toevallig een beroemde echtgenoot had).

Marie Curie sloeg een bres in het mannenbolwerk van de wetenschap, zonder dat het ten koste ging van haar eigen werk. Ze is daarom een rolmodel voor vele vrouwelijke onderzoekers.

4. Innovatief

Radioactiviteit was aan het begin van de 20e eeuw een volstrekt onbekend verschijnsel – Marie Curie heeft samen met haar echtgenoot Pierre de term geïntroduceerd. Ze was dus een absolute pionier in de natuur- en scheikunde. Dankzij haar ontdekking kon de Nieuw-Zeelandse natuurkundige Ernest Rutherford zijn inmiddels befaamde atoommodel opstellen, dat nog altijd aan elke middelbare scholier wordt voorgeschoteld.

In eerste instantie kwam radioactief materiaal vooral terecht in consumentenproducten, met een hoop zieken en doden tot gevolg. Later, toen beter bekend was welke stralingsvormen wel en niet schadelijk zijn, had radioactiviteit allerlei baanbrekende toepassingen. Radiotherapie wordt bijvoorbeeld veelvuldig als kankerbehandeling ingezet. Daarnaast is kernenergie – met name mogelijk gemaakt door dochter Irène Curie, eveneens Nobelprijswinnaar – inmiddels niet meer weg te denken uit de maatschappij.

5. Edelmoedig

Marie Curie was weliswaar eigenzinnig, maar ze deed haar onderzoek zeker niet voor zichzelf. Curie was medeoprichter van een radiuminstituut dat in het teken stond van het inzetten van radium als kankertherapie. Later bleek radium te schadelijk, maar andere radioactieve elementen worden nog altijd voor dat doel gebruikt.
curie-special-new-scientist


Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, viel het Curie op dat aan het front geen apparatuur aanwezig was om röntgenscans te maken – cruciaal als je bijvoorbeeld botbreuken wilt diagnosticeren. Madame Curie begon daarom aan een bijzondere missie. Met hulp van het Rode Kruis en enkele Parijse weldoeners bouwde ze achttien auto’s om tot ‘Petites Curies’: ziekenwagens met röntgenapparatuur. Ook liet ze zo’n tweehonderd vaste radiologische posten opzetten. Daarmee hebben Curie en haar kompanen meer dan een miljoen gewonde soldaten geholpen.


https://newscientist.nl/nieuws/marie-cu ... schappers/

Plievo
Berichten: 2945
Lid geworden op: do aug 18, 2011 8:19 pm

Re: Marie Curie

Bericht door Plievo » vr nov 10, 2017 6:02 am

Curies onderzoek naar radioactieve elementen was levensbedreigend. In eerste instantie had ze dat niet door, maar toen bleek dat de radiumbuisjes labjassen verschroeiden en brandwonden veroorzaakten, gingen er toch wel wat alarmbelletjes rinkelen. Dat was voor Curie echter geen reden om haar brouwsels in de sloot te smijten. Sterker nog, het vernietigende effect bracht haar op het idee om radium in te zetten als kankertherapie.

Hoewel ze de gevaren van de radioactieve straling nooit volledig heeft erkend, wist Curie in haar achterhoofd vermoedelijk wel waarom zij en veel van haar collega’s aan leukemie leden. Desondanks was ze vastberaden om met radioactiviteit de maatschappij te helpen – iets waar we nu nog steeds van profiteren


Krachtig, om iets wat zo vernietigends is gebruiken voor zoiets goeds terwijl het haar eigen leven heeft gekost.

Plievo
Berichten: 2945
Lid geworden op: do aug 18, 2011 8:19 pm

Re: Marie Curie

Bericht door Plievo » za nov 11, 2017 7:37 pm

15 wiskundige eigenaardigheden om 150 jaar Marie Curie te vieren
Afbeelding
Wiskunde is overal. Ook in de verjaardag van de enige persoon die twee Nobelprijzen in twee verschillende wetenschapsgebieden won.

Marie Salomea Sklodowska, later bekend als Marie Sklodowska Curie werd op 7 november 1867 geboren in Warschau. Ze was een Pools-Franse natuurkundige en chemicus en ze deed baanbrekend onderzoek naar radioactiviteit, een term die zij bedacht heeft.

Curie was de eerste vrouw ooit die de Nobelprijs won, en de eerste persoon die zelfs twee Nobelprijzen in de wacht sleepte. Ze is nog altijd de enige die twee Nobelprijzen in twee verschillende wetenschapsgebieden won: voor natuurkunde in 1903 en voor chemie in 1911.

Curie ontwikkelde onder andere de theorie rond radioactiviteit en de technieken om radioactieve isotopen te isoleren. Ze ontdekte ook de chemische elementen polonium en radium. Ze leidde de eerste studies rond de behandeling van neoplasma’s met radioactieve isotopen.
Afbeelding
Marie Curie richtte de Curie Instituten in Parijs en Warschau op. Dit zijn nog steeds belangrijke centra voor medisch onderzoek. Tijdens de Eerste Wereldoorlog1 ontwikkelde ze mobiele radiografie-apparaten om röntgenfoto’s te kunnen maken in de veldhospitalen.

Zelfs nadat ze de Franse nationaliteit kreeg bleef Curie zichzelf identificeren als Pools. Ze bezocht Polen samen met haar twee dochters en ze leerde hen Pools spreken. Curie vernoemde ook het eerste chemische element dat ze ontdekte (Polonium, geïsoleerd in 1898) naar haar vaderland.

Marie Curie overleed op 4 juli 1934 in het Sancellemoz sanatorium in Passy in Frankrijk, ze was toen 66 jaar. Ze stierf aan aplastische anemie ten gevolge van de radiatie waarmee ze werkte in haar wetenschappelijk onderzoek en haar werk in de veldhospitalen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Marie Curie viert haar 150ste verjaardag op 7 november 2017 en daarom volgen hier een aantal hersenkrakers en rekenkundige curiositeiten.

1. De 150ste verjaardag van Marie Curie wordt weerspiegeld in haar naam: als je aan alle letters van het Romeinse alfabet een cijfer toekent (A is 1, B is 2, C is 3,…) en je telt de letters van haar naam op krijg je 102. Toevallig komt 150 plus zijn tegenovergestelde (051) uit op 201, en het omgekeerde hiervan is 102

2. 2017 is overigens het 306de priemgetal en 306 is gelijk aan drie maal 102 (Marie Curie).

3. 201 staat vervolgens gelijk aan 3 maal 67, en 67 min 3 is 64. Het tegenovergestelde van 64 is 46, wat dan weer de som is van de cijfers die we toekenden aan Marie Curies naam. Daar komt nog bij dat Curies 150ste verjaardag op dag 311 van 2017 valt, en 311 is het 64ste priemgetal.

4. Curies geboortedatum, 7 november (711), vinden we ook terug in haar naam: drie keer de helft van102 (Marie Curie) is gelijk aan 153 en het omgekeerde van 153 (351) is gelijk aan drie keer 117. 117 is dan weer het omgekeerde van 711.

5. Net zoals haar 50ste verjaardag 100 jaar geleden, is de 150ste verjaardag van Curie bijzonder omdat het een palindroom is (7/11/17).

6. Maar haar 250ste verjaardag over 100 jaar zal nog extra bijzonder zijn omdat het een volledig palindroom is (7/11/2117).

7. Curies 151ste verjaardag (7/11/18) zal ook speciaal zijn want 7 plus 11 is 18. 7, 11 en 18 vormen dan samen 36 en het 36ste priemgetal komt overeen met 151.

8. Marie Curie trouwde in 1895 met de Franse natuurkundige Pierre Curie. Waarom was dit een bijzonder jaar? Omdat de laatste drie letters van Marie en Curie R I en E zijn en dit zijn de 18de, 19de en 5de letters van het alfabet. Zetten we 18, 19 en 5 naast mekaar dan krijgen we 1895! Later in datzelfde jaar werd Marie 28. 28 maal 2 is gelijk aan 56, en dit is weer de som van de cijfers die we toekenden aan haar naam.

9. De 146ste verjaardag van Curie (7/11/13) was een sequentiële datum die bestond uit drie opeenvolgende priemgetallen (7, 11 en 13)

10. Haar 153ste verjaardag (7/11/20) zal dan weer bijzonder zijn omdat 7 en 11 de 4de en 5de priemgetallen zijn, en 4 maal 5 is gelijk aan 20. Daar komt nog bij dat het omgekeerde van 153 (351) gelijk staat aan 3 keer 117, en 117 is het tegenovergestelde van 7/11.

11. Curies 158ste verjaardag (7/11/2025) zal uniek zijn in de zin dat 2025 gelijk is aan het kwadraat van 45. 45 bestaat dan weer uit de cijfers 4 en 5, en de 4de en 5de priemgetallen zijn 7 en 11.

12. Marie Curie werd geboren op 7/11 en overleed op 4/7, dus het cijfer voor de dag van haar geboorte en het cijfer voor de maand van haar overlijden zijn hetzelfde. 11 min 7 is dan ook nog eens 4 (de dag van haar overlijden) en 4 plus 7 is 11 (de maand van haar geboorte).

13. Als we haar geboortedatum (7/11/1867) opsplitsen als 711, 18 en 67 dan wordt de som van de getallen 18 en 67 117 en dit is weer het omgekeerde van 711.

14. Curie werd geboren op 711 (7/11) en stierf op 407 (4/07), deze twee cijfers bij elkaar vormen 1118. Haar 150ste verjaardag valt op dag 311 van dit jaar en 311 min 150 is gelijk aan 161. Het 161ste priemgetal is 947. Deze twee cijfers (1118 en 947) zijn op een interessante manier verweven in Curies verjaardag. Ten eerste geeft 1118 plus het omgekeerde van 947 (749) 1867, het geboortejaar van Marie Curie. Vervolgens geeft 947 maal 8111 (het omgekeerde van 1118) 7681117 en het tegenovergestelde hiervan is dan weer 7111867.

15. En als laatste komt 947 maal 2 plus 1 uit op 1895, het jaar dat Curie trouwde.



Gelukkige verjaardag, Marie Curie!

Vertaling: Silke Hendriks
https://www.eoswetenschap.eu/wetenschap ... -te-vieren

Lech
Berichten: 4933
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Re: Marie Curie

Bericht door Lech » wo mei 06, 2020 5:12 am

Marie Curie: door haar ontdekkingen kon ze levens redden, maar het kostte haar zelf haar gezondheid

Afbeelding

Niet één, maar twee keer won Marie Curie de Nobelprijs. De Pools-Franse wetenschapster was de allereerste die inzag dat er zoiets bestond als radioactieve straling, en dat dit de mensheid enorm vooruit zou helpen. Ze besefte dat het een machtig wapen was in de strijd tegen kanker, en ontdekte hoe ze tijdens de Eerste Wereldoorlog eigenhandig één miljoen soldatenlevens kon redden. Maar wat ze niet wist, was dat haar ontdekkingen haar langzaam zelf het leven zouden kosten.
De notities die Marie Curie meer dan honderd jaar geleden tijdens haar experimenten neerpende, mogen vandaag de dag nog altijd niet zomaar vastgenomen worden. Ze worden in loden dozen bewaard, om de radioactieve ...

Verder te lzen achter een betaalmuur: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200505_04946415

Lech
Berichten: 4933
Lid geworden op: vr aug 19, 2011 12:30 pm

Re: Marie Curie

Bericht door Lech » wo jul 06, 2022 5:36 am

Maria Sklodowska-Curie. Tweevoudig Nobelprijswinnaar en de eerste vrouw die werd begraven in het Pantheon van Parijs
Afbeelding
Op 4 juli 1934 stierf Maria Skłodowska-Curii. De Poolse vrouw werd 67 jaar oud en de reden voor haar dood was een kwaadaardige bloedarmoede voorafgegaan door stralingsziekte. De Poolse vrouw is de enige vrouw die tweemaal de Nobelprijs heeft gekregen en was de eerste vrouw die werd begraven in het Pantheon van Parijs

Maria Salomea Skłodowska werd geboren op 7 november 1867 in een huurkazerne in ul. Freta in Nowe Miasto in Warschau in een familie van intellectuelen van adellijke afkomst - haar vader was de rector van het gymnasium en haar moeder was verantwoordelijk voor de salarissen van de meisjes.

Maria Skłodowska-Curie en haar onderzoek
De toekomstige Nobelprijswinnaar kreeg haar opleiding in haar geboorteplaats. Ze wilde al vroeg studeren aan de Sorbonne in Parijs. Dus werkte ze een aantal jaren als gouvernante en in 1891 ging ze naar het buitenland. Daar slaagde ze voor de examens aan de Faculteit der Natuurkunde en Scheikunde van de Sorbonne en begon haar studie. Ze moest 's avonds hard werken als tutor, wat haar er echter niet van weerhield om haar studie met succes voort te zetten - in 1893 behaalde ze een bachelor in natuurkunde en een jaar later een diploma in de wiskunde.

Tegelijkertijd ontmoette ze een promovendus Henri Becquerel - Pierre Curie, met wie ze in 1895 trouwde. Dankzij de steun van haar man werd Maria ingehuurd door Becquerel, met wie ze de radioactiviteit van uraniumerts begon te onderzoeken. Na vier jaar van nauwgezette experimenten, als resultaat van het scheiden van het erts in afzonderlijke chemische verbindingen en het zoeken naar een verbinding die de hoge radioactiviteit ervan beïnvloedde, slaagde ze erin twee nieuwe elementen te ontdekken: polonium en radium.

Twee Nobelprijzen
In 1903 ontvingen de echtgenoten van Curie de Nobelprijs voor deze prestatie - Maria behaalde ook een doctoraat in de natuurkunde aan de Sorbonne en begon te werken in het laboratorium van haar man, benoemd tot professor. In 1906 stierf hij bij een ongeval. Het faculteitsbestuur besloot zijn laboratorium en de leerstoel van de weduwe over te dragen en haar de titel van hoogleraar toe te kennen - als de eerste vrouw in de geschiedenis.

Eind 1911 kreeg ze de tweede Nobelprijs voor prestaties op het gebied van onderzoek naar radioactiviteit.

De ziekte en dood van Maria Skłodowska-Curie
Drie jaar later werd op haar initiatief het Radium Institute in Parijs gebouwd, waar gedetailleerd onderzoek werd gedaan op het gebied van exacte wetenschappen (inclusief geneeskunde). Tijdens de Eerste Wereldoorlog hield ze toezicht op de organisatie van veldröntgenstations voor soldaten. Na 1918 raakte ze betrokken bij het promoten van instituten voor de behandeling van kankerziekten. In 1932 richtte ze het Instituut voor Oncologie op in Warschau.

Twee jaar later, op 4 juli, stierf Marie Curie aan aplastische bloedarmoede in Passy, ​​​​Frankrijk. Ze werd begraven naast haar man in Sceaux, en in 1995 werden hun stoffelijke resten overgebracht naar het Pantheon in Parijs, waar ze de eerste vrouw was die werd begraven.

Afbeelding

https://historia.wprost.pl/10770343/mar ... eonie.html

JanTorun
Berichten: 341
Lid geworden op: ma jan 18, 2021 10:35 am

Re: Marie Curie

Bericht door JanTorun » wo jul 06, 2022 7:01 am

Vroeger werd in publicaties de Poolse achtergrond van Maria Salomea Skłodowska het liefst verzwegen, politiek heeft door alle jaren heen zijn 'eigen waarheid'. Is opvallend dat vooral de laatste tiental jaren het meer prominent naar voren komt, en terecht.

Plievo
Berichten: 2945
Lid geworden op: do aug 18, 2011 8:19 pm

Re: Marie Curie

Bericht door Plievo » wo jul 06, 2022 8:26 am

Enkele jaren geleden heb ik haar graf bezocht, vol met verse bloemen (de Poolse ambassade regelt dat begreep ik) en een Poolse vlag erbij.

Plaats reactie